|
 |
 |
 |
 |
|
 KKTC Meclisi, ''Deniz yetki alanları yasa tasarısı''nı kabul etti
KKTC Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu,bugünkü oturumunda Deniz Yetki Alanları Yasa Tasarısı'nı kabul etti. Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi Başkanı, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Kadri Fellahoğlu, KKTC'de ilk kez böyle bir yasa tasarısı hazırlandığını belirtti.
Fellahoğlu, komitenin detaylı bir çalışmaya, uzman görüşleriyle düzenlemeler yaptığını ifade ederek, bu tasarının KKTC için gerekli olduğunu vurguladı. ''Yasanın tam anlamıyla yaşama geçmesi için başka ülkelerle anlaşmalar gerektiğini, ancak boşlukların da doldurulmasınınşart
olduğunu'' anlatan Kadri Fellahoğlu, tasarının ülke için yarar taşıdığını söyledi.
Yasa, ''KKTC'nin uluslararası hukuka uygun olarak gümrük, maliye, sağlık ve muhaceret konularında denetleme yetkisi veren deniz yetki alanını oluşturan 'bitişik bölge' ile karasuları dışında kalan su tabakası ile deniz yatağı ve onun toprak altında kıyı devletine münhasır ekonomik haklar ve yetkiler tanıyan deniz yetki alanını oluşturan, münhasır ekonomik bölgenin ve yabancı bayraklı gemiler ile tehlikeli ve zararlı madde taşıyan gemilerin KKTC karasularında geçişleri sırasında uymaları gereken koşulları'' düzenliyor.
Tasarı, Meclis Genel Kurulu'nda, Barış ve Demokrasi Hareketi (BDH)Genel Başkanı Mustafa Akıncı'nın ''çekimser'' oyuna karşılık, diğer milletvekillerinin ''evet'' oylarıyla kabul edildi.
YASANIN YÜRÜRLÜLÜK TARİHİ 21 MART 2003
Yürürlülüğe giriş tarihi 21 Mart 2003 olan yasa, Kuzey Kıbrıs TürkCumhuriyeti'nin denizde yetki alanlarını belirleyen ve ilk kez ''bitişik bölge'' ile ''münhasır ekonomik bölge'' ilanını düzenliyor. KKTC'ye belirlenen alanlarda denizlerde egemen haklar ve yargı yetkisi veren yasa, denizlerdeki arkeolojik alanlardan doğal kaynaklara kadar her konuda düzenlemeler içeriyor. Yabancı bayraklı vezararlı madde taşıyan gemilerle ilgili kurallar da getiren düzenleme, yasada öngörülen şartlara uymayanlara 10 yıla kadar hapis ve bir milyon YTL'ye kadar para cezası da öngörüyor.
Yasanın genel gerekçesinde, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin deniz yetki alanlarını yasayla belirlediği ve ''bitişik bölge'' ile ''münhasır ekonomik bölge'' ilan ettiği belirtilerek, bu şartlarda KKTC'nin denizde yetki alanlarını belirlemesinin gereksinim olduğuna vurgu yapıldı.
Rum yönetimi, yetki alanlarını 2003 yılında ilan etmesinin ardından, denizlerde petrol arama amacıyla Mısır ile anlaşma imzalamıştı.
KARASULARI İLE İLGİLİ KURALLAR
Yasanın ilk bölümünde, karasuları ile ilgili kurallar belirlendi. Buna göre, nükleer güçle çalışan yabancı bayraklı gemiler ile zararlı madde taşıyan gemiler, KKTC karasularından geçiş hakkını kullanırken, BM Deniz Hukuku Sözleşmesi ve uluslararası hukukta öngörülen belgeleri bulundurmak zorunda olacak, ayrıca özel tedbir alacaklar.
KKTC, bu belgeleri bulundurmayan ve kriterlere uymayan gemilerden karasularını terk etmelerini isteyebilecek. Gemiden kaynaklanan herhangi bir zarar olması halinde ise gemilere el konulabilecek. Yabancı bayraklı bir geminin KKTC'nin egemenliğine, toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı tehdit oluşturması; silahlı deneme veya manevra yapması; herhangi bir uçağın güverteye indirilmesi; kurallara aykırı olarak mal, para, arkeolojik ve tarihi nesne ile kişilerin gemiye alınması; araştırma ve ölçüm faaliyetlerinde bulunması; balık avlanması gibi hallerde ise bu gemilerin geçişi KKTC tarafından askıya alınabilecek.
BİTİŞİK BÖLGE VE MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE
Yasa uyarınca, deniz yetki alanını oluşturan ''bitişik bölge'', 24
deniz milini geçmeyecek bir alanı kapsayacak. Bu bölge, Bakanlar
Kurulu'nun önerisi ve meclisin kararıyla komşu ülkelerle imzalanacak
anlaşmayla belirlenecek.
''Münhasır ekonomik bölge''nin sınırları ise maksimum 200 deniz mili olacak. Bu bölge de aynı şekilde Bakanlar Kurulu'nun önerisi ve meclisin kararıyla komşu ülkelerle anlaşmayla belirlenecek. KKTC, yürürlükte olan gümrük, maliye, muhaceret ve sağlıkla ilgilimevzuatı, buna ek olarak arkeolojik ve tarihi nitelikteki nesnelerin korunmasıyla ilgili mevzuatı, ''bitişik bölge''ye veya bu bölgenin birkısmına uygulayabilecek.
DOĞAL KAYNAKLARI ARAŞTIRMA KKTC YETKİSİNDE
KKTC, en fazla 200 deniz mili olarak belirlenecek ''münhasır ekonomik bölge''de egemen haklara sahip olacak ve yargı yetkisi kullanacak.
Buna göre, bu bölgedeki doğal kaynakların araştırma ve işletmesi, bilimsel araştırmalar, çevrenin korunması ve kirlenmenin önlenmesi, arkeolojik ve tarihi nesnelerin korunması ile çıkarılması gibi konularKKTC'nin yetkisinde olacak. Yasada belirlenen kurallara uymayanlara 5 yıla kadar hapis ve 500 bin YTL'ye kadar para cezası şeklinde genel bir ceza öngörülüyor. Ancak bazı konulardaki kural ihlalleriyle ilgili daha ağır cezalar getiriliyor.
Örneğin, izin almadan ''münhasır ekonomik bölge''de canlı veya cansız kaynaklarla ilgili araştırma yapan, canlı kaynakları avlayan, arkeolojik veya tarihi nesnenin çıkarılması için araştırma veya kazı yapanlar ile ekonomik faaliyette bulunanlara 10 yıla kadar hapis ve 1 milyon YTL ceza verilebilecek.
GARANTİ VE İTTİFAK ANLAŞMALARI SAKLI
Yasa, Garanti, İttifak ve Kuruluş anlaşmalarından kaynaklanan hakların saklı tutulmasına ilişkin hüküm de içeriyor. Buna göre, ''Yasada yer alan hiçbir hüküm, Kıbrıs Türk halkının Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bağımsızlık bildirgesinde devletin bağlıkalacağı vurgulanan Garanti, İttifak ve Kuruluş anlaşmalarından kaynaklanan haklarından herhangi bir şekilde vazgeçtiği anlamına gelmez.''
Deniz Yetki Alanları Yasası'nın yürürlülük tarihi, suç ve cezalarla ilgili 3 madde hariç 21 Mart 2003.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
