Gerçekte 10 milyon işsizimiz mi var?

Dün toplam nüfus içinde çalışanların oranının yüzde 30'a indiğini, her çalışanın kendisi dışında 2.2 kişiye daha bakmak zorunda kaldığını, 72 milyondan 22 milyonun çalıştığını, 50 milyonun ise iş yokluğundan oturduğunu belirtmiştik.
Geçen hafta işsizlik verilerinin açıklanmasını da gerekçe yaparak istihdam verilerine alternatif bakışımızı bugün de sürdürüyoruz. Alternatif yaklaşımın temelinde toplam nüfus ve bu nüfus içinde 15 yaş üstünde çalışabilecek faal işgücünü baz alıyoruz. Son açıklanan verilerde işgücüne katılma oranı yüzde 49.2. Çeşitli nedenlerle iş aramaktan vazgeçenler, umudunu yitirenler çoğalıyor. Bunlar işgücüne dahil edilmiyor. Halbuki DPT'nin yaptığı bir araştırmaya göre 2002'de Türkiye toplam nüfusunun yüzde 30'unun çalışmasıyla 49 ülke arasında 48'in sıraya düşmüş. Yani sondan ikinci. Bugün nefesimizi tutarak beklediğimiz Türkiye Raporu'nu açıklayacak AB'de işgücüne katılma oranı yüzde 64.3, OECD ülkelerinde yüzde 65.1, ABD'de yüzde 72.7.
Gelişmekte olan bir ülkede bu oranın daha yüksek olması gerekir. Ama biz bunu AB ortalaması düzeyi olarak alırsak ve yüzde 65 işgücüne katılma oranıyla işsizliği hesaplasak, sorunun gerçek büyüklüğü ortaya çıkıyor. Bitişikteki tablo her şeyi anlatıyor. Faal nüfus, istihdam edilenler, işgücüne katılma oranı DİE verileri. Biz faal nüfustan istihdam edilenleri çıkartarak istihdam edilmeyenleri bulduk. Bunu da 15 yaş üstü faal işgücüne oranladık. Yüzde 65 işgücüne katılma oranından çalışması gereken sayısını bulduk. Gerçek işsizlik oranını bu sayıya göre hesapladık.

Verileri iyi gösteren
Bu hesaplama sonucunda gördük ki. Türkiye işsizlikle başa çıkamadıkça, işgücüne katılma oranını yıllar boyunca giderek düşürmüş. 1988-89'da yüzde 58 düzeyinde olan bu oran yüzde 47.5'e gerilemiş. Yani 10 puan düşmüş. İşsizlik verilerini olduğundan iyi gösteren de bu oranın düşüşü zaten. Bu oranın Avrupa boyutuna getirilmesi halinde işsiz sayısı 2.3 milyon yerine 10.1 milyona, işsizlik oranı da 9.3 yerine yüzde 20.3'e yükseliyor.

Yeni strateji gerekli
Nüfus artıyor, istihdam edilmeyenler artıyor, işgücüne katılmayanlar artıyor, işsizlerin sayısı artıyor, işsizlik oranı artıyor. Tek artmayan istihdam. Bunun küresel nedenleri olduğu gibi, yurtiçi nedenleri de var. İstihdamın artmamasının yatırım ortamıyla siyasi ve ekonomik istikrarla devletin borçlanmasıyla reel faizlerin yüksekliğiyle girişimcisinin kalitesiyle yakından ilgisi var. İşsizlik olayı yeni bir yaklaşımı, özel bir çabayı ve stratejiyi gerektiriyor artık.

Sonuç
"Kör olmaktan daha kötüsü görüp de vizyonsuz olmaktır"
H. Keller