| |
|
|
Eğin'in kapı tokmakları
Kemaliye, Otopark Meydanı-24'te bir "demirci" var: Ali Demirci. - Ali usta kolay gelsin, ne yapıyorsun? - Otantik kapı tokmağı. Ali'nin babası Mustafa Demirci'nin işi aynı. Dedesi Ali Demirci'nin de. Dedesinin babası Dursun Demirci de yine demirciymiş.
Kapı tokmağı, kızgın demirin dövülmesiyle yapılıyor. Çeşit çeşit, model model. Örneğin, evin hanımı hangi çiçeği seviyorsa, kapı tokmağı "o çiçeğin modeli" oluyor.
- Ali usta... Kaç çeşit kapı tokmağı var? - 40 çeşit... Kadının çaldığı kapı tokmağı başkadır, erkeğin çaldığı başka. - Modeller hep çiçek üstüne mi? - Hayır... Kuş da var, yılan da.
Kemaliye'nin sokaklarını dolaştık. Her evin üzerinde "iki kapı tokmağı." "İki tokmak bazen bir arada" da olabiliyor. Eve bir "erkek" gelirse... "Daha büyükçe olan tokmağı" çalıyor. İçerideki de "kapıyı çalanın erkek olduğunu" anlıyor. Ziyaretçi "kadın ise" kapıyı çaldığı tokmağın sesi daha ince.
"Ben Eğinliyim, bu konuda bilgi vereyim" diyen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Ali Coşkun, başladı anlatmaya: - Şu gördüğünüz büyük tokmak, tokkirik... Onun altındaki küçük tokmak ise şıkkırik. Tokkirik "tok tok" diye ses veriyor. Bu demektir ki "bir erkek kapıyı çalıyor." Şıkkırik "şık şık" diye ses çıkarıyor. Yani "bir kadın kapıyı çalıyor." Evin içindeki de ona göre "kendine çeki düzen veriyor."
"Dördüncü kuşak demirci" Ali Demirci'nin dükkanından bir kapı tokmağı satın aldık. "Tokkirik, şıkkırik... Tok tok... Şık şık" çalıp duruyoruz.
|