|
 |
 |
 |
 |
|
Plastik oyuncakta 'cinsel' tehlike
Yumuşatıcı özelliği nedeniyle plastik oyuncakların yapımında kullanılan "fatalat" adlı madde AB'de geçenlerde yasaklandı. Bizde bu maddenin varlığından herkes habersiz.
Fatalat içeren oyuncaklar sürekli ağıza sokulduğunda, kızların erken gelişimine, erkeklerde de kısırlığa neden oluyor.
Fatalat mı? O da ne?
AB'de dört yılı mahkemede olmak üzere dokuz yıldır tartışılan ve çocuklarda cinsel kimlik sorunlarına yol açtığı gerekçesiyle yasaklanan oyuncak hammaddesi fatalat, Türkiye'de tam bir muamma. Konunun "ilgilileri" fatalatın adından bile habersiz.
Fatalat "plastiği yumuşatma" özelliğinden dolayı oyuncak yapımında kullanılan kimyasal bir madde. Uzun yıllar oyuncak sanayiinde kullanılan fatalatın (Phthalate) çocuk sağlığı ve gelişimi açısından potansiyel bir tehlike oluşturduğu ve çocuklarda ergenlik sürecinde ortaya çıkabilecek cinsel kimlik problemlerine yol açtığı iddia ediliyor. Özellikle sivil toplum kuruluşlarının ve çevrecilerin dillendirdiği bu iddia oyuncak üreticilerinden de kabul görüyor. Anlaşılamayan nokta "ne kadar sürede bu etkiyi yarattığı". Fatalat karşıtları erkek çocuklarda sperm yapısı bozukluğuna, kız çocuklarda ise erken göğüs gelişimine yol açan fatalatın günde ortalama bir saat bebek tarafından ağızda tutulmasının yeterli olduğunu öne sürüyor. Oyuncak üreticileri ise bu sürenin en az yedi saati bulduğunu iddia ediyor.
"TSE KONTROLÜ VAR, İÇİM RAHAT"
AB ile oyuncakçıları birbirine düşüren ve mahkemelik olmalarına neden olan bu tartışma geçtiğimiz günlerde sonuçlandı ve dört yıl süren mahkemenin kararı doğrultusunda AB, sınırları içinde oyuncaklarda fatalat kullanımını yasakladı. Avrupa'daki bu kıyasıya tartışmaya rağmen Türkiye'de fatalatın adını bile bilen yok. Türkiye Oyuncakçılar Derneği Başkanı ve Magic Toys'un ortaklarından Sirus Leki bu konunun ilk defa kendi gündemlerine geldiğini belirterek, oyuncak imalatında böyle bir zararlı madde kullanılıyorsa konunun gereğini yapacaklarını söyledi. Leki, şişme ve sıkma olarak tanımlanan bu oyuncakların (genelde banyo ve deniz oyuncakları) çeşitli kimyasallar kullanılarak yapıldığını bildiğini ancak ithal ve yerli oyuncakların Türk Standartları Enstitüsü'nün kontrolünden geçtiğini söyledi. Leki bu kontrol nedeniyle içinin rahat olduğunu da sözlerine ekledi. Sirus Leki "Benim de iki çocuğum var, TSE'nin onayından geçemeyen oyuncakları piyasaya sürmemiz söz konusu olamaz, TSE'nin kimya laboratuvarları var onlar mutlaka gereğini yapıyorlardır" diyerek topu TSE'ye attı.
"MEVZUATTA YOK"
TSE Laboratuvar Daire Başkanı Ümit Güler ise denetimleri AB standartlarına göre yaptıklarını belirterek, "TSE'nin kimya laboratuvarlarında oyuncaklar üzerinde ağır metal analizi yapılıyor, fakat fatalat bu analize dahil değil, çünkü 'fatalatı denetleyin' diyen bir mevzuat yok" diye konuştu. Güler "Eğer AB yasakladıysa bizde de bu uygulama yakında mevzuata girer ve oyuncaklardaki fatalat varlığını denetleriz" dedi.
ÖZHAN TEZEL/HABER MERKEZİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
