Fonlara ilgi yavaşlıyor mu?

Yatırım fonlarının hızlı büyümesi 2004'te yavaşladı. 2003'te yüzde 149 büyüyen fonların geçen yılki büyümesi yüzde 28 düzeyine indi.
Türkiye'nin mali varlıklarını işlemeye yatırım fonları ile devam ediyoruz. Yatırım fonlarını içinde hisse senedi ve tahvil-bono bulundurduğundan çifte saymamak için ayrı tuttuk. Bitişikteki tablo aynı zamanda dünkü tablonun devamı niteliğinde. Dün yatırım araçlarının toplam tasarruf içindeki payını dikkate almıştık. Bugün yatırım araçlarının milli gelire oranını baz aldık. Bir de, yatırım fonlarını bugünkü tabloya ekledik.
* 330.2 milyar dolarlık toplam mali varlığın 293.3 milyar dolara ulaşması beklenen 2004 yılı GSMH'na oranı yüzde 112.6'ya çıktı.
* 2004 yılında yatırım fonlarının büyümesi ancak 4 milyar dolar. 2003 sonunda 14.1 milyar dolardan 2004 sonunda 18.1 milyar dolara yükselen yatırım fonlarının toplam tutarı, GSMH içinde yüzde 6.1'e ulaştı.
* Yine aynı tabloda yer alan verilere bakıldığında TL mevduatın ve borsanın milli gelir içindeki payı büyümüş. Yatırım fonları yine en küçük payı alan tasarruf aracı durumuna düşmüş. Payındaki bu gerilemeye karşılık yatırım fonlarına yatırım yapan müşteri sayısı 2004 başında 2 milyon 85 binden yılsonunda 2 milyon 634 bine yükseldi.
* Yılsonu itibariyle fon tutarının yüzde 96.8'i B tipi, yüzde 3.2'si A tipi fonlardan oluşuyor. Fonlar içinde en çok rağbet gören grup B tipi likit fonlar. Bono yatırımının yüzde 73'ü bu gruba yapılıyor. Bu da fonların reponun yerini aldığının göstergesi. İkinci en çok rağbet gören fonlar yüzde 14 ile B tipi tahvil ve bono fonları.
* SPK'nın verilerine göre yatırım fonlarının içinde yüzde 2.2 düzeyinde hisse senedi, yüzde 67.1 oranında devlet iç borçlanma senedi ve yüzde 27.7 oranında repo geliri bulunuyor.
* A tipi fonların yüzde 17.6 getirisine karşı borsa yüzde 34 değer kazandı. Yani, A tipi fonlar borsa performansının tam yarısını tutturabildi. B tipi fonlar ise devlet iç borçlanma ihalelerinde oluşan ağırlıklı ortalama yüzde 24.7'lik faize karşılık geçen yıl yüzde 19.1 getiri sağladı. B tipi fonlarda yüzde 10'luk stopaj dikkate alınırsa, buradaki ana yatırım aracı ile getiri farkının oldukça azaldığı söylenebilir.
* Ancak yine de yatırım fonlarının yüzde 4.3 gibi ortalama yönetim komisyonu çok yüksek. Bu da yatırımcının eline geçen net getiriyi azaltıyor. Fon piyasasının ivme kazanabilmesi için yönetim komisyonunun azaltılarak getiri performansının artırılması gerekiyor.
* Ancak bunun için de fon piyasasında rekabetin varlığı şart. O ise biraz eksik. Çünkü fon piyasasının yüzde 53'üne ilk beş banka, yüzde 73'üne ilk 10 banka hakim. Fon pastasındaki büyüklük sıralamasında banka dışında ilk aracı kurumun yeri 22'cilik.
Sonuçlar, güvenliği tehlikeye atmadan fon piyasasının rekabete açılması gerektiğini ortaya koyuyor. Yoksa o çok istenen yerli kurumsal yatırımcı olmayacak.
Sonuç- "Düzeltmek istemediğimiz kusurlarımızla iftihar etmeye çalışırız" La Roche