Ulaşamadığın yer memkeletin değildir!' Bu sözleri en son Cankut Bagana'dan duydum. 43 yıllık iş hayatında ilk röportajını verdiği gün Bagana, Onur Hava Yolları'yla milyonları uçurmanın sevincini yaşıyordu.
Para kazanmamasına rağmen 69 YTL'ye Kars'a uçan Onur için Cankut Bagana, "Otobüsle 30 saat sürüyor! Allah aşkına cenazeniz olmazsa gider misiniz? Biz iyi yemek vermiyoruz belki ama herkesi uçuruyoruz" diyor.
Bu hafta karşınızda sıra dışı bir işadamı var. Cankut Bagana. Akşamları saat 22.00'de uyumaktan onu hiçbir şey alıkoymuyor. Sabahları ise saat 04.00'te kalkmaktan. Hayatındaki bu düzen hiç bozulmuyor. Kalkıyor ve 'hayatımın enkıymetli saatleri' dediği 06.30'a kadar süren o zaman içinde yeni başlayan günü dizayn ediyor, hangi konularla ilgileneceğini, hangi sorunları çözeceğini belirliyor. Bu söyleşi Cankut Bagana'nın ilk röportajı. Çünkü kendi tabiriyle medyatik bir hayatı yok. Hukukçu bir ailenin, hakim bir babanın tek çocuğu Bagana. Doğal olarak gençliğinde kendini hukuk eğitimi alırken buluyor ama daha ikinci sınıftayken, 'Durun birdakika! Ben avukat değil, turizmci olmak istiyorum" diyor ve babasını üzme pahasına da olsa bugün 500 milyon dolarlık bir ciroya ulaşan şirketinin ilk tohumlarını atıyor. Bagana'nın 'ulaşamadığın yer memleketin değildir' diyecek kadar kendini milyonları uçurma projesine adayan ilginç hikayesini ve Onur Air'ın iç hatlardaki uçuş serüvenini okumaya buyurun lütfen...
* Ailede turizmci var mıydı? Ailede olmadığı gibi, 43 yıl önce Türkiye'de de turizm yoktu. Ben o zaman Türkiye'ye ilk charter uçağını indiren insandım. Dolayısıyla otelcilik, dışarıda tur operatörlüğü, rehberlik ve Kapalı Çarşı'da halı satıcılığı da dahil turizmin nesi varsa hepsini yaptım. Bir gün geldi, ortaklarımızla beraber Ten Tour'u kurduk. O günlerin en büyük turizm şirketi oldu Ten Tour. Yılda yaklaşık 800 bin turist getirirdi. 100 bin Anadolu turu yapardı. Kapadokya'ya binlerce turist taşırdı. Yurtdışında Ten Tour'un operasyonlarında Vural Öger ve Cem Kınay gibi isimlerle ortaktık.
* Havayolu taşımacılığına girişiniz nasıl oldu? 10 yıl önce bir fiil uçakçılığa girdim. Ortaklarımız arasında iş bölümü yaptık. 10'un üzerinde oteli olan Ten Tour'u bir ortağımız aldı. Otellerin bir kısmını bir ortağımız aldı. Bazı oteller ve uçak şirketi de bana kaldı.
* Onur ismi sonra mı geldi? Kurulduğumuzda vardı. Biz şirketi kuruluşundan 1.5 yıl sonra Kıbrıslı bir işadamından devraldık. Mali durumu iyi değildi. Yaz kış dengesini iyi kuramamışlardı. O zaman iki uçaklı bir şirketti. Biz dışarıdaki turisti Türkiye'ye getirme yollarını arıyorduk. Kış turizmini başlattık o yıllarda. Antalya'da oteller bugün kapanmıyorsa, bu bizim gibi uçakçı arkadaşların gayretleriyle olmuştur. Altı ay iş yapıp, altı ay duran bir iş kolu olamaz çünkü. Uçakların durmaması lazım, otellerin, otellerin etrafındaki kahvelerin durmaması lazım. Biz böyle başladık. Sonra kış turizmini dengelemek için Suudi Arabistan ile uzun bir sözleşme yaptık. Şu anda 500 çalışanımız Cidde'de çalışıyor. 7 uçak, dünyanın her yerinden hacı taşıyor. Önümüzdeki yıl Hac seferi için çalışacak uçak sayısını 9'a çıkartacağız.
* İki uçaktan nereye geldiniz şimdi? THY'nin bugünkü kapasitesinin yüzde 60'ı kadar koltuğumuz var. THY'nin filosu 11 bin koltuk civarında. Onur'un da 6 bin. Bugün 24 uçağıyla Türkiye'nin en büyük özel havayolu şirketi konumunda.
* İç hatlarda yolcu taşımacılığı bir yılını dolduruyor değil mi? Ak Parti iktidarıyla beraber oldu. Bakan Binali Yıldırım'ın şahsi gayreti ve öngörüsüyle özel hava yolu taşımacılığının önünü açan izinler verildi. Fiyatları, saatleri istediğiniz gibi belirleyin dediler. Uçak biletinin içinde Özel Tüketim Vergisi vardı. Başka şeyler de vardı. Ulaştırma Bakanı, 3-4 milyon TL'lik (3- 4 YTL) indirim yaptırdı. Maliye Bakanını ikna etti ve sonunda Binali Yıldırım haklı çıktı. Neden? Birincisi THY rekabetten bir zarar görmedi.
* Gerçekten zarar görmedi mi? Çünkü özel hava yolu şirketleri gerçekten çok ucuza uçuyor... Şimdi sadece bazı hatlara bakarak bir karar verilmemeli. THY'nin bugün uçmadığı yer yok. Biz de bazı hatlarda kâr etmiyoruz. Kars'ta kazanamıyoruz.
5 BİN KİŞİYE İSTİHDAM * Niye açtınız o zaman Kars'ı? Özel sektör diyeceksiniz ki para kazanmadığı işi yapmaz.
* Sosyal sorumluluk için belki? Hayır tam olarak öyle de değil. Fakat uçtuğumuz memlekette heryere cevap vermek istedik. Bizle uçanlar da 'Ya Onur İzmir'e uçuyor. Ama Onur Kars'a da Diyarbakır'a da uçuyor' desin istedik. Yoksa İzmir'e herkes uçar. .
* Kaç yere uçmaya başladınız? Büyük bir hızla yayıldık. Elimizdeki uçaklar iç hat uçmaya çok müsaitti. Dış hatlara da yeni uçaklar aldık. Bir yılda 1.5 milyon yolcu taşıdık. Bir ilan verdik ve orada da herkese duyurduk. Dedik ki, 1 yıl önce iç hat uçuş fiyatları 149 milyon TL (149 YTL) idi. İnsanoğlu çabuk unutuyor çünkü. Biz bir yıl önce 12 noktaya 79 milyon TL'ye (79 YTL) uçmaya başladık. On bin 250 sefer yaptık. 5 bin kişiye yeni iş imkanı açtık. Havaalanlarımıza 7.4 trilyon lira ilave gelir sağladık. 20 trilyon liralık KDV geliri ortaya çıkardık.
* Onur Air'in cirosu ne oldu? Şu anda mali sene kapanmadı ama sanıyorum 500 milyon dolara yaklaşacağız. İç hat uçuşumuz da yine 90 milyon doların üzerinde bir ciro getirdi.
