'Made in İtaly' değil İtalyan stili önemli
İtalya'nın dünyaca ünlü moda evlerinin daha ucuz olduğu için tasarımlarını başka ülkelere yaptırması, 'Made in Italy' etiketinin etik olup olmadığı konusunu gündeme getirdi. Ancak ünlü modaevleri, "Önemli olan konsept ve stilin nerede üretildiği" fikrinde buluşuyor.
Prada; çantalarının bazı parçalarını Türkiye'de yaptırıyor, ayakkabılarını Slovenya'da hazırlatıyor, Valentino ise erkek kıyafetlerini Mısırlı terzilere diktiriyor... İtalya'nın Gucci, Prada, Valentino ve Armani gibi dünyaca ünlü markalarının, tasarımlarının bir kısmını yabancı ülkelerde üretmesi; 'Made in Italy' ibaresi üzerine yeni bir tartışma başlattı. Lüks markaların, ürünlerini İtalya dışında üretmesine gerekçe olarak ise İtalya'da iş ücretinin saat başına 15.51 Euro, Türkiye'de 2.54 Euro, Çin'de 0.41 Euro olması gösterildi. Bunun yanı sıra İtalya'yı dünyanın dördüncü ekonomisi yapan tekstil sektörünün üretiminin ülke sınırları dışına taşıması, 24 bin kişinin işini kaybetmesine neden oldu. Ancak İtalyan stilistler bu problemi konuşmak istemiyor.
'SORUN ETİKET SORUNU' Artık sorun sadece bir etiket sorunu. Binlerce euro dökerek ünlü markaların tasarımlarını Milano'da Via Monte Napoleone'den ya da Roma'da Via Condotti'den satın alan tüketicinin; aldıklarının İtalyan malı olup olmadığından haberi bile yok. Oysa bu tasarımların birçoğu, Türkiye, Slovenya, Çin gibi ülkelerde üretiliyor. 'Made in Italy' ibaresi ile ilgili başlayan tartışmaların devamında İtalyan stilistler, artık önemli olanın 'Made in Italy' değil, 'Italian concept' olduğunu savunuyor. Bu düşünceye göre önemli olan, bir tasarımın yurtdışında üretilmiş olsa da, İtalya'da yaratılmış olması... İtalyan IT Holding'den Tonino Perna'nın yaptığı açıklamaya göre, önümüzdeki 15 yıl içinde lüks markaların en önemlileri, artık üretimlerini yurt dışında yapacak. Zira, Zara ve H&M gibi markaların fiyatları altında ezilen lüks markaların İtalya dışında üretime geçmesi kaçınılmaz.
BÜTÜN MODAEVLERİ AYNI MANTIKTA Valentino'nun, yurt dışında ürettiği kıyafetleri Avrupa butiklerine göndermeden önce 'Made in Italy' şeklinde etiketlediğini, şirket yönetcileri de inkar etmiyor. Bunun yanı sıra marka; üretiminin yüzde 10'unu yurtdışında yaptığını, kadın kıyafetleri ve aksesuvarlarının ise İtalya'da yapıldığını belirtiyor. Armani de, koleksiyonunun yüzde 18'ni, Doğu Avrupa'daki fabrikalarında ürettiğini gizlemiyor. Buna karşın şu açıklamayı da yapmayı ihmal etmiyor: "Made in Italy ibaresi, sanayi ve çalışanların ötesindedir. Bizim yarattığımız bir stildir ve alıcılarımız bu stili severek kullanıyor." Armani, bunun yanı sıra, kaşmiri Çin'de, denim'i Kaliforniya'da üretmenin daha kârlı olduğunu da belirtiyor. Çantalarının bazı parçalarını Türkiye'de üreten Prada ise, önemli olanın 'Made by Prada' etiketi olduğu kanısında.
Yasemin TAŞKIN / ROMA
|