Euro karşısında 1.2276 ile tarihindeki en düşük seviyeyi gören doların düşüşü dünya ekonomisindeki toparlanmanın önündeki en ciddi risk. Çünkü Euro'nun güçlenmesi dünyanın en büyük ikinci ekonomik bölgesi olan Avrupa Birliği'ndeki büyümeyi tehdit ediyor. En büyük ticaret partnerimiz olan AB'deki sorunun gecikmeli de olsa bize yansıyacağını tahmin etmek için doktoralı iktisatçı olmaya gerek yok.
Dolar neden bu hale düştü? Sorunun kaynağı ABD'nin artan bütçe ve ticaret açıkları. Amerikalılar'ın Irak'ta içine düştükleri durum ise açıklardan kaynaklanan endişeyi biraz daha artırıyor. Dünyanın en büyük ekonomisinin verdiği cari işlemler açığı milli gelirinin yüzde 5'ine ulaştı. Bu açığın finansmanı için dışardan sermaye girişine ihtiyaç var ancak ekonomiyi canlandırmak için son 45 yılın en düşük seviyesine indirilen faizler nedeniyle bu sermaye Avrupa'ya yani Euro'ya kayıyor.
Doların toparlanması için ne gerekiyor? Kısa dönemde ABD'nin açıklarını kapatması mümkün olmadığına göre doların toparlanması için geriye Amerikan faizlerinin yükseltilmesi kalıyor. ABD Merkez Bankası salı günü faizlerin bir süre daha düşük seviyede tutulacağını açıkladı. Bu açıklamadan sonra piyasada faiz indiriminin en erken martta gelebileceği beklentisi oluştu. Yani marta kadar faizden dolara hayır yok. Genelde harekete geçmek için oldukça ağır davranan Avrupa Merkez Bankasında da henüz müdahale yönünde bir istek gözlenmiyor. Şu ana kadar dolara tek destek yaptığı dolar alışlarıyla Japon Merkez Bankası'ndan geliyor. Onun da derdi Japon Yeni'nin dolar karşısında güçlenmesini engellemek ve böylece ülkede başlayan ihracata dayalı ekonomik büyümenin devamını sağlamak.
Dolardaki düşüş daha nereye kadar sürer? Dolar tahminlerden daha hızlı geriliyor. Örneğin Reuters'in bir hafta önceki anketinde bu hafta ulaşılan 1.22'nin şubat sonunda görüleceği tahmin ediliyordu. Bu nedenle kur tahmini yapmak oldukça zorlaştı. Ancak genel olarak dolardaki zayıflamanın önümüzdeki haftalarda devam edeceği tahmin ediliyor. Geçen yılı euro karşısında 1.0496 ile kapatan doların 2004 ortalarında 1.30 ve 2004 sonuna kadar ise 1.35'i göreceğini düşünenler var. Örneğin Economist Intelligence Unit'e göre 1.30'un görülme olasılığı yüzde 30. Öte yandan sayıları az da olsa bir içinde doların aşırı değerlenmiş euro karşısında tekrar toparlanarak 0.88'e doğru gideceğini söyleyenler de var.
G-7 müdahale eder mi? Her ne kadar ABD Hazine Bakanı güçlü dolardan yana olduklarını söylese de piyasalara göre ABD yönetimi doların zayıflamasından şikayetçi değil. Bu yolla 2004 sonundaki başkanlık seçimi öncesi ekonominin toparlanacağını ve işsizliğin düşeceğini düşünüyorlar. Şu ana kadar sakinliklerini koruyan Avrupalı politikacıların ise 1.24-1.25'den sonra sessizliklerini bozacakları tahmin ediliyor. Olay artık dünyanın en gelişmiş 7 ekonomisini temsil eden G- 7'nin sorunu olmaya başladı. G- 7 yetkililerinin hafta sonunda toplanarak durumu konuşacakları söylentileri var. Ancak G-7 ülkelerinin döviz piyasalarına ortak bir müdahalesi mevcut kur seviyelerinde çok olası görülmüyor. Zaten olsa da doların yönünde kalıcı bir değişiklik için gereken şey bu tip müdahaleler yerine faizlerde yapılacak değişiklikler olacak.
