|
 |
 |
 |
 |
|
Bilinçsiz yapılan spor öldürür
Son günlerde hem genç hem de profesyonel sporcuların ani ölümleri sporun risklerini de gündeme getirdi. Uzmanlar ve hekimler ölümlere gizli kalp hastalıklarının yol açtığını söylerken en hafif spor için bile önce doktor kontrolünden geçilmesini savunuyorlar. Özellikle 35 yaşından sonra spora başlayan erkekler ağır egzersizlerde ciddi bir risk altında.
***
Bilinçsiz spor ölüm nedeni
Son zamanlarda hem Türkiye hem de dünyada spor yaparken aniden ölenler alarm zillerinin çalmasına yol açıyor. Spor uzmanları ve hekimler belirli yaşlardan sonra bilinçsizce yapılan sporun büyük riskler taşıdığına dikkat çekiyorlar
Sporun sağlıklı yaşamla aynı anlama geldiği, yaşlı ya da genç herkesin sağlıklı bir hayat sürebilmek için spor yapması gerektiği hep söylenir. Elbette bunda gerçeklik payı da vardır. Spor yapanların çeşitli hastalıklara karşı daha az risk taşıdıkları bilinir.
Ancak geçen günlerde tam da maçın ortasında kalp krizi geçirerek ölen Benfica'lı futbolcu Fehar ve geçen yıl yine kalp krizinden ölen Kamerunlu Foe bu inancı fena halde sarsıyor. Genç sporcuların maç ortasında ölümleri soru işaretlerine yol açıyor. Spor hekimleri, kardiyologlar ve uzmanlar bu soru işaretlerine karşı sporun değil, bilinçsiz yapılan sporun öldürücü olabileceğini söylüyor. Spor yapan herkesin düzenli aralıklarla doktor kontrolünden geçmeden yürüyüşe dahi çıkmaması gerekiyor.
Değişik yaş gruplarında görülebilen ani ölümlerin genellikle kalp hastalıklarına bağlı olduğu uzmanlar tarafından altı çizilen bir gerçek. Sporda ani ölümlerin yüzde 80'i kroner damar hastalıkları ve doğuştan kaynaklı kalp anormalliklerinden kaynaklanıyor. Kalp hastalıkları dışında alkol, kokain, doping maddesi kullanımı, damar sorunları ve vücudun çeşitli bölgelerine alınan şiddetli darbeler az da olsa ani ölüm sebebi olarak kayıtlara geçiyor.
RİSK HER ZAMAN VAR
Peki düzenli olarak doktor kontrolünden geçen bir profesyonel sporcunun kalp hastalığı nasıl olur da anlaşılmaz? Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Caner Açıkada; "İstenildiği kadar EKG çekilsin gizli problem bazen ortaya çıkmıyor. Bu riski daha düşürecek eko kardiyografi gibi yöntemler var. Ancak bu pahalı yöntemler gerekli görülmedikçe devreye sokulmuyor. Bazı durumlarda bu yöntem kullanılsa da sorun yüzde yüz tespit edilemeyebiliyor" diyor.
Peki profesyoneller bu riskle karşı karşıya ise, kendi kendine spor yapanlar ne yapacak? Doktorlar, spor hekimleri ve spor uzmanlarının bu konudaki görüşleri tek: Egzersiz yapmaya başlayanların, sadece yürüyüş dahi olsa, spora başlamadan önce tepeden tırnağa detaylı bir doktor kontrolünden geçmeleri şart. Vücudun fiziksel kapasitesi hakkında bilgi alıp, bunun ışığı altında, bir egzersiz uzmanıyla birlikte başlamak en uygunu. Ancak eğer bunların hiçbiri yapılmıyorsa yine de insanların kendi kendine alacağı tedbirler var.
Sakarya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğretim üyelerinden, Darüşşafaka Çetin Berkmen Spor Tesisleri Spor Danışmanı Yard. Doç. Dr. İrfan Gülmez, egzersiz sırasında gögüs ya da mide ağrısı, sırt ağrısı, düzensiz nabız ve yorgunluk hissedenlerin hemen egzersizi bitirerek doktora gitmesinin yararlı olacağını düşünüyor. Ani ölümlerde genellikle erkekler kadınlara göre daha yüksek bir risk altında. Bu nedenle kalbi yoracak ağır sporlar yerine nabzı belli bir seviyede tutan kalbi yormayan egzersizlerin tercih edilmesi gerekiyor.
En yararlı ve riski en az spor yürüyüş
Gazetelerde, televizyonlarda hemen her gün hangi sporda daha çok kalori harcandığı yazılıyor, anlatılıyor. Ancak sadece harcanan kaloriye bakılarak seçilen ağır sporlar kalp rahatsızlığı olup da bunu bilmeyenler için çok kötü sonuçlar doğurabiliyor. Spor uzmanı Yard. Doç. Dr. İrfan Gülmez; "Spor mutlaka yararlı ancak bilinçlisi" diyor. En yararlı ve risksiz sporun yürüyüş olduğunu anlatan Gülmez; "Oksijen oranının bol bulunduğu yerlerde belli bir tempoyla yürümek en sağlıklısı. Ancak bu yürüyüş hiçbir zaman sizi nefes nefese bırakmamalı ve kalbinizi zorlamamalı" diyor.
Aynur Erdem
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
