| |
|
|
Astronomi ve coğrafya
Okurlar en basit bilgilerin haberlerde bambaşka hale geldiğini görünce şaşırıyor. Ay ile Dünya arasını yeniden ölçüyoruz. Peki, İngiltere'nin Güney Kutbu'nda işi ne?..
19 Nisan'da yayımlanan bir haber, astronomi bilgilerimizi gözden geçirme vesilesi oldu. Bu sayede, "Ay ile Dünya arasındaki mesafe aslında nedir?" gibi bir temel sınav sorusunun yanıtını da birlikte arayıp bulduk. Asteroit 2029'da Dünya'ya Çarpabilir başlıklı bir haberde şöyle deniyordu: "...asteroit 2029'da Dünya'ya 24 ila 40 bin kilometre uzaklıktan geçecek. Yani, yaklaşık olarak Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığına denk bir mesafeden." Bir tuhaflık var. Değil mi? Çünkü, Prof Faik Sabri Duran'ın Büyük Atlas'ında Ay-Dünya mesafesi 384 bin km olarak verilmiş. Daha detaylı kaynaklar, 384 bin 403 km (238 bin 857 mil) diyor. Haberi derleyen İdil Demirel, "Times gazetesinde mesafe mil olarak verilmiş. Ben de birim çevirimi yaparken bir sıfırı eksik yazmışım. Bundan dolayı Ay ve Dünya mesafesini onda biri kadar kısaltmışım" diyor. Yani, sebep, dikkatsizlik. Yine Dış Haberler kaynaklı bir haber eleştirisi: 21 Nisan tarihli gazetenin arka sayfası, Asrın Kazası Ucuz Atlatıldı başlıklı bir habere ev sahipliği yaptı. Antarktika'da bir buzdağı ile "buz burnunun" çarpışmasını konu alan haberin yanında bir uydu haritası ve minik bir Güney Kutbu haritası vardı. Küçük haritada Antarktika'nın hemen yanında Britanya Adaları görülüyordu! Okurlar, haliyle, "acaba ülke oraya mı sürüklendi?" diye merak ettiler. Hayır, o biraz zordu. Olan şuydu: Haberin alındığı Times gazetesinin grafiği, çarpışan kütlelerin büyüklüğünü kıyaslamak için Britanya'yı içermişti. Tek fark, Times'ın "ölçek amaçlı" notunu koyması, Sabah'ın "İngiltere" sözcüğüyle yetinmesiydi! İki not: Yabancı yayınlardan alınan haberlerde kaynak belirtmemiz okurlara karşı hem bir dürüstlük, hem de "yardımcı olma" gereğidir. Dış haberler daha titiz olmalı. 'Asteroit' yerine 'göktaşı' (veya ille gerekiyorsa, 'asteroid'), 'aysberg' yerine "buzdağı" kullanmalıyız. Tabii daha fazla okurun haberlerimizi anlamasını istiyorsak!
|