Petkim'in hiç iyi durumda olmayan Yarımca'daki tesislerini 60 milyon dolara Tüpraş'a satması ve Tüpraş'ın da böylece Yarımca'da yeni bir rafineri kurarak genişleyeceğini açıklaması belli ki iş çevrelerini sinirlendirmeye yetmiş.

Kimya sektörünün önde gelen temsilcileri kızgın, çünkü Yarımca'yla ilgili önerilerinin dikkate alınmadığını düşünüyor. Petrol sektörü çevreleri kızgın, çünkü devamlı devletin küçültülmesi esastır deniliyor ancak devlet şirketi rafineri açıyor!

Aliağa'daki tesisleriyle kâr eden Petkim, Yarımca'daki 5 fabrikasının sürekli zarar etmesinden uzun süredir muzdaripti. Eski teknolojiyle çalışan bu fabrikaların verimli çalışmasını düşünmek bile hata kuşkuşuz. İşte bu nedenle kimya sektörünün önde gelen şirketleri bir öneride bulunarak "Yüksek teknolojiyle bu tesislerde kimyasal maddeler üretelim" demişler. Türkiye'de böyle bir yer yok. Ama Rotterdam'da, Singapur'da ya da Tayland'da var. Türkiye'ye bu fırsatı Petkim'in bahsi geçen tesisleri verebilir. Kimyasal madde üreticileri bunun üzerine kafa yorarken, haliyle bu tesislerin Tüpraş'a devredilmesiyle çileden çıkmış. Üstelik 1000 Petkim çalışanı da bu vesileyle Tüpraş'a geçmiş. Kimyacılar iddia ediyor ki, tesisler için 300 kişi bile fazla. Yani zararı bu kez Tüpraş yüklenecek ve yine halk ödeyecek.

İzmit'te dar bir alanda istediği yatırımları yapamamaktan şikayetçi olan Tüpraş'a, Petkim'in aynı bölgedeki 5 fabrikasını devralmak ilaç gibi gelmiş. Çünkü böylece hazır altyapı nedeniyle düşük maliyetle ilave yatırım yapma imkânı doğmuş.

İşte bu noktada çileden çıkan bir başka sektör temsilcileri daha olmuş. Petrol sektörünün kimi temsilcisi, bir devlet şirketinin bir başka devlet şirketinden satın alma yapmasını devletin küçülme politikasıyla nasıl bağdaştırıldığını soruyor. Üstelik de yapılması düşünülen rafinerinin yerinin İzmit değil, potansiyelin çok daha yüksek olduğu Trakya olması gerektiğini vurguluyor.

Devlete her ay 620 trilyon gönderiyorum
TüpraŞ'A gelince. Yaptıkları bir araştırmaya göre, 2007 yılında Türkiye'nin yeni bir rafineriye ihtiyacı var. Çünkü, 6 yıl sonra ihtiyaç 17 milyon ton olacak, oysa Tüpraş bugün 10 milyon ton ancak üretebiliyor. Neden İzmit? Çünkü altyapı mevcut, yatırıma gerek yok.

Genel Müdür Hüsamettin Danış, telefonla yaptığım görüşmede eleştirilere çok detaylı cevaplar verdi. Danış 28 yıldır Tüpraş'ta çalışıyor ve Petkim tesislerini almayı aslında taa 1994 yılında kafasına koymuş. "Halka arzda petrokimya sektörüne gireceğiz demiştik. İşte giriyoruz" diyor. Danış'a göre, Petkim gayet tabii ki tesislerde yeni ürünler üretebilirdi. Ancak milyarlarca dolara malolurdu. Üstelik kim bu yatırım için hevesliydi ki? Tesislere heves edenler aslında depolama yapmak için istiyordu!

Tüpraş'a gelince. Danış hesaplamış. Tüpraş yeni rafineriyi İzmir'de yapsaydı, en az 60 milyon dolar nakliye parası ödeyecekti. Ya da Trakya, ki rafineri için çok doğru bir seçenek olarak durmasına rağmen, çok daha pahalıya malolacağı için seçenek olmaktan çıkmış. İzmit'te 700 milyon dolara malolacak rafineri, Trakya'da 1.5 milyar dolardan aşağıya çıkmazmış. Hüsamettin Danış, 'devletin küçülme politikasına ters' eleştirisine de, "Devletten tek bir kuruş almıyoruz ki. Üstelik her ay 620 trilyon vergi gönderiyorum. 9 aylık kazancımız 310 trilyonu buldu. Bizim genişlememiz, Türkiye'nin genişlemesi için hayırlı bir durum" diyerek cevap veriyor. Petrol sektöründe son günlerde en çok konuşulan konu bu görünüyor. Anlattıklarım, sıkıntılardan, eleştirilerden, cevaplardan bir kesitti.