Bir emekli için Türkiye'de iki kişi bile çalışmıyor
* Dünyada ve Türkiye'de ömür uzuyor. Bu bireysel emeklilik sistemi için ne demek? Hem bizim hem de Avrupa'nın şu anda önemli sorunu sosyal güvenlik konusu. Avrupa'da nüfus hızla yaşlanıyor. İleriyi dönük projeksiyonda biz ne oluyoruz tartışmaları başladı. Düşünün ki, 1950'lerde Türkiye'de ortalama yaş 50'ydi. Şimdi 70'lere geldi. Malta'da 81. Yani insanların emeklilik dönemi çok uzadı. Doğurganlık oranı da düştü. Yani sistemi besleyecek çocuk yok. Yani hem insanlar daha uzun süre havuzu boşaltıyor, hem de havuzu dolduracak insan yok.
İKNA YÖNÜM İYİDİR * Avrupa ve ABD bizden çok daha önce bireysel emeklilik sistemiyle tanıştı. Türkiye onların deneyiminden ne ders çıkartmalı? Almamız gereken ders şu. Kamu sosyal güvenlik sistemleri bu haliyle gidemez. SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı böyle gidemez. Her emekliye isabet eden çalışan sayısı gittikçe azaldı. Gelişmiş ülkelerde, bir emekli için 7 kişi çalışıyor. Çalışan sayısının 5'e ya da 4'e indiği sistemler dahi ayakta duruyor ama bizde, bir emekliye 1.7 kişi düşüyor. Dolayısıyla benim gibi bir emekliyi beslemeniz için hem sizden daha çok prim kesiliyor, hem de gariban emekli de doğru dürüst para alamıyor. Çünkü işin aritmetiği bozuk. Sonuçta, bu işin ana fikri genç yaşlarda ileriye dönük tasarruf yapmak. Devlet de diyor ki eğer sen bu tasarrufu bireysel emeklilik sistemi olarak tanımlarsan buraya ödeyeceğin katkı paylarını ben vergi indirimi olarak ödüllendiriyorum diyor. Yani sen 100 milyonluk bir katkı payı ödüyorsan ve şu anda da yüzde 30'luk bir vergi dilimindeysen, bunun maliyeti sana 70 milyon diyor. Yıllar itibariyle bu gerçekten ciddi bir rakam tutuyor.
* Çevrenizdeki insanları bireysel emekliliğe girmek konusunda ikna edebiliyor musunuz? İkna yönüm kuvvetli galiba! Ben çevremi bireysel emeklilik sistemine girmeleri konusunda ikna edene kadar konuşuyorum.
