Hiçbiryeristan ve Pan-hümanizm
Fikirlerin söylenmesinin ve üniversitelerde paneller düzenlenmesinin Abdülhamit dönemine taş çıkartacak türden bir mantık ile "ne konuşulacağı bilinmiyor" gerekçesiyle engellendiği bir ülkenin ferdi olmanın utancı ile televizyonlara bakarken öğrendim: Birleşmiş Milletler'in "Hiçbiryeristan" adlı bir orkestrası varmış... Hiçbiryeristan Orkestrası'nın müzisyenleri dünyanın dört bir yanından gelip birleşmişler. Perşembe günü de Lübnan'da bir konser vermişler. Konser ertesinde orkestranın bir üyesi kendi felsefelerini anlatmaktaydı: "Sınırlarımız yok, ordularımız yok, savaşlarımız yok".
***
Gerçekten de uzayın sonsuzluğunda kaybolmuş gibi duran minicik bir güneş sisteminin on gezegeninden bir tanesinde altı milyar insan olarak yaşamaktayız. Ancak üzerinde yaşadığımız gezegenin evrende kapladığı toz zerresi kadar bile olmayan yerinin farkında olmadığımız gibi yerküre üzerindeki yaşam alanımızı da sınırlar ile ırklar ile dinler ile bölmeye, yaşam alanını biraz daha daraltıp beyinlerimizi de garip düşmanlıklara tutsak etmeye bayılıyoruz. Neyse ki müzik bunun dışında... O yerküreyi "insan odaklı" bir kasırga ile kaplayıveriyor. Türün hayranları birbirleriyle hiçbir önyargının esiri olmadan kaynaşıyor.
***
Dünyaya bir bütün olarak bakan ve insanın kutsallığını en birinci hareket noktası kabul eden bir anlayış da küreselleşme ile birlikte ivme kazanıyor. Rönesans'ın ideolojisi olan ve "insanı en üst değer" kabul eden hümanizm, şimdi yeryüzünün değişim çilesine rağmen yeniden "pan-hümanizm" olarak geri dönmekte... Pan-hümanizm, "hiçbiryeristan orkestrasının" kelimelere dönüşmüş hali... Pan-hümanistler'in yayınladığı bir manifesto var... Bu manifestonun tümünü www.dialogo.org/docs/doc5htm-24k adresinde bulabilirsiniz. Ben buraya sadece giriş bölümünü alıyorum: Hümanistler bu dönemin ve bu yüzyılın kadınları ve erkekleridir. Hümanistler daha önceki tarihi hümanizmi tanırlar ve sadece günümüzde merkez teşkil eden kültürlerden değil, değişik kültürlerin katkılarından da ilham alırlar. Dahası bu yüzyıl ve binyılı geride bırakmış ve kendileri yeni bir dünyada yaşamaya başlamışlardır. Hümanistler geçmişlerinin çok uzun olduğunu ve geleceklerinin daha da uzun olacağını hissederler. Geleceklerinde bugünün genel sorunlarının çözülmesi için çabalamayı düşünürler. Hümanistler iyimserdirler, özgürlük ve sosyal ilerlemeye inanırlar. Hümanistler, uluslararasıcıdırlar ve evrensel bir insan devletini arzu ederler. Dünyayı, global olarak yaşayabildikleri ve hareket edebilecekleri bir yer olarak kavrarlar. Tek biçimli bir dünya istemezler, içinde çeşitliliklerin olduğu bir dünya isterler. Çeşitlilik ile kastedilen, çeşitli etniklikler, diller ve görenekler, çeşitli fikirler ve özlemler, çeşitli inançlar, din tanımazlık veya dinler ve çalışmak ve yaratıcılıkla ilgili çeşitliliklerdir. Hümanistler efendiler istemezler ne patron ne de lider isterler ne de kendilerini başkasının patronu veya efendisi olarak görmek isterler. Hümanistler ne bir merkezileştirilmiş devlet ne de onun yerini tutacak başka bir yapı istemezler. Hümanistler ne polis ne ordu ne de silahlı çeteler görmek isterler. Bununla beraber, hümanistlerin özlemleri ile bugünün dünya gerçekleri arasında bir duvar yükselmektedir. Artık bu duvarı yıkmanın zamanı gelmiştir. Bunun için dünyadaki tüm hümanistlerin birleşmesi zaruridir. Bu pazar sabahı, ister "hiçbiryeristan orkestrasının" müziklerini dinleyin, isterseniz de "pan-hümanizm deklarasyonunu" okuyun... Ya da hem müziği dinleyin hem manifestoyu okuyun... Göreceksiniz çok uyumlu bir "söz ve müzik" yaratmış olacaksınız.
|