| |
|
|
Her şampanya içilmez!
Bir zamanların büyük satranç şampiyonu, Alman büyükusta Emmanuel Lasker ile Macar üstat Geza Maroczy bir kafede karşılaşırlar. Ancak bu normal bir kapışma olmayacaktır. Her taş bir kadeh ya da şişe biçimindedir. Tabii kadehlerin ve şişelerin içinde de içki vardır! Mesela piyonlar küçük birer likör kadehidir. Filler ve atlar ise birer kadeh şarap. Kaleleri viski bardakları temsil etmektedir. Satrançtaki en güçlü taş olan vezir ise koca bir şişe şampanya. Olağan kurallara küçük bir ilave yapılmıştır: Rakibinin bir taşını alan oyuncu, o bardağın içindeki içkiyi kafaya dikecektir. Hemen, orada, taşı aldığı anda! Kurnaz Lasker ilk hamleyi yapar ve şahın önündeki likör kadehini, pardon piyonu, iki kare ileriye götürür. Maroczy aynı şekilde cevap verir. Lasker ikinci hamlede vezirini (yani şampanyayı) ileriye sürer. Seyirciler şaşırmıştır: Lasker çoban matı mı yapmaya çalışıyor? Hatırlatalım: Çoban matı, satranca yeni başlayan çocuklara öğretilen, son derece basit bir mat hücumudur. Tedbir almak çok kolaydır. Vakit kaybı olduğu için hiçbir üst düzey oyuncu bu yola girmez. Seyirciler arasında gülenler, Lasker ile dalga geçenler olur. Maroczy de hemen tedbirini alır. Eğer Lasker çoban matı yapmaya kalkışırsa vezirini yani en önemli taşını yitirecektir. Derken, Lasker, elini uzatır, rakibinin piyonunu yani küçük likör kadehini alır. Afiyetle içer. Ve onun yerine kendi vezirini koyar. Maroczy mat durumundadır. Kurtuluşu basittir: Veziri almak. Normal bir oyunda bu hamle maçın kazanıldığı anlamına gelir. Düşünsenize, sadece bir piyon karşılığında koskoca veziri ele geçiriyorsunuz. Halbuki Maroczy o küçük kuralı unutmuştur. Lasker'in vezirini yemesi demek (ki buna mecburdur) dev şampanya şişesini, hemen orada kafaya dikmesi anlamına gelir. Yenildiğini... Daha doğrusu bu şartlar altında devam etmesinin mümkün olmadığını anlayan Macar usta oyunu terk eder.
*** Bu öyküyü Bruce Pandolfini'nin, 'Her Piyon Potansiyel Vezirdir: Satranç Metoduyla İş Yaşamında Kariyer Yapmanın Yolları' adlı kitabından aldım. "Yapacağınız her fedakârlık mutlaka bir planın parçası olmalıdır" diyor Pandolfini: "Akıllı oyuncular rakiplerinin taşını feda eder!"
|