Yabancı, portföy yatırımından kaçıyor, doğrudan yatırıma geliyor

Özelleştirme çerçevesinde satışa çıkartılan Türkiye'nin en büyük KİT'lerine ve yerli büyük özel sektör şirketlerine yabancı sermayeden yüksek ilgi var. Harhangi bir terslik olmazsa bu yıl doğrudan sermaye girişi 5-10 milyar dolar dahi olabilir ve bütün yılları geride bırakabilir. Özellikle AB'nin Türkiye'ye müzakare tarihi vermesinin ardından canlanan doğrudan yabancı sermaye ilgisi, herşeyden önce ülkenin uzun vadeli geleceğine güven anlamına geliyor.

Kısa vadeli bakış

Buna karşılık mart ayında dünya finansal piyasalarında havanın bozulması üzerine, Türkiye'ye yönelik portföy yatırımları hız kesti. Ülkeden para çıkışı olup olmadığını henüz bilemiyoruz. Çünkü mart ayı ödemeler dengesi verileri açıklanmadı. Ancak bitişikte yer alan tabloda yabancıların Türkiye'ye yönelik portföy yatırımları yer alıyor. Burada özellikle hisse senetlerinin değerinde düşüş ve faizlerin kısmen yükselmesi ve satışlar sonucu bonotahvil portföyünde belirgin bir azalma meydana gelmiş. Mart ayında meydana gelen bu azalmanın tutarı 3.24 milyar dolar. Şubat sonunda 39.84 milyar dolarla rekor düzeyine çıkan yabancıların portföy yatırım tutarı mart sonunda 36.38 milyar dolara indi.

Faiz şokunda benzerlik

Bu rakam yine geçen yıl nisan ve mayıs aylarında ABD Merkez Bankası'nın faiz artırımını gündeme getirmesiyle yaşanan ilk şoktaki etkiye benziyor. O zaman da yabancıların Türkiye portföyü 21.58 milyar dolardan 17.63 milyar dolara inmiş ve 3.62 milyar dolar azalmıştı. 2004 haziran ayında dip noktasını bulan yabancı portföy yatırımları 2005 yılı mart ayına kadar sürekli artmıştı. Birinci faiz şoku ile ikinci faiz şokunun Türkiye'ye etkisi ve yabancı portföy yatırımları üzerindeki etkisi birbirine benzer sonuçlar üretmiş.
Mart ayında da ABD Merkez Bankası kaynaklı ikinci faiz şokunun etkisi gündeme geldi. Gelişmekte olan ülkelerden çıkan sıcak sermaye veya kısa vadeli sermaye ABD'ye yöneliyor.

Uzun vadeli bakış

Kısa vadeli bakışta Türkiye riskli bulunsa da, doğrudan yatırımların bize söylediği uzun vadede Türkiye'nin cazip olacağıdır. Kısa vadeli sermaye bu yıl çıksa bile yerini veya boşluğunu uzun vadeli sermaye girişleri doldurmaya aday. Türkiye en büyük ve en değerli şirketlerini satarken bu yılı rahat kurtarıyor. Cari açığın finansmanı problem yaratmayabilir.
Doğrudan yabancı sermaye girişinin artışı, kısa vadede zorlanan piyasaların uzun vadede iyi olacağına da işaret.

Sonuç
"Hayat daima düzde gitmez; ara sıra çıkılır, çoğu kez de inilir" Chateubriand