Anadolu kadınının sandığına nur yağdı
Günsu Güngör, Anadolu'da yüzyıllardır "Kırkyama yamalı bohça, hanım dilendi bey beğendi" gibi el işlerini kişisel yorumuyla sanat eserine dönüştürüyor
Kırkyama yapıldığı ilk zamanlarda, savaşların olduğu yokluk dönemlerinde hep bir ihtiyacı gidermek, bütçeyi ferahlatmak amaçlı yapılmış
Anadolu kadınının yüzyıllardır tasarrufa yönelik olarak dikişten artan kumaşlarla, eski giysi parçalarıyla yarattığı bohçalar, seccadeler, örtüler patchwork'ün ustası Günsu Güngör'ün elinde birer sanat eserine dönüşüyor. Anneannelerimizin, annelerimizin sandıklarda kalan kırkyamalarına, yamalı bohçalarına kattığı sanatsal yorumla Türkiye'yi uluslararası alanda temsil eden Güngör pek çok ödül almış. "Patchwork'le yaptığım tanıtım ve temsili yurtdışında hiçbir konumda yapamazdım. Anneannemden öğrendiğim kırkpareyi günümüze taşımaktan, yeni ve özgün yorumlarla dünyaya tanıtmaktan mutluluk duyuyorum."
ÖĞRETMEN YETİŞTİRİYOR
45 yaşındaki Günsu Güngör, Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü mezunu. 17 sene önce Ankara'ya yerleştiğinde hobi olarak başladığı patchwork, Güngör'ün mesleği haline gelmiş. Yurt dışındaki çalışmalarını ve eğitmenliği bir arada yürüten Güngör, eğitmenlik öyküsünü şöyle anlatıyor: "Yardım için düzenlediğimiz bir kermeste yaptığım patchworkleri sergilemiştim. Bu sergide yer alan parçaları gören hanımlardan kurs için talep geldi. O günden itibaren ders vermeye başladım." 1997 yılında düzenlenen "Bir Yorgan Hikayesi" adlı serginin, çalışmaları için bir dönüm noktası olduğunu söyleyen Güngör, ilk olarak 1998'de Avusturya'da yapılan Innsburg Uluslararası Patchwork Festivali'ne katılmış. 2000 yılında Amerikan Patchwork Derneği Moda Şovu'nda birincilik ödülü alan 'Karanlık Odalarda Işıksız Kaldılar'da Ağustos 1999 depremindeki felaketi yorumlamış. Patchwork'ün yoksulluk sanatı olmasından yola çıkan bir eskiyle buluşma ruhu olduğunu hatırlatan Güngör, "1999 yılında Amerikan Patcwork Derneği Moda Şovu'nda 'Best of Show' ödülü alan 'Beyaz Gece' isimli çalışmayı, anneannemin ve annemin gelinlik parçalarından aldığım kumaşlarla yarattım. Babamın anısına da ona ait kıyafetleri, kravatları, annemin babama yolladığı bohçanın parçalarını bir araya getirerek, 'Yetmiş Yetmemiş' isimli bir çalışma yaptım" diyor.
KÜLTÜR MİRASIMIZ
Patchwork'ü (kırkyama), kumaşla resim yapma sanatı olarak tanımlayan Güngör, tarihçesini ise şöyle anlatıyor: "Patchwork adı itibarıyla batıya özgü bir sanat olarak bilinir ama Hindistan, Çin, Mısır gibi yoksulluk içinde olan ülkelerde başlamış bir el işidir. İpekyolu ile İngiltere'ye ulaşmış ve bu ülkede el işinden bir sanat dalına dönüşmüştür. Günümüzde bu sanatta en ileri olan ülke Amerika. Patchwork'ün bu ülkede ciddi bir sanayisi var. Kırkyama ülkemizde yapıldığı ilk zamanlarda da, savaşların hüküm sürdüğü yokluk dönemlerinde hep bir ihtiyacı gidermek, bütçeyi ferahlatmak için tasarruf amaçlı yapılmış, dolayısıyla bir sanat olarak düşünülüp ele alınmamış. Annelerden, ninelerden el yordamı ile öğrenilen bu el işi o zamanlar öyle imkansızlıklar içinde yapılmış ki Anadolu kadınları kullandıkları dikiş ipliklerini bile kendi yetiştirdikleri kozalardan eğirmiş, tarlalarında yetişen pamuğu kullanmışlar." Ders verdiği grubun çoğunluğunu yabancıların oluşturduğunu belirten Güngör, "Malezyalı, Japon, Hintli, Bangladeşli, Macar birçok ülkeden öğrencim oldu. Büyükelçiliklerde çalışanlar başta olmak üzere her meslek grubundan öğrencim var. Aralarında dikiş, nakışı profesyonel olarak bilen çok az. Birçok kuruma hayır amaçlı defileler de hazırlıyoruz. LÖSEV gibi yardım dernekleri için birçok sergi ve defile düzenledik" diyor.
KAZANDIĞI ÖDÜLLER
Günsu Güngör uluslararası yarışmalarda başarılara imza attı.
* "Beyaz Gece" 1998- Milford Derneği Pensilvanya Moda Şovu Birincilik Ödülü
* "Karanlık Odalarda Işıksız Kaldılar"
* "Karanlık Odalarda Işıksız Kaldılar" 2000- Amerikan Patchwork Derneği Moda Şovu- Birincilik Ödülü 2000- Uluslararası Patchwork Derneği Moda Şovu- Onur Ödülü
* "Afrodisias, Kayıp Düşler Kenti" 2001-Avrupa Patchwork Şampiyonası Moda Şovu- Liyakat Ödülü
* "Birgün, Bir Yerde" 1999- Pensilvanya Moda ŞovuÖzel Teknikler Birincilik Ödülü
* "Bir Su Damlası Okyanusu Arıyor" 2002 Uluslar arası Patchwork Cemiyeti Quilt Expo Moda Şovu- En özgün desen, En iyi el işçiliği ödülü
Özlem EROĞLU
|
