Hortumculuk Birleşmiş Milletler literatürüne girdi
BM Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi'ne, Türkiye'nin talebiyle yeni suçlar eklendi. Artık hortumculuk suçu da 'Özel sektörde zimmet' adıyla yolsuzluk literatüründe.
Birleşmiş Milletler (BM) Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi, Türkiye'nin talebi üzerine yeni suçlar eklenerek değiştirildi. Türkiye'nin önerisiyle günlük kullanımda "hortumculuk" olarak adlandırılan "özel sektörde zimmet" suçu da dünya yolsuzluk literatürüne girmiş oldu. BM çatısı altındaki ülkelerin imzaladığı Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi'nin onaylanmasına ilişkin tasarı TBMM'ye sunuldu. Türkiye, ekonomide milyarlarca dolarlık banka hortumlamaları konusundaki tecrübelerini dünya yolsuzluk literatürünü zenginleştirerek sözleşmeyi değiştirdi. Yolsuzlukla mücadele alanındaki ilk küresel hukuk belgesi niteliğindeki BM Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi, yolsuzluğun önlenmesi amacıyla üye devletlerin bir dizi önleyici tedbir almasını öngörüyor. Sözleşme ile kamu alanında yolsuzlukların en büyük kaynağı olan, memuriyet ve mevki nüfuzunun kötüye kullanılması, haksız zenginleşme ile özel sektörde rüşvet, zimmet ve karaparanın aklanmasının gizlenmesi eylemleri ile mücüdele mekanizması kurulması hedefleniyor.
11 SUÇ İÇİNE ALINDI Sözleşmenin kapsadığı 11 yolsuzluk suçundan biri olan ''özel sektörde zimmet'' suçu, Türkiye'nin önerisiyle metne dahil edildi. Buna göre, banka yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensuplarının görevleri nedeniyle kendilerine tevdi olunan ya da denetim ve sorumlulukları altında bulunan bankaya ait para ve diğer varlıkları zimmetlerine geçirme eylemini suç olarak düzenleyen 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nun 22. maddesi, Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi'nin kapsamına alınmış oldu. Sözleşmenin bu hükmüyle özel sektörde zimmet suçu, ilk defa bir uluslararası hukuk belgesinde yer aldı. Soruşturmalarda uluslararası işbirliği sağlamanın da önünü açan sözleşme hükmü, Türkiye'nin hortumlanan paraların yurtdışında izini sürmesinde büyük kolaylık sağlayacak. Sözleşmenin, Türkiye'nin önerisiyle genişletilen düzenlemesiyle, adli yardım taleplerinin yerine getirilmesi konusunda, üye devletlere yükümlülük getirilmesi sağlanıyor. Sözleşmenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, iki ülkeden yalnızca birinde suç olsa bile yolsuzluk suçlarından dolayı adli yardım talebinde bulunulması mümkün olabilecek.
HORTUMUN İZİ SÜRÜLECEK Sözleşme, yolsuzlukla mücadelede BM Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi'nden daha etkili adli yardım mekanizması öngörüyor. Buna göre, yolsuzluktan sağlanan gelirlerin kaynak ülkeye iadesi konusunda önceki uluslararası hukuk belgelerinde bulunmayan etkili sistem öngörüldü.
