| |
Cosmo kızı dine döndü
Bazı haberler vurucudur, çarpıcıdır, şaşırtıcıdır. Ancak ülkedeki ya da dünyadaki önemli bir değişikliğe ilişkin değildir. Buna karşılık küçük, sıradan, ilk bakışta önemsiz gibi görünen bir haber dev boyutlardaki bir dönüşümün ipuçlarını taşır. Örnek mi? Genç kadınların dergisi Cosmopolitan'ın İngiliz baskısında, şubat ayından itibaren bir 'dini danışma' köşesi yer alacak! Diyeceksiniz ki: "Bunun nesi önemli? Bize ne İngiliz dergisindeki böyle bir sayfadan?" Anlatmaya çalışayım...
***
Bundan 200 yıl kadar önce 'Pozitivizm' denilen bir akım ortaya çıktı. Pozitivizm bilimin ve teknolojinin gelişmesiyle insan zihninin 'aydınlanacağını' öne sürüyordu. İnsanlar zaman içinde dünyayı dini açıdan kavramayı terk edecekti. Belki Tanrı inancı ortadan kalkmayacaktı ama din, kamusal alandan, yani ortak hayatımızdan çekilecek, sadece özel alana ilişkin bir değer olarak kalacaktı. Pozitivizmin diğer ortağı 'Aydınlanma' düşüncesiydi. Doğanın ve toplumun kendine has yasaları vardı. Bunlar kadere, kısmete, Tanrı'nın müdahalesine gerek olmadan işliyordu. Aydınlanmış insanın yapacağı, yapması gereken bu yasaları bilim yoluyla öğrenmekti. Aydınlanma düşüncesi ve Pozitivizm çok etkili oldu. Öyle ki tüm toplumlar adeta bir çizginin, bir derecelendirme sisteminin üstünde sıralandılar: En 'geride' dinsel etkinin fazla olduğu toplumlar, en 'ileride' bu etkinin az olduğu toplumlar yer alıyordu. Günümüzden örnek verirsek: Pozitivizm açısından Afganistan en gerilerde yer alıyor. Türkiye ortalarda... ABD, İngiltere, Fransa, Almanya gibi ülkeler ise en ileride... 'En ileride' çünkü bilimde, teknolojide, dünyayı din 'dışı', 'seküler' kavramlarla açıklamada en çok mesafe kat etmiş ülkeler bunlar.
***
Sanırım Cosmopolitan'daki din ve ruhani konular' köşesinin önemi yavaş yavaş ortaya çıkıyor. Cosmo 'modern genç kızın' dergisi değil mi? Giyimine kuşamına, makyajına, saçına önem veren... Kariyer yapmaya hazırlanan... Beğendiği erkeği tavlayıp elinde tutmasını bilen. Dergide sık sık kullanılan bir tabirle 'sekste sınır tanımayan'... Zamanı geldiğinde evlenip çoluk çocuğa karışacak olan... Ama yine de 'modern', 'aydınlık', 'çağdaş' çağdaş' bir yaşam sürecek olan kızların dergisi. Ben bugüne kadar Cosmopolitan dergisinin yerli yabancı birçok sayısını gördüm. 'Din'in 'd'si yoktu.
***
Bir örnek olarak gelin yerli Cosmo'nun aralık sayısında yer alan konuların başlıklarına şöyle bir göz atalım: -Erkeğin bayıldığı 6 seks çeşidi n Bekaretlerini kaybedenler anlattı: Nasıl milli oldular? -Ev erkeği aranıyor -Beslenmenizde ekolojik ürünlere yer verin -Hayatınızı 48 saatte nasıl değiştirirsiniz? -Yatakta yapmanız gereken 10 şey -Hediyesine bakarak erkeğinizi tanıyın -Epilasyon zamanı. Ayrıca: Moda, stil, kozmetik, müzik, sinema, kariyer...
***
Yukarıdaki başlıklar sizi yanıltmasın. Bunlar bize özgü değil, diğer ülkelerin Cosmo dergileri de böyledir. Ve bu haliyle Cosmo Aydınlanma Çağı'nın ve Pozitivizmin yavrusudur. Genel olarak 'inançlar' özel olarak da 'din' hakkında tek satır yer almaz. Çünkü din adeta 'banal' bir konudur. Görmezden gelinir. Yokmuş gibi davranılır. 'Niçin' diye sorarsanız... Cosmo yöneticileri size bunun 'özel' alana girdiğini söyleyecektir. Öte yandan uyarıldığında daha hızlı orgazm olmayı sağladığı iddia edilen g-noktası derginin ilgi alanındadır; çünkü bu toplumsal' bir konu olarak kabul edilir. Bu haliyle Cosmo, sekülerizmin kalesidir.
***
Daha doğrusu kalesiydi... Artık dünyanın hiç de Pozitivizmin vaaz ettiği gibi işlemediği ortaya çıkıyor. Bilim almış başını gidiyor: Sonsuz büyüklükleri (yani uzayı) ve sonsuz küçüklükleri (atom altı parçacıklarını) inceliyor. Ancak bir yandan da dini duyguların güçlendiğine şahit oluyoruz. Sakın bunu 'İslamcılıkla' filan karıştırmayın. Dünyanın en dindar' topluluklarından biri hangisi biliyor musunuz: ABD! Yani bilimin en çok ilerlediği ülke... İşte bu yüzden İngiliz Cosmo'nun dine ve ruhani konulara bir köşe ayırması çok önemli olay. Bunu diğer edisyonların da takip edip etmeyeceğini bilmiyorum. Etmesi de şart değil. Tek başına o köşe dahi Pozitivizmin bittiğine ilişkin gündelik hayattan bir kanıt. Toprağı bol olsun!
|