|
 |
 |
 |
 |
|
Sigara iyi kolesterolü düşüren en önemli faktörlerden biri...
Kolesterol oranlarınız size dünyanın en karışık matematik problemi gibi geliyorsa, bu diziyi mutlaka okuyun. Kandaki kolesterol değerlerini kendi kendinize kolayca yorumlayabilirsiniz. Bu yorum size çok daha zevkli, renkli ve sağlıklı bir hayatın kapılarını açacaktır. Dizi boyunca, Amerika'nın en iyi hastaneleri arasında gösterilen Columbia Üniversitesi'nin kardiyoloğu Doç. Dr. Özgen Doğan ve Alman Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Metin Okucu, kolesterol tedavisindeki son yenilikleri, dünyadaki son araştırmaları örnek göstererek anlatacak. Damarlarınızın içini kaplayarak sizi ani ölümlere götürebilecek kadar tehlikeli olan kolesterolle başa çıkmanın yöntemleri bu yazı dizisinde ayrıntılarıyla anlatılıyor. Daha sağlıklı bir hayata adım atmak için, işe kolesterolden başlamak şart
Columbia Üniversitesi New York Presbyterian Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Özgen Doğan kolesterolle ilgili soruları yanıtladı:
* Kolesterol tam olarak nedir?
Kolesterol bir zehir değildir. Yaşayan canlılar için hücre zarlarında bulunan ve vücudumuzda bulunması gereken bir madde olduğundan, zehir gibi algılanmaması gerekir. Kolesterol, hücrelerimizin yapı taşıdır. Bitkilerdeyse kolesterol bulunmaz; bitki sterolleri bulunur. Dolayısıyla, "Kolesterolünü düşür" dediğimiz zaman, "Sebze, meyve ye" önerisini getiriyoruz. Kolesterol hayvan kökenlidir. Yediğimiz içtiğimiz şeylerden 100 miligram kolesterol alıyoruz. Diğer taraftan, 1000 mg, yani 10 katı kadarı her gün karaciğerimizde yapılıyor. Yani hastalarımıza her ne kadar yediklerinize içtiklerinize dikkat edin, düşürün desek de, bu çok kolay bir iş değil. Çünkü problemlerden biri bu: Vücudumuzun da kolesterol yapması... Onun için diyet yapan insanların ancak yüzde 5'i başarılı olabiliyor.
İYİ KOLESTEROLÜMÜZ DÜŞÜK
* Toplam kolesterole bakılması gerekli mi?
Toplam kolesterol yanıltıcı olabilir. Çünkü eski bir kovboy filmi gibi iyi, kötü, çirkin kolesterol var. Çirkin olan trigliserit'ler. Kötü olan LDL, iyi olan da HDL. En kötüsü LDL'dir; o da damara gidip oraya çöken, damarı sertleştiren, damar sertliği yapan bir maddedir. Onu mümkün olduğu kadar düşürmek gerekli. Bu durumda toplam kolesterole bakmak yerine, her bir değeri tek tek ele almak en doğru olanıdır.
* Kolesterol oranlarında ideal rakamlar nedir?
Bugünlerde artık şeker hastalarını kalp damar hastası gibi tedavi etmek gerekli. Onun için o hastalarda LDL'nin 70'in altında olması şarttır. Trigliserit'ler de çirkin olanıdır. Bu, eskiden tedavi bile edilmiyordu; ama artık tedavi ediyoruz. Onu da 150'nin altına çekmek gerekli.
* Türkler'in iyi kolesterolü genetik olarak düşük mü?
İyi kolesterol Türkiye'de düşük olabilir. Bunun bence genetik yapılara bakmadan önce iki nedeni var. Bir: Türkiye'de yaygın olarak sigara içiliyor. İçmeseniz de ikinci elden sigaraya maruz kalıyorsunuz; ki, bu da aynı etkilere sahip. Sonuç: Sigara dumanına maruz kalınan bir toplum var. Sigara iyi kolesterolü düşüren en önemli faktörlerden biri. İyi kolesterolü düşüren ikinci önemli etken ise, egzersiz ve spor yapmamak. Bu iki neden bir araya geldiği zaman, düşük iyi kolesterollü bir toplumun ortaya çıkmaması mümkün değil. Dolayısıyla, egzersiz yapma oranı artırılıp, sigara dumanına maruz kalma oranı ortadan kaldırılmalı. Dumansız mekan sayısının toplumumuzda artırılması gerekli. Buna iş yerleri restoranlar, toplu mekanlar da dahil.
* İyi kolesterolün düşük olması tedavi gerektirir?
Eğer iyi kolesterolünüz 40'ın altındaysa, bu da önemli bir risk faktörüdür. Çeşitli vitaminler ya da ilaçlar kullanılabilir. İyi kolesterol, çöken kötü kolesterolü (LDL'yi) damar çeperinden alıp temizleyen bir madde. Önümüzdeki günlerde bazı iyi kolesterol türevlerine benzer ilaçlar çıkacak ve bunlar verildiği zaman, tıkanmış damarları temizleyecekler. Bu aynen bir tuvalet borusunu açmaya benzer. Bunlar gelecekte kolesterol sorununu tedavi edecek olan ilaçlar.
HER İLACIN YAN ETKİSİ VAR
* Kolesterol düşüren ilaçların yan etkileri var mı?
Kolesterolü düşürmeye yönelik ilaçları, yeryüzünde milyonlarca insan yaygın olarak kullanıyor. Yan etkisi olmayan ilaç yok. Onun için bir ilacı kullanıp kullanmama kararı verirken, risk ve yarar oranına göre değerlendirmek gerekli. Eğer bir ilacın çok yararı varsa, çok düşük bir risk göze alınabilir. Bu, arabayla bir şehirden diğerine gitmeye benzer. Her an kaza olabilir; ama yolculuğu arabayla yapmanın yararı çok büyük. Bahsettiğim gibi, kolesterol ilaçlarının yan etkileri çok düşük bir orandadır. Kas ağrısı ya da karaciğere yan etki yapabilirler. Kas ağrısını hasta özellikle yürüdüğü zaman bir sızlama şeklinde hisseder; kaslarda hafif zayıflama oluşabilir. Karaciğer bozuklukları ise senede birkaç kere yapılan basit bir kan testi ile belirlenebilir. İlaç durdurulduğu zaman bu yan etkiler de ortadan kalkar. Buna rağmen, eğer siz "Kesinlikle ilaç kullanmak istemiyorum çünkü bu yan etkileri beni çok korkutuyor" diyorsanız, doktorunuzun size alternatif seçenekler sunması gerekir.
* Kolesterol ilaçlarının alternatifleri nelerdir?
Düşük doz ilaç alıp diyet değişiklikleriyle aynı etki sağlanmaya çalışılabiyir. Bu yöntemin ilk ayağını, mümkün olduğu kadar vejetaryen, yani bitkisel besinlerle beslenmek oluşturuyor. Daha önce bahsettiğim gibi, bitkilerin içinde kolesterol değil, sterol vardır ve bağırsakta sterol miktarı artınca, kolesterol ile rekabete girer. Böylece, kolesterolün emilimi ortadan kalkar.
* Kolesterol sorunu olan biri hayatı boyunca ilaç kullanmak zorunda mı?
Yaşam boyu bir ilacı almak hastada stres yaratıyor. Kendini mahkum hissediyor. İlacı tavsiye ettiğim hastaların yüzde 50'si bu soruyu soruyor. Hiçbir şey sonsuza kadar değil. Büyük diyet ve hayat stili değişikliklerinde başarılı olursa, ilaç almayı kesebilirler.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
