DOĞU Karadeniz bölgesinin tarım ve ticaret yanında üçüncü gelir kaynağı turizm olmaya aday. Özellikle de doğup büyüdükleri topraklardan göç edenlerin ziyaretleri önemli turizm potansiyeli. Örneğin Trabzon'a gelen 1 milyon 250 bin turistin 250 bini yabancı, gerisi yerli ve bunun da büyük bölümü yine Karadenizli'ler. 250 bin yabancının çoğu da Sümela için geliyor. İşte Sümela'yı da kapsayacak ve bölge turizmini sıçratacak turizm üçgeni kurulmak üzere.
Çakırgöl Kayak Merkezi Sümela'nın devamında sadece 12 kilometre uzağında üçgenin ikinci ayağını Çakırgöl Kayak Merkezi oluşturacak. Çakırgöl, 3.050 metrelik bölgenin en yüksek tepesi Deveboynu'nun hemen altında yer alan bir dağ gölü. Trabzon'un içme suyu buradan karşılanıyor. Önünde kayak pistine çok uygun bir alan var. Yazın da çim kayağına uygun. Kar kalınlığı ise yeterli ve 5 aylık sürede kayak yapmaya elverişli. Bölgeyi ziyaret ettiğimiz sırada Turizm Bakanı Atilla Koç, Çakırgöl'de incemelerde bulundu, konuyla ilgili toplantılara katıldı ve sonunda projenin başlatılmasına karar verildi. Fizibilite çalışmaları ve Sümela- Çakırgöl arası 12 kilometrelik yolun büyütülmesi için 4 trilyona yakın ödenek verilmesini uygun buldu.
Santa Harabeleri Burayı tam bir turizm üçgenine çevirecek, sinerjiyi belki de katlayacak olan üçüncü ayak ise Santa Harabeleri'nin turizme açılması. Santa sahile 50 kilometre, Çakırgöl'e 15 kilometre mesafede. Hem sahilden Trabzon'un Arsin İlçesi'nden ulaşılabiliyor hem de Gümüşhane yoluyla. Önce Sümela'yı gezen, Çakırgöl'e uğrayanlar Santa üzerinden daire çizerek yeniden Trabzon'a dönebilecekler. İlk yerleşmelerin ortaçağda başladığı Santa eski bir Rum şehri. 19. yüzyılda en parlak dönemini yaşamış. 1.400- 1.500 metre yükseklikte Yanbolu Deresi'nin doğduğu üç yamaçta yedi mahalle olarak kurulmuş. Sekiz kilisesi var. Rum taş işçiliğinin güzel örneklerini oluşturan evlerden bugüne yaklaşık 300 tanesi kalmış. İki katlı evlerden Merkez mahalle olan Piştoflu'dakilerin alt katı aynı zamanda mağaza olarak kullanılmış. Santa'da demircilik ve gümüşçülük önemli bir sanat olmuş. Kiremitçilik, taşçılık, terzicilik yapmışlar. Santa'nın üstünde Gümüşki yaylası var. Burası adını eski bir gümüş madeninden almış. Hala küçük çapta gümüş madeni parçalarına rastlanıyor. Santa'da 8 kiliseden bugüne kadar 5'i gelebilmiş. İşte turizme açılması istenen yer böyle bir yer. Projeyi hazırlayan Trabzon Sanayi ve Ticaret Odası. Hem Trabzon milletvekili ve Bayındırlık Bakanı Faruk Özak hem de Kültür Bakanı Atilla Koç'un yaklaşımı çok olumlu. Trabzon Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Şadan Eren, Santa harabelerinin turizme kazandırılmasının özel sektör eliyle daha uygun olacağını, onarım ve konaklama tesislerinin kamuya ek bir finansman yükü getirmeden yap-işletdevret modeliyle gerçekleştirilebileceğini belirtti. Sümela'nın önemli bir turizm potansiyeli olduğu dikkate alınırsa, onun devamı şeklinde olabilecek Santa harabeleri projesi ile yabancıların konaklama süresi uzatılabilir. Nitekim gezimiz sırasında Trabzon'un beş yıldızlı oteli Zorlu Grand'da kalanların yaklaşık üçte birinin Sümela'yı zirayete gelen Rumlar olduğunu gördük.
