Diyette kırmızı şarap içilebilir

Akdeniz Diyeti'nin bir parçası olarak şarap ön plana çıkıyor. Ancak şarabın cinsi ve miktarının çok önemli olduğunu unutmayın

Geçen hafta bahsettiğimiz "Akdeniz diyetinin" önemli bir parçası olarak şarap ön plana çıkarılmaktadır. Ancak şarabın cinsi ve miktarının önemli olduğu belirtiliyor. Şarabın "gıda ile birlikte alınması" ve günlük miktar olarak "100-200 ml'yi-1 veya 2 kadeh geçmemesi" özellikle vurgulanıyor. Aksi takdirde, alkol içeriği nedeniyle, iç organlarda bilhassa mide ve karaciğerde kalıcı hasarlara yol açabilmesi ve hatta beklenen yararlı etkinin tamamen tersine dönmesi söz konusu.

HANGİ ŞARAP?
Peki şarap olarak hangi tip şarabın tercih edilmesi daha uygun? Antioksidan etkili kateşin ve prosiyanidin içerikleri göz önüne alındığında "kırmızı şarap" en uygun tercih olarak görülüyor. Total kateşin skoru (ortalama) olarak kırmızı şarapta 558 mg/L olan değer, beyaz şaraplarda 15, rose şarapta ise 17 civarında. Tabii kırmızı şaraplarda da tipine göre de kateşin miktarında belirgin farklılıklar görülüyor; Pinot- noir (1165 mg/kg), Colobel (862 mg/kg), Alicante-bouschet (551 mg/kg), Cabernet-sauvignon (344 mg/kg). Bilhassa üzüm çekirdeklerinde kateşin miktarı yüksek, dolayısıyla çekirdekleri ile birlikte ezilerek hazırlanan şaraplar daha uygun. Kateşin miktarı, ayrıca, yıldan yıla, toprak şartlarına, güneş ışığı ve üretim tekniğine, vd. bağlı olarak da önemli farklılıklar göstermekte. Ayrıca üzüm meyvesinin kabuğu da diğer bir grup antioksidan bakımından zengin. Yani üzümün kabukları ile birlikte fermentasyona uğratılması etkinliği artırıyor. Fransız paradoksu veya Akdeniz diyeti gibi saha çalışmalarının haricinde programlı çalışmalar ile de kırmızı şarabın antioksidan özelliği ortaya konulmuştur. Mesela 20 kişi üzerinde yürütülen bir çalışmada 2 hafta süre ile günde 375 ml kırmızı şarap verilen sağlıklı gönüllülerde kanda antioksidan kapasitesi ölçüldüğünde; tehlikeli olan LDL'nin azaldığı, iyi kolesterol olan HDL'nin ise belirgin şekilde arttığı gözlenmiş. Kırmızı şarabın antioksidan etkili kateşin içeriğinin diğer popüler antioksidan içecekler ile karşılaştırıldığı bir çalışmanın sonuçları şöyle: Kırmızı şarap (558 mg/L), yeşil çay (420 mg/L) ve siyah çay (250 mg/L). Bu sonuçları değerlendirirken bir de kar-zarar muhasebesi yapılmasında yarar görüyorum. Alkolün yol açabileceği organ ve doku hasarlarını, kilo aldırıcı bir faktör olduğunu da unutmamak gerekir.

YEŞİL ÇAY DA ETKİLİ
Bazı yorumlarda şarabın yararlı olabilmesi için sürekli olarak her gün tüketilmesi gerektiği ileri sürülüyor. Bence bu hipotez şarap içmeye bahane arayanlar için uygun bir yorum. Antioksidanlar sürekli olarak aynı kaynaktan alınacak diye bir koşul söz konusu olamaz. Kişi günlük meyve ve sebze tüketimi, sebzeleri pişirme şekli ve beslenme alışkanlıklarına göre zaten çeşitli şekillerde antioksidanları tüketiyor. Yapılan çalışmalar, meyve ve sebzeler ile alınan antioksidanların vücut tarafından daha iyi emildiğini, daha yararlı olduğunu ortaya koyuyor. Yukarıdaki değerlere baktığımızda yeşil çayın antioksidan etkisi hiç de gözardı edilebilecek gibi değil. Peki ya üzüm suyu içilse aynı yararı sağlar mı? Şarabın yüksek antioksidan etkisinin üzümün çekirdekleri ve meyve kabukları ile birlikte fermentasyonu sırasında ortaya çıkan bileşenlere bağlı olduğu biliniyor. Resveratrol ise en popüler olanı. Dolayısıyla sadece üzüm suyunun fermentasyonu ile hazırlanan hafif içimli şarapların antioksidan özelliği de oldukça zayıf. Bu bakımdan üzüm suyunun antioksidan özelliği kırmızı şaraba oranla daha düşük. Konuya başka bir yaklaşım ise alkolü uzaklaştırılmış şaraplar, yani "Dealkolize kırmızı şarap", kullanılması. Kırmızı şarap ile karşılaştırıldığında antioksidan özelliğinin dikkate değer olduğu belirtiliyor. Ancak bu ürünlerde de %2'ye kadar alkol bulunabiliyor.