  |
|
Unutkanlık ilerleyen yaşın doğal sonucu değil!
Basit bir unutkanlık gibi başlayan Alzheimer hastalığı, yıllar içinde hastayı tamamen bakıma muhtaç bir hale getiriyor. Uzmanlar, bu hastalıktan korunmak için zihinsel egzersizi öneriyor: Bol bulmaca çözün, mantık oyunları oynayın...
Alzheimer Vakfı Başkanı Prof. Dr. Murat Emre, bunamanın yaşlılığın doğal sonucu olmadığını vurgularken, Alzheimer hastalığıyla ilgili merak edilen soruları yanıtladı...
Alzheimer nedir?
Alzheimer, bazı beyin hücrelerinin ölümüne yol açan ve nedenleri kesin olarak bilinmeyen bir hastalık. Genelde, ilerleyen bir unutkanlığın ön planda olduğu bunama ile seyreder. Hastanın zihinsel işlevleri yavaş yavaş bozulur, günlük işleri aksamaya başlar. Hastalığın ilerlemesi 5 ile 20 yıl sürebilir. Hastalığın ileri evresinde hastanın 24 saat bakıma ihtiyacı olabilir.
Alzheimer bunama mıdır?
Alzheimer hastalığı bunamaların en sık nedenidir. Bunamaların altında beyinde hücre kaybı ile giden başka hastalıklar olduğu gibi, beynin normal çalışmasını bozabilecek beyin damar hastalıkları, vitamin eksiklikleri, tiroit bezi hastalıkları, beyin tümörleri gibi daha birçok hastalık bulunabilir. Depresyon da bazen bunamaya benzer bir tablo oluşturabilir. Ancak, her 10 bunama hastasının 6'sında altta yatan neden Alzheimer hastalığıdır.
Bu hastalığın belirtileri nelerdir?
Alzheimer hastalığının bir numaralı belirtisi unutkanlıktır. Unutkanlık hastalığın başlangıcından itibaren ilk ortaya çıkan ve hastalık esnasında da hep ön planda olan sorunu oluşturur. Unutkanlık aslında çok yaygın bir şikâyettir. Ancak Alzheimer hastalığına yakalananlarınki, herkesin başına gelebilecek unutkanlıklardan daha farklı, çok daha göze çarpan bir unutkanlık çeşididir. Örneğin, hastalar eşyalarını koydukları yeri sık sık unutmaya başlar. Aynı soruyu tekrar tekrar sorarlar. Olaylar hafızadan tamamen silinebilir. Yeri ve zamanı karıştırmaya başlarlar. Yıllar içinde, unutkanlığa kelime bulma güçlüğü, kendini ifade güçlüğü, söylenenleri anlama güçlüğü gibi konuşma işlevleriyle ilgili sorunlar eklenir. Hastalık ilerledikçe planlama, yorumlama gibi yetenekler de bozulmaya başlar. Bunların yanında; kişilik değişiklikleri, inatlaşma, ailenin kendisinden kurtulmak istediğini düşünme, hayaller, hırçınlık, uyku bozuklukları da görülebilir.
Alzheimer hep yaşlılarda mı görülür?
Alzheimer hastalığı 65 yaş öncesinde oldukça nadirdir. Ancak ailevi Alzheimer dediğimiz, genetiğe bağlı tipinde 40'lı-50'li yaşlarda dahi hastalık ortaya çıkabilir. Alzheimer yaşlanmanın doğal sonucu değildir.
Alzheimer ölümcül müdür?
Ölümcül değildir. Ancak hastalar giderek kendilerine yetemedikleri için vücut fonksiyonları daha kolay etkilenir. Bu hastalar genelde akciğer enfeksiyonu, kalp damar hastalığı gibi sorunlardan kaybedilir.
Tedavisi mümkün mü?
Şu an Alzheimer hastalığını durduracak ya da geriye döndürecek bir tedavi mevcut değil. Ancak elimizdeki bazı ilaçlar ile hastalığın belirtilerinin ortaya çıkış hızını azaltmak ve belirtileri belli ölçüde gidermek mümkün.
Alzheimer'ın sebebi tam olarak nedir?
Alzheimer'da beynin özellikle zihinsel işlevlerden sorumlu olan bölgelerinde bir hücre kaybı söz konusu. Bu bölgelerdeki hücrelerin içinde ve hücrelerin arasında, anormal proteinlerin birikmesi söz konusu. Ancak, bu durumu tetikleyen olayın ne olduğu henüz anlaşılmış değil.
Hastalıktan korunmak mümkün mü?
Son yıllarda yapılan çalışmaların düzenli olarak gösterdiği birkaç bulgu var. Bunu "Kalbiniz için iyi olan her şey, beyniniz için de iyidir" diye özetlemek mümkün. Doymuş yağlardan kaçınmak, eğer varsa yüksek tansiyon ve kolesterolün tedavisini sağlamak, fiziksel ve zihinsel aktiviteyi sürdürmek, beyni çalıştırmak, hastalığın riskini azaltan faktörler. Yapılan çalışmaların çoğu, Alzheimer'ın eğitimli ve bedeninden çok kafasıyla çalışan insanlarda daha az olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, insanın zihnini çalıştırmasının Alzheimer hastalığına karşı belli bir koruyucu etkisi var.
Genç yaşta unutkan olanlar Alzheimer'a yatkın kişiler midir?
Hayır, genç yaştaki unutkanlık genelde depresyon veya takıntı gibi psikiyatrik durumlardan kaynaklanır. Bu tip şikâyetleri olanların ilerki yıllarda Alzheimer'a yakalanma riski diğerlerinden farklı değildir.
|
