kapat
07.11.2001
 SON DAKİKA
 EDİTÖR
 YAZARLAR
 HABER İNDEKS
 EKONOMİ
 FİNANS
 MARKET
 TÜRKİYE
 DÜNYA
 POLİTİKA
 SPOR
 MAGAZİN
 SAĞLIK
 KAMPÜS
 HYDEPARK
 ANKETLER
 SİNEMA
 SANAT
 MODA
 KİTAP
 MÜZİK
 TARİH
 GURME
 GEZİ
 OTOMOBİL
 YAT&TEKNE
 HIGH-TECH
 WEEKEND
 MELODİ
 ASTROLOJİ
 SARI SAYFA
 CANLI
 METEO
 TRAFİK
 ŞANS&OYUN
 ACİL TEL
 KÜNYE
 WEB REKLAM
 ARŞİV
 

Muhaliflerin demokrasi paketi

Işın Çelebi'nin hazırlayıp Meclis Başkanlığı'na sunduğu Seçim ve Siyasi Partiler Yasa teklifine göre genel başkanlar ancak 3 dönem seçilebiliyor
ANAP'lı Işın Çelebi'nin hazırladığı ve her partiden muhalif isimlerle bazı bağımsız milletvekillerinin de imzaladığı Siyasi Partiler ve Seçim yasalarında değişiklik teklifleri TBMM Başkanlığı'na sunuldu. İki yasada demokratikleşmeyi öngören tekliflerde, siyasi parti üyelikleri hukuki güvence altına alınırken, milletvekili seçimlerinde zorunlu önseçim, tercih sistemi ve seçimlerde siyasi partilerin seçim ittifakı yapabilmesinin yolu açılıyor. Siyasi parti genel başkanlara da "en fazla üç dönem seçilme" sınırı getiriliyor.

Tekliflerde, DSP'den Rıdvan Budak, ANAP'tan Işın Çelebi, Yücel Seçkiner, İlhan Aküzüm, Veysel Atasoy, Erkan Kemaloğlu, Yaşar Eryılmaz, Mehmet Ali Bilici, Abdülbaki Erdoğmuş, Mehmet Güneş, Mehmet Fuat Fırat, Hakkı Oğuz Aykut, DYP'den Eyüp Aşık, AKP'den Cemil Çiçek, Hüseyin Arı, Bağımsız Ahmet Özal, Süha Tanık Azmi Ateş, Mustafa Düz, Mehmet Özcan, Enis Sülün ve Avni Doğan'ın imzası yeraldı. 23 imzalı teklifte MHP'ye geçen Meral Akşener'in de imzası bulunuyor.

Çelebi'nin TBMM Başkanlığı'na sunduğu yasa teklifleri şu düzenlemeleri içeriyor:

* ÜYE KAYITLARI: Siyasi partilerin üyelik kayıtları ve kabul süreçlerinde inisiyatif siyasi partilerin teşkilatlarındayken teklifle üyelik kayıtlarının ilçe seçim kurullarınca tutulması ve kontrolü, üyelik başvurularının parti teşkilatınca reddi halinde mahkemelere itiraz hakkı tanınıyor.

* ÖRGÜTLENME MODELİ: Mevcut yasada siyasi partilere sadece TBMM grubu, il, ilçe, belde teşkilatları, il genel meclisi ve belediye meclisi grupları olarak örgütlenmelerine izin verilirken teklifle, ocak, bucak, kadın ve gençlik kolları örgütlenmesi özgürlüğü tanınıyor.

* YASAKLILAR 5 YIL SONRA ÜYE OLABİLECEK: Recep Tayyin Erdoğan gibi TCK'nın 312/2. maddesinden mahkum olanlar dahil kamu hizmetinden yasaklılara mevcut yasada hiçbir siyasi partiye üyelik hakkı tanınmazken teklifte kamu yasağı olan kişilerin düşünce suçu veya yüz kızartıcı suçlardan mahkumiyetlerinin infazından 5 yıl sonra istedikleri partiye üye olabilmelerinin yolu açılıyor.

* MAHKEME YOLU: Siyasi partilere üyelik başvurularının reddi halinde 12. maddede bir üst teşkilata itiraz hakkı tanınırken, teklifin bu maddesiyle mahkemelere itiraz yolu açılırken, bu dosyaları mahkemelerin de 30 gün içinde sonuçlandırmaları koşulu getiriliyor. İl ve ilçe başkanı ve yönetim kurulu seçimi ile görevden alınması mevcut yasada siyasi partilerin tüzükleri ile düzenlenirken teklif bu konuda da mahkemelere başvuru yolunu açıyor.

* GENEL BAŞKANLIK EN FAZLA ÜÇ DÖNEM: Siyasi partilerde genel başkanlık süresi için bir kısıtlama bulunmazken teklifte 15. maddeye eklemeyle bir kişinin en fazla üç dönem genel başkan seçilebileceği kısıtlaması getiriliyor.

* SEÇİME KATILMA KOLAYLAŞIYOR: Siyasi partilerin seçimlerden en az 6 ay önce örgütlenme zorunluluğu uygulaması teklifte dört aya indiriliyor.

* ÖN SEÇİM ŞART: Teklif milletvekili adaylarının Yüksek Seçim Kurulu nezaretinde ön seçimle belirlenmesi şartını getiriyor. Ön seçimin ardından savcılıktan gelen listelerin 25 gün asılı tutulması ve itiraz süresinden sonra seçim kesin listelerinin oluşturulması öngörülüyor. Partilerin merkez organlarına sadece önseçimin mahkemece iptal edildiği seçim bölgesinde adayları belirleme yetkisi tanınıyor.

* İHRAÇ ZORLAŞACAK: Partiden ihraç koşulları ağırlaştırılıyor. Siyasi partilerin disiplin kurullarının kesin ihraç kararlarında salt çoğunluk uygulanırken teklifte, 3'te 2 çoğunlukla karar alınması zorunluluğu getiriliyor. Geçici veya kesin ihraç hallerinde mahkemeye başvurma ise zorlaştırılıyor ve parti içi itiraz yolları tükendikten sonra mahkemelere itiraz başvurusu ve mahkemelerin de 15 gün içerisinde karara bağlama zorunluluğu getiriliyor.

* BAĞIŞ SINIRI YÜKSELİYOR: Yürürlükteki yasada siyasi partilere yardım ve bağışta bulunanların kimliği konusunda belirleyici bir düzenleme bulunmazken bir yıl içerisinde gerçek ve tüzel kişilerin bağışları en fazla 55 milyon lira ile sınırlandırılıyor. Teklifte ise partilere yardımda bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin bağış makbuzlarında açık bilgilerinin yer alması koşulu getirilirken bir yıl içinde en fazla bağış tutarı bir milyar liraya yükseltiliyor.

* YURT DIŞINDAKİ TÜRKLER'DEN YARDIM: Siyasi partilerin yabancı ülkelerden ve uluslar arası kuruluşlardan yardım ve emir alamayacaklarına ilişkin yasaklama "Türk uyruklu olmayan, yabancı ülkedeki kişi ve kuruluşlardan yardım alınamaz" ifadesine dönüştürülüyor. Böylece yurt dışındaki Türkler'den ve derneklerle benzeri kuruluşlardan yardım alınabilmesinin önü açılıyor. Kanuni sınırın üç katını aşan miktarlarda siyasi partiye bağış kabul edenlerle yabancı devlet ve kuruluşlardan bağış kabul edenler hakkındaki ceza ağırlaştırılarak hapis cezası üst sınırı 3 yıldan 5 yıla çıkarılıyor.

* EGEMENLİK YERİNE DİKTATÖRLÜK: Yasanın 78. maddesindeki "sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde egemenliğini savunma"yı yasaklayan maddesi değiştiriliyor ve "sınıf veya zümre diktatör-lüğünü veya her hangi bir diktatörlüğü savunmayı ve yerleştirmeyi amaçlayamayacakları ve buna yönelik faaliyette bulunamayacakları" öngörülüyor.

* PARTİ KAPATTIRANA ÖMÜR BOYU VEKİLLİK YASAĞI: Parti kapatmalarıyla ilgili hüküm ağırlaştırılıyor. Mevcut yasada temelli kapatılan bir siyasi partinin yetkili kurullarında bulunanlar ve kapatılmaya neden olanların 10 yıl başka bir partiye üye olamayacakları ve milletvekili adayı olamayacakları düzenleniyor. Ancak teklifte, "Bu kişiler milletvekili adayı olamazlar" denilerek, 10 yıldan sonra da milletvekili olamayacakları hükme bağlanıyor.

* DEVLET YARDIMI: Siyasi partilere devlet yardımı yeniden düzenleniyor. Buna göre, devlet yardımının tutarı partinin yıllık geliri ile sınırlanıyor. Parlamentoya giremese de seçimlerde yüzde 7'nin üzerinde oy alan partilere de uygulanan yardımın kapsamı genişletiliyor ve en az yüzde 1 oy almış partilere de devlet yardımı sağlanması öngörülüyor. Bütçe gelirlerinden partilere ayrılacak ödeneğin tutarı beşbinde 2'den 2.5'a çıkarılıyor. Ayrıca Almanya modeli benimsenerek devlet yardımının yüzde 20'sinin araştırma, geliştirme, eğitim ve politika oluşturma gibi çalışmalar için vakıflara tahsis edilmesi öngörülüyor.

SEÇİM YASASI
* TERCİH SİSTEMİ: Yasanın 4. maddesinde yapılan değişiklikle tercih sisteminin uygulama esasları belirleniyor.

* SEÇİM TAKVİMİ: Milletvekili seçiminin yenilenmesine ilişkin kararın ve sürecin düzenlendiği 8. maddede hem Cumhurbaşkanı hem de TBMM tarafından seçim kararı alınması halinde 45 günden önce, 90 günden sonra olmamak kaydıyla seçimlerin yapılması isteniyor.

* İTTİFAKLARIN ÖNÜ AÇILIYOR: Yasanın 12. maddesinde partilerin ittifak oluşturmaları düzenlenmezken teklifteki bu maddeyle ittifakların önü açılıyor. Yasanın 13 ve 14. maddesinde siyasi partilerin bir seçim çevresinde aday göstermeme ya da iptal edilen listelerine iki gün içinde aday bildirmeme halinde sadece o seçim bölgesinde seçime giremeyeceği uygulaması sürdürülürken, teklifin bu maddesinde bir seçim çevresine partilerin iptalden sonra iki gün içinde aday bildirmemesi halinde seçime girme şansını tamamen kaybedeceği öngörülüyor. Seçim barajı, ittifak durumunda yüzde 10 olarak düzenleniyor.

* YSK'YA OTOMASYON: Yasaya bir ek maddeyle YSK'nın yurt çapında bilgisayar ağına geçebilmesi için ek ödenek verilmesi öngörülüyor.

Nuri Sefa ERDEM



<< Geri dön Yazıcıya yolla Favorilere Ekle Ana Sayfa Yap
PARLAMENTO
DSP   131
MHP   127
ANAP   79
DYP   82
AKP   52
SP   48
BAĞIMSIZ   22
BOŞ   9
TOPLAM   550
HAFTANIN SOYLEŞİSİ
SABAH'ın Demokrasi Kürsüsü'nde sizde sesinizi duyurun

Copyright © 2001, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır