Türkiye'yi enerji köprüsü haline getirecek olan Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nda (BTC) ilk petrol sevinci yaşanıyor. Hazar petrollerini dünya pazarlarına taşıyacak BTC Boru Hattı, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in de katıldığı Bakü'deki törenle açıldı. Boru hattının günde 1 milyon varil ham petrolü Akdeniz'e ulaştırması amaçlanıyor.
Azeri petrolünü Türkiye üzerinden dünya pazarına ulaştırması amaçlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattına ilk petrol, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in katıldığı törenle verildi.
ABD, İngiltere, Norveç gibi çeşitli ülkelerden üst düzey yetkililer ile İran, Rusya gibi bazı ülkelerden temsilcilerin de katıldığı tören, hattın başlangıç noktası kabul edilen Sengeçal terminalindeki ana pompa istasyonunda düzenlendi.
SEZER YAŞAMSAL ÖNEM TAŞIYOR
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol boru hattının bölgenin istikrarı ve ekonomik kalkınması açısından yaşamsal önem taşıdığını söyledi.
Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı'na Bakü yakınlarındaki Sangaçal tesislerinden ilk petrol pompalandı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikhail Saakaşvili ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev'in de katıldığı törende konuşan Sezer, törene katılmaktan duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Sezer, ''Bir mühendislik başyapıtı'' olarak değerlendirdiği Sangaçal da düş olarak tanımlanan, ancak bugün dünyanın en büyük enerji tasarılarından Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın gerçeğe dönüştüğüne gururla tanıklık ettiklerini belirtti ve emeği geçenlere teşekkür etti. Sezer, şöyle konuştu:
''Yirmibirinci Yüzyılın İpek Yolu olarak anılan Doğu-Batı Enerji Koridoru'nun en önemli bileşeni, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, bölgenin istikrarı ve ekonomik kalkınması açılarından yaşamsal önem taşımaktadır. Enerji sunum güvenliği, günümüzde istikrar ve güvenliğin önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. Ekonomik büyüme ve istikrarın, enerji güvenliği sağlanmadan gerçekleştirilemeyeceği ortaya çıkmıştır. Dünya enerji sisteminin 2030 yılına kadar yüzde 60 oranında artmasının beklendiği gözönünde bulundurulduğunda, Hazar petrollerini uluslararası pazarlara kesintisiz ve güvenli biçimde taşıyacak Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın bölgesel ve küresel değeri daha iyi anlaşılacaktır.
Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, Batı pazarlarının Hazar Havzası petrollerine doğrudan erişimi açısından stratejik değer taşımaktadır. Günde bir milyon varil ve yılda 50 milyon tonluk kapasiteyle, dünya enerji sunum güvenliğinin geliştirilmesine önemli katkıda bulunacaktır. Aynı zamanda Türk boğazlarından taşınan tehlikeli madde yükünü azaltacaktır. Bu tasarının yaşama geçirilmesi, Kafkasya'da bugün gereksinim duyulan güçlü ve kapsamlı işbirliği ağının gerçekleşebileceğini göstermiştir.''
Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın aynı zamanda Türkiye'nin enerji politikasına da büyük ölçüde hizmet edeceğini kaydeden Sezer, Türkiye'nin bu kapsamda, enerji kaynaklarını çeşitlendirmeyi, aynı zamanda, coğrafi ve jeostratejik konumundan yararlanarak, enerji tüketicisi ülkelere güvenilir bir enerji koridoru oluşturmayı ve Ceyhan Terminali'ni bir enerji ihraç ve ticaret merkezine dönüştürmeyi amaçlamadığını söyledi.
Sezer, ''Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, Türkiye'nin bu amaçlarına ulaşmasında önemli bir aşamadır'' dedi. Cumhurbaşkanı Sezer, bugün ilk petrolü verildiği boru hattının, Kazakistan ayağının eklenmesiyle daha da verimli hale geleceğine ve Kazak petrolünün doğrudan ve en elverişli biçimde Akdeniz'e çıkışına olanak sağlayacağına inandıklarını da vurguladı. Sezer, ''Bu yönden, Bakü Bildirisi'nin Bugün burada imzalanacak olmasından mutluluk duyuyoruz'' diye konuştu. DOĞALGAZ BORU HATTI
Cumhurbaşkanı Sezer, Doğu-Batı Enerji Koridoru'nun ikinci ayağını oluşturan Bakü-Tiflis-Erzurum arasındaki Şahdeniz Doğal Gaz Boru Hattı tasarısının, öngörüldüğü biçimde 2006 sonunda yaşama geçirilmesinin ortak dilekleri olduğunu belirtti. Sezer, ''Türkiye, Şahdeniz doğal gaz boru hattı tasarısının Hazar geçişli Türkmen Doğal Gazı tasarısının gerçekleşmesiyle daha da kapsamlı hale getirilmesine büyük önem vermektedir'' dedi.
Hazar doğal gaz kaynaklarının Avrupa Birliği pazarlarına ulaştırılması için, Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru hattı ile Nabucco doğal gaz boru hattının yapımı yönünde çalışmalar sürdürüldüğünü anımsatan Sezer, şöyle devam etti:
''2030 yılı itibariyle yüzde 70-80 oranında artması beklenen Avrupa Birliği doğal gaz tüketiminin bir kısmının Şahdeniz doğal gazı ile Orta Doğu'daki diğer kaynaklardan sağlanmasının öngörülmesi, Avrupa Birliği'nin kaynak çeşitlendirmesi çalışmaları kapsamında Türkiye'yi önemli bir konuma getirmiştir.
Türkiye, doğal gaz sağlanmasında Rusya, Norveç ve Cezayir'le birlikte, Avrupa Birliği için dört ana sunum yolundan biri olarak ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra Türkiye, Ceyhan Terminali'nde kurmayı planladığı sıvılaştırılmış doğalgaz terminaliyle, bölgenin doğal gaz kaynaklarını Amerika Birleşik Devletleri'nin doğu yakasına ulaştırmayı hedeflemektedir.''
KARS-TİFLİS-BAKÜ DEMİRYOLU PROJESİ
Cumhurbaşkanı Sezer, diğer bir önemli tasarının ise Doğu ile Batı arasında ulaşım ağının demiryolu aracılığıyla kesintisiz biçimde kurulmasına ilişkin Kars-Tiflis-Bakü Demiryolu Tasarısı olduğunu ifade etti. Sezer, ''Bugün yayınlanacak bildiriye konu edilen bu demiryolu sadece Türkiye, Güney Kafkasya ile Orta Asya'yı birbirine bağlamakla kalmayarak, tarihsel İpek Yolu'nu yirmibirinci yüzyılda yeniden yaşama döndürecektir'' dedi.
Türkiye'nin Doğu-Batı Enerji Koridorunun yanı sıra, Kuzey-Güney doğrultusunda da işbirliğine önem verdiğini anlatan Sezer, ''Türkiye, Avrasya bölgesinde Hazar'ı Akdeniz'e, Karadeniz'i ise Orta Doğu'ya bağlayabilecek konumuyla, bölgesindeki ulusların ortak gönencine yönelik her tasarıya katkıda bulunmaya hazırdır'' diye konuştu.
Türkiye'nin enerji stratejisinin diğer önceliklerinden birinin de, enerji pazarının serbestleştirilmesi ve enerji kesimi için özgürlükçü ve çağdaş yasaların benimsenmesi olduğunu kaydederek, şunları söyledi:
''Türk enerji pazarının serbestleştirilmesinin, aynı zamanda yabancı yatırımcılar için de özendirici nitelikte olduğunu düşünüyorum. Enerji tüketimi yılda yüzde 6-7 artmakta olan ülkemizin, 2020 yılına kadar toplam gereksinimi karşılayabilmek için yaklaşık 80 milyar dolarlık bir yatırım gerekmektedir. Bu nedenle, Türkiye'de enerji kesiminin, yabancı yatırımcılar için çekici bir pazar olduğunu vurgulamak isterim.
Sonuç olarak, Türkiye'nin yakın bir gelecekte gerçekleştireceği tasarılarla, dünya enerji sunum güvenliğine kapsamlı katkılarda bulunabilecek etkin bir ülke konumuna geleceğini düşünüyorum. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı, bu yolda öncü bir işlev görecektir.'' KAZAKİSTAN'IN PROJEYE KATILMASI
Konuşmaların ardından Kazakistan'ın boru hattına katılışı dolayısıyla imzalar atıldı. İlgili protokole Türkiye adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Gürcistan, Azerbaycan ve Kazakistan adına Dışişleri bakanları, ABD adına ise Enerji Bakanı Samuel Bodman imza koydular.
Daha sonra Kars-Tiflis-Ahalkeleki (Gürcistan)-Bakü demiryolu inşaatına ilişkin imzalar atıldı. Projeye Türkiye adına Cumhurbaşkanı Sezer, Gürcistan adına Cumhurbaşkanı Saakaşvili ve Azerbaycan adına Cumhurbaşkanı Aliyev imza koydular.
İmza töreninin ardından katılımcılar butona basarak boru hattına ilk petrolün pompalanmasını sağladılar. Sezer ve diğer katılımcılar daha sonra birlikte basın mensuplarına poz verdiler. Cumhurbaşkanı Sezer ve diğer katılımcılar törenden önce enerji müzesini gezdiler.