|
 |
 |
 |
El işçiliğinde dünyada rakip tanımıyorlar
Dünyanın el işçiliği ile üretim yapan tek fabrikası TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı'na bağlı Yıldız Çini ve Porselen, ürünleriyle sarayların ve köşklerin duvar, vitrin ve tavanlarını süslüyor. En büyük müşterisi ABD olan işletme, İngilizler'e ve Arap şeyhlerine de büyük miktarda ürün gönderiyor.
Türkiye'nin geleceğine yön veren önemli tartışmalara sahne olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin birbirinden değerli sanat eserlerini ürettiğini biliyor muydunuz? TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı'na bağlı Yıldız Çini ve Porselen İşletmeleri, 112 yıllık gelenekle il sanatlarına hizmet veriyor. Dünyanın el işi ürünler üreten tek işletmesi olduklarını ve bir başka rakipleri daha bulunmadığını belirten İşletme Müdürü Kaya Okçuoğlu, "Müşterilerimiz sırada bekliyor" dedi.
OKUL GÖREVİ YAPIYOR
Yıldız Sarayı'nın ön bahçesinde yer alan Boğaz manzaralı fabrikada sürekli orijinal, yeni desen ve form çalışmalarının sürdürüldüğünü söyleyen Okçuoğlu, desenlerde Türk el sanatlarının yansıtıldığını belirtti: "Dünya saraylarını dolaşarak, ürünlerin desenlerini belirliyor ve bunların orijinallerini üretiyoruz. Tasarımlarımız rastgele değil. Üniversiteler dahil 15 kurumla ilişki halindeyiz." İşletmede çalışanların çok özel olarak yetiştirilmiş kişiler olduğunu vurgulayan Okçuoğlu, "Bir kişi fabrikada en az iki yıl çıraklık yapıyor. Tam randıman alınması içinse en az 10 yıl çalışması gerekiyor" dedi. Okçuoğlu, sarayların çini, porselen işlerinin onarımlarını da üstlendiklerini ve Güzel Sanatlar'da ilgili öğrenimi gören 50 öğrenicinin de her yıl staj için kendilerine geldiğini ifade etti.
EN BÜYÜK PAZAR
ABD Bir yılda el dekoru 50 bin parça eser ürettiklerini belirten Okçuoğlu, şunları söyledi: "Ek olarak pres işi (fabrikasyon) 250 bin parça da sofralık ürün üretiyoruz. Sipariş veren müşteriler şu anda sırada bekliyor. Başta ABD olmak üzere İngiltere ve Arap ülkeleri en büyük müşterilerimiz. Örneğin yakın zamanda Katar İçişleri Bakanlığı iki parti mal aldı. Katar Dışişleri Bakanlığı sipariş verdi, Kuveyt Şeyhi sürekli müşterimiz. Arap sarayları, Dolmabahçe, Topkapı, Yıldız Sarayı ürünlerimizle dolu. Sıradan müşteri pek yok." ABD İstanbul Başkonsolosu'nun göreve başlamasından bir hafta sonra 2 vazo, 2 çini siparişi vermesinin kendisini çok şaşırttığını ifade eden Okçuoğlu, "Başkonsolos ABD'de çok bilindiğimizi söyledi. Zaten ABD Grand Marketler Zinciri, Yıldız Porselen'in ürünlerini pazarlamak için teklif verdi. Bizim de en büyük toptan pazarımız Amerika" diye konuştu.
NELER ÜRETİLİYOR?
Fabrikada; duvar tabakları, vazolar, şekerlik, çaykahve takımları, abajur, avize, çini duvar tabakları üretiliyor. Ürünler üretimine göre üç tarza ayrılıyor: Birincisi, 'süsleme' denilen ve pek pahalı olmayanlar. Kişinin kendi kabiliyetine bağlı yaptığı işler. İkincisi, 'parselli' tarz. Özelliği; mamulün belirli bölgelerinde kurallı çalışılması. Üçüncüsü ise, 'klasik' tarz. Orijinaline sadık kalınarak, oya gibi işlenen ancak çok zaman alan işler. En pahalısı da zaten 'klasik' işler. Çininin hammaddesi; seramik ağırlıklı kaolen ve feldispat karışımı. 600-700 derece ısıda fırınlanıp, pişiriliyor. Porselenin ise kaolen, kil, feldispat, kuars (silis), mermer tozu, camsuyu, bentonit ve bisküvi kırığı denilen, porselen kırıkları karışımı. Porselen, bin 400 derece ateşte fırınlanıyor. Kısacası çini ve porselen, topraktan çıkıp, usta ellerde değer kazanıyor.
PORSELEN DAHA RİSKLİ
Kaya Okçuoğlu, porselen üretmenin çok daha riskli olduğunu da anlattı: "Çalışmanın her aşamasında ürün bozulabiliyor. Hammadeci hazırlıyor, tornacı ve dökümcü ürüne şekil veriyor. Rötüşçü, mamulün çapaklarını temizliyor, fırıncı pişiriyor. Baskıcı ve el dekorcusu görevini yaptıktan sonra desenleme başlıyor. Dekorlu porselen dört defa pişiriliyor. Her aşamada ürüne sabırla katkıda bulunan sanatçılar; 7 saat pişip, 7 saatte de soğutulan ürünün fırından nasıl çıktığını görmek için sabahları merakla fırınların başında bekliyor. Hata oranı binde 9 olduğu için ürün her zaman ıskartaya çıkma riskine sahip."
SALİM YAVAŞOĞLU MERKEZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
