  |
|
Avrupa'nın çıpası ne?
 Günümüzde bazı ekonomiler döviz kurunu, bazı ekonomiler ise hedeflenen enflasyonu çıpa olarak seçerler. Bazıları da farklı bir ekonomik göstergeyi esas alırlar, piyasaların izlemesine sunarlar. Bu çıpaya uymak ya da uymamak kredibilite kavramı ile yakından ilişkilidir.
Euro bölgesi diye adlandırılan ve halen 15 Avrupa ülkesini kapsayan ekonominin çıpası ise bütçe açıklarının milli gelire oranıdır. Maastrich kriterleri arasında yer almış, tavanı yüzde 3 olarak belirlenmiştir. "Büyüme ve İstikrar Sözleşmesi" ile de pekiştirilmiştir. Piyasalar, ekonomistler ve Avrupa'yı izleyenler, bu oranın gerçekleşmesini bekler, gelişmeleri yakından takip ederler.
Son dönemlerde bu oran, başta Almanya olmak üzere AB'ye üye bazı ülkelerin hedefi haline geldi. İstenen büyüme bir türlü gerçekleştirilemeyince bazı ülkeler "gevşek" maliye politikası uygulaması ile soruna çare bulmayı önerdiler. Bunun anlamı bütçe açıklarının milli gelire oranını yüzde 3'ün üzerine çıkarmaktı.
AB'nin kredibilitesi
Bu görüşe, başta Avrupa Merkez Bankası olmak üzere, birliğin küçük üyeleri sert tepkide bulundular.
Özellikle, Avrupa Merkez Bankası yüzde 3 oranının uluslararası piyasalarda AB'nin kredibilitesi ile eşit tutulduğunu, yüzde 3'lük oranın aşılmasının güvene bağlı bir çok sorunu da beraberinde getireceğini defalarca dile getirdi. Euro bölgesinin küçük ülkeleri ise, bu oranı tutturmak için yıllardır uğraştıklarını, bu çabaların boşa gitmemesi ve kamu maliyesinin disiplinli bir biçimde sürdürülmesi gerektiğini belirterek, yüzde 3 oranının aşımına karşı çıktılar.
5 ülke zorlanacak
Verilere baktığımız da, bütçe açıklarının 2003 yılında yüzde 2.7; 2004 yılında ise yüzde 2.9 oranında gerçekleştiğini görüyoruz. Tabii ki burada, Yunanistan'ın Euro Bölgesine girmeden önce rakamlarda yaptığı makyajın benzerlerinin bu oranlarda olmadığını varsayıyoruz. Verilerin, IMF benzeri kurumlarca kontrolü yapılmasa da, doğrudur diye kabul ediyoruz.
Ancak, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean Claude Trichet'in Avrupa Parlamentosu'nun ekonomi ve parasal konulardaki komisyonuna yaptığı açıklamalara göre, 2005 yılında 5 ülke bu oranı tutturmakta zorlanacak, bazıları aşabilecek. Dolayısıyla çıpada bir sorun ile karşılaşılabilecek.
Büyüme düşüyor
Bunun başlıca nedeni, Avrupa'nın büyüme performansının düşüklüğüdür. Euro Bölgesi geçtiğimiz üç yılda yüzde 1'i aşamayan büyüme oranları gerçekleştirmiştir. Bu yıl da aynı durum söz konusudur. Son veriler bu ülkelerin 2004 yılının birinci çeyreğinde yüzde 0.7, ikinci çeyreğinde yüzde 0.5 ve üçüncü çeyreğinde ise yüzde 0.3 gibi giderek düşen büyüme oranlarının varlığına işaret etmektedir.
|
