* Sigortalı kadının doğum yapması durumunda yeni sistem ne gibi nükümlülükler getiriyor? Yeni yasa sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün analık, hastalık ve iş kazası sigorta primi ödenmiş olması şartını getiriyor. Oysa bu prim ödeme şartı eski yasada yani SSK kapsamında bulunanlar için 120 gün idi. Dolayısıyla sigortalıların doğum sebebiyle geçici işgöremezlik ödeneği almaları yeni sistemle eskiye göre kolaylaşıyor. Geçici işgöremezlik ödeneğinin ne kadar süreyle verileceği de yeni yasada belirtilmiş.
Buna göre doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede; çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için geçici işgöremezlik ödeneği verilecek. Ayrıca sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için geçici işgöremezlik ödeneği verileceği yeni yasada yer alıyor. Burada değineceğimiz bir diğer önemli husus da Bağ Kur'lular açısından. Bağ- Kur kanununda doğum yapan Bağ- Kur'luya bu doğum ödeneği verilmiyordu. Yeni yasa ise bu hakkı Bağ- Kur kapsamında sigortalı sayılanlara da veriyor. Yani eskiden Bağ- Kur'lu olan ancak yeni yasayla "sigortalı" sayılacak olanlar da doğum için geçici işgöremezlik ödeneği alabilecek. Bu noktada belki de hak kaybına uğrayan tek kesim memurlar. Çünkü kamu personeli olan kadınlar, analıkları halinde herhangi bir prim ödeme koşulu söz konusu olmaksızın aylık almaya hak kazanmaktalar. Ancak yeni dönemde kamuda çalışan kadınlar da doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün prim ödemek zorunda kalacak. Sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici işgöremezlik ödeneği ise günlük kazancının üçte ikisi tutarında olacak. Prim oranları ve matrahı yeni sistemde eşitleniyor.
* Sosyal Güvenlik Reformu primleri herkes için eşitleyecek diye duyduk. Doğru mu? Mevcut sistemde Emekli Sandığına tabi çalışanlar için yüzde 36, SSK sigortalıları içinse yüzde 33,5 ve Bağ-Kur sigortalıları için yüzde 40 oranında prim ödeniyor. Yeni düzenleme ile yasa prim oranını bütün çalışanlar bakımından, herhangi bir farklılık gözetmeksizin yüzde 33,5 olarak belirledi. Ayrıca farklı matrah uygulaması da yeni yasayla ortadan kalkıyor. SSK ve Bağ-Kur sigortalıları ile Emekli Sandığı iştirakçileri için farklı matrahlar üzerinden prim alınması da böylece sona erecek. Primler, ücretler ile prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit ödemelerin brüt tutarı üzerinden hesaplanacak. Fakat, prime esas kazanç, asgari ücretten az, veya 6,5 katından fazla olamayacak. Devlet memurlarının prim matrahlarının artması sebebiyle net ücretlerinin düşmemesi için, prim artışları 2007 yılında kurumları tarafından karşılanacak. Serbest çalışanlar ise alt ve üst sınırlar arasında kalmak koşuluyla, primlerini kendileri belirleyecek.
