|
 |
 |
 |
 |
|
Dev dalgalar jet hızıyla sahile çarptı
Güneydoğu Asya'da geçtiğimiz gün yaşanan son 40 yılın en büyük depreminde binlerce kişi kıyılara çarpan 100 milyar ton suyun altında can verdi. Hatta 20 dakika süren ve bir jumbo jet uçağı hızıyla önüne çıkan her şeyi yerle bir eden dev dalgalar (tsunami) Doğu Afrika'da 4 kilometre içeri girerek Somali kıyılarına kadar ulaştı. Denizde yaklaşık 50 teknenin kalıntıları bulundu, birçok ev yıkıldı, başkent Mogadişu kıyısında sular iki metreye kadar yükseldi. Endonezya'da insanların ölülerini gömmek için kuru bir toprak parçası dahi bulumadığı belirtiliyor. Uzmanlara göre, kaybın böylesine büyük olmasının nedeni, bölgede tsunamilere karşı erken uyarı sisteminin bulunmaması.
ZAMANI BİLİNİYOR
Tsunami, Tayland'ı şiddetli yer sarsıntılarından bir saat sonra, Sri Lanka ve Hindistan'ı ise 2.5 saat sonra vurdu. Yani ABD'li uzmanlara göre; Hint Okyanusu'nda Pasifik Okyanusu'nda olduğu gibi tsunami uyarı sistemi bulunsaydı, binlerce kişinin yaşamı kurtulabilirdi. Sarsıntının oluş anıyla tsunamilerin kıyı bölgelerini vurması arasında 20 dakika ile 2 saatlik bir süre bulunuyor. Deprem önceden bilinemiyor, ancak depremin ardından oluşan tsunaminin olabileceği öngörülebiliyor. Yine de dalgaların yönü ve ne kadar büyüklükte olacağı konusunda kesin bilgiler elde edilemiyor.
ÜYE OLMADILAR
Uzmanlar yetkililerin bu süre içinde halkı uyarmak için yeterli zamanları olduğuna dikkat çekiyor. Bölge ülkeleri hükümetleri, dev dalgalara ilişkin insanlara zamanında uyarı yapılmamasıyla ilgili olarak, tsunaminin nadir görüldüğü Hint Okyanusu'nda gel-git dalgalarını izleyecek uluslararası bir sistemin olmaması nedeniyle tehdidin gerçek boyutunu tespit edemediklerini söylüyor. Tayland Meteoroloji Dairesi'nin eski üst düzey bir çalışanı da "Hükümetler, yine de insanları uyarmak için daha fazla şey yapabilirdi" diyerek, bu dairenin bir saate kadar acil mesaj yayınlayabileceğini ve insanların tahliye edilmesini sağlayabileceğini savundu. Dev dalgalara ilişkin Büyük Okyanus'ta bulunan uluslararası uyarı sistemi, Alaska'yı 1964'de vuran 9.2 büyüklüğündeki depremden bir yıl sonra kullanılmaya başladı. Kuzey Amerika, Asya, Güney Amerika, Avustralya, Yeni Zelanda ve Pasifik adaları bu sisteme üye. Ancak en çok can kaybının yaşandığı Sri Lanka ve Hindistan'da çok sık tsunami görülmediği için bu sisteme üye olunmamış.
YARDIM YAĞIYOR
Asrın depreminden sonra dünyanın dört bir yanından, başta zararın en çok olduğu Sri Lanka, Endonezya ve diğer ülkelere yardım yağdı. Japonya, tatildeki tüm doktorlarını geri çağıran Sri Lanka'ya 20 doktordan oluşan bir yardım ekibi yolladı. Rusya felaket bölgelerine iki uçakla 25 ton insani yardım malzemesi, Amerika mali yardım ve arama kurtarma ekipleri,
AB 4 milyon dolar, Kızılhaç 6.5 milyon dolar, Belçika 500 bin Euro, Avustralya 7.7 milyon dolar, Çin 40 kişilik bir ekip, Almanya 1 milyon 350 bin dolar, Yunanistan C-130 kargo uçağı, Kuveyt 1 milyon dolar, İspanya'daki Kızılhaç 50 bin dolar, Almanya'daki UNICEF 135 bin dolar, İsviçre'deki Kızılhaç 350 bin dolar, Venezüella ve İsrail ise kurtarma-sağlık ekipleriyle yardım çalışmalarına destek verdi. BM, Yardım Ajansları depremin vurduğu Güney Asya ülkelerine yardım çalışmalarına başladı. Yeni Yüksektepe Kültür Derneği'ne bağlı GEA Arama-Kurtarma Grubu'da, Sri Lanka'ya gitti.
DIŞ HABERLER
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
