Vergide kaçak bitmiyor
Vergisi ödenen her 100 YTL'lik kazanca karşılık, 119 YTL'nin devletten kaçırıldığı gözler önüne seriliyor..
Maliye Bakanlığı denetim birimlerinin 2005 yılındaki vergi incelemeleri, ülkede vergisi ödenen her 100 YTL'lik kazanca karşılık, 119 YTL'nin devletten kaçırıldığını ortaya koydu.
Gelir İdaresi'nin çeşitli caydırıcı önlemlerine rağmen, vergi kaçakçıları eski alışkanlıklarını terkedemiyor.
Maliye Bakanlığı denetim birimleri, 2005 yılında yurt çapında 104 bin 578 vergi incelemesi yaptı. Bu incelemelerin 50 bin 700'ü vergi denetmenleri, 46 bin 810'u vergi dairesi müdürleri, 3 bin 943'ü gelirler kontrolörleri, 3 bin 78'i hesap uzmanları,
47'si de müfettişler kanalıyla gerçekleştirildi.
İncelenen mükelleflerin devlete 32 milyar 548 milyon 467 bin 217 YTL gelir beyan ettiği ve bu gelir üzerinden vergi ödediği saptandı. Buna karşılık mükelleflerin 38 milyar 715 milyon 354 bin 158 YTL tutarında kazancı devletten gizleyerek, milyarlarca YTL vergi kaçırdığı anlaşıldı.
Gelirler kontrolörlerinin incelemelerinde de beyan edilen gelir 9 milyar 748 milyon YTL, kaçırılan gelir 30 milyar 233 milyon YTL, vergi denetmenlerinin incelemelerinde ise beyan edilen gelir 13 milyar 557 milyon YTL, kaçırılan gelir de 2 milyar 724 milyon YTL oldu. Hesap uzmanlarının denetimlerinde, 8 milyar 513 milyon YTL'lik beyana karşılık, 5 milyar 592 milyon YTL'nin, müfettiş incelemelerinde de 3 milyon YTL'lik gelire karşılık 4 milyon YTL'nin devletten gizlendiği tespit edildi. Vergi dairesi müdürlerince yapılan denetimlerde de 724 milyon YTL'lik beyana karşılık, 159 milyon YTL'lik kaçak olduğu ortaya çıktı.
KAÇAK ORANI ARTIYOR
2005 incelemelerinde, bu şekilde, beyan edilen her 100 YTL'ye karşılık, 119 YTL'nin devletten kaçırıldığı gözler önüne serildi.
Bir başka ifadeyle, denetlenen 104 bin 578 mükellefin toplam kazancının 71 milyar 263 milyon 821 bin 375 YTL olduğu, ancak bunun yüzde 54,3'lük bölümünün gizlendiği ve beyanlarda yer almadığı görüldü.
2004 yılında gerçekleştirilen 153 bin 881 vergi incelemesinde ise beyan edilen gelir 22 milyar 124 milyon 52 bin YTL, kaçırılan gelir de 18 milyar 712 milyon 916 bin YTL olarak belirlenmişti.
Böylece her 100 YTL'lik beyana karşılık mükelleflerin 84,6 YTL'yi devletten sakladığı anlaşılan 2004 yılında, 40 milyar 836 milyon 969 bin YTL'lik toplam kazanç içindeki kaçak oranı da, yüzde 45,8 olarak ölçülmüştü.
Denetim birimlerinin incelemeleri, vergi dairelerinin 2005 yılı başından itibaren düşük gelir beyan eden mükellefleri ''Beyanın ortalamaların altında. Bu halinle riskli mükellef grubuna girerek, incelemeye alınırsın. İstersen bir daha düşün'' şeklinde uyarmasına rağmen, vergi kayıp ve kaçağında 8,5 puanlık bir yükselmenin olduğunu gösterdi.
EN FAZLA KAÇAK FİNANS KESİMİNDE
2005 yılı vergi incelemeleri, en fazla kaçağın damga vergisinde yaşandığı sonucunu da verdi.
Kaçak oranının, toplam gelir içinde yüzde 77,33'e ulaştığı damga vergisini, yüzde 75,71'lik oranla banka ve sigorta muameleleri vergisi izledi.
Banka ve sigorta muamelelerine yönelik 2 bin 487 incelemede, 8 milyar 451 milyon YTL'lik beyana karşılık, 26 milyar 339 milyon YTL'nin devletten kaçırıldığı tespit edildi.Kaçak oranı geçici vergide yüzde 75,66, veraset ve intikal vergisinde yüzde 66,92, kurumlar vergisinde yüzde 53,35, KDV iadelerinde yüzde 35,73, gelir vergisinde yüzde 33,32, katma değer vergisinde de yüzde 15,87 olarak hesaplandı.
(AA)
|