|
 |
 |
 |
 |
|
Gezici bombalar
Düne kadar kapalı mekânlardaki steril köşelerde yaşamı kolaylaştıran LPG'ler artık seyyar bomba gibi her yerde. Taksinin bagajında, tüpçünün kasasında. Üstelik ilgili bakanlık ile meslek odaları arasındaki yetki kargaşasının ve denetimsizliğin beslediği bu tehlike, her geçen gün biraz daha büyüyor.
Türkiye'de standart dışı "tüp"le donatılmış binlerce araç sokaklarda cirit atıyor. Kimi, otomobiline ilkel bağlantılarla monte ettiği mutfak tüpünü yüklenip yollara düşüyor, kimi benzinden birkaç kuruş tasarruf etmek için taşıdığı yükün niteliğine aldırmadan ticari aracını, benzin yuvalarına bağladığı ev tipi tüplerle adeta parça tesirli bombaya dönüştürüyor. Bu tür araçların denetim yetkisinin 1999 yılında Sanayi Bakanlığı'nca Makine Mühendisleri Odası'nın elinden alınmasıyla doğan denetimsizlik gerçeği, yapılan kontrollerde en çarpıcı haliyle gözler önüne serildi. Ve Kahramanmaraş'ta yalnızca iki saat süren bir operasyon durumun vahametini ortaya koymaya yetti de arttı bile. Polisin ilk tespitine göre kent merkezinde ev ve işyerlerine tüp gaz dağıtımı yapan araçların neredeyse tamamı LPG'li idi. Üstelik hiçbiri standartlara uygun değildi ve hemen yanlarında onlarca ev tipi tüp gaz olmasına rağmen hiçbir güvenlik önlemi içermiyordu. Yani bir mahalleyi havaya uçurabilecek bir patlamanın önündeki tek engel alelade yapılmış bir bağlantıydı.
MAHALLE ARALARINDA
Ancak durum bu kadarla da sınırlı değildi. Standart dışı takılan tankların yanı sıra bir de ters çevrilip benzin yuvalarına rasgele bağlanan tüpler vardı. Gün boyu mahalle aralarında dolaşıp ev tipi tüp gaz satan 17 araçtan 10'una LPG tankı bile takmayı lüks gören bayiler araçlarını ev tipi tüplerle servise göndermişlerdi. Gördükleriyle şaşkına dönen polisler hemen tüm bu araçları bağlayıp trafikten men ettiler. Araçlar Kahramanmaraş Emniyet Müdürlüğü otoparkına çekildi.
YÜKÜ DE TÜP, YAKITI DA
Kahramanmaraş Trafik Ekipler Amiri Başkomiser Hasan Çöloğlu, Türkiye'de çoğunluğu ticari amaçlı kullanılan çok sayıda LPG dönüşümlü aracın trafikte olduğunu, bunların önemli bölümü kaçak ve standart dışı düzenlemelerle kullanıldığı için halkın can, mal ve trafik güvenliğinin tehlike altında kaldığını söyledi. Çöloğlu ev tüpü ile çalışan kamyonetleri gördüklerinde çok şaşırdıklarını belirterek, "Son derece tehlikeli bir iş. Kasası tüp yüklü olduğu için kamyonetin tüple çalıştığı fark edilmiyor. Dağıtıcılar ev tüpünü ters çevirerek motor bölümüne hortumu çekmiş" diye konuştu. Çöloğlu bir hafta içinde 25 aracın trafikten men edildiğini anlattı.
UCUZ DİYE TERCİH NEDENİ
Tüp gaz dağıtım araçlarını standart dışı LPG tankı ve ev tüpleri ile çalıştıran işyeri sahipleri ise kendilerini "Tüplerde kar marjı çok düşük. Tanesinden 1,5-2 YTL kazanıyoruz. Sabahtan akşama kadar araçlarımız mahalle aralarında dolaşıyor. 10 km uzağa bile tüp götürdüğümüz oluyor. Bu şartlarda ne mazot ne de benzin parasını çıkartmamız mümkün değil. Bu yüzden LPG tüplerini kullanıyoruz. Hiç bir tehlikesinin olduğuna inanmıyoruz. Bugüne kadar her hangi bir olumsuzluk ile karşılaşmadık. Muhtemel kazalara karşı ise aşırı hız yapmayarak önlem alıyoruz. Şoför arkadaşlarımızı bu konuda uyarıyoruz. Ucuz olduğu için bunları taktırdık" diye savunuyorlar.
BAGAJDA MUTFAK TÜPÜ
LPG'li araçlarla ilgili her şeyin başlangıcı ise 1980'li yıllara dayanıyor. O yıllarda dünyada baş gösteren petrol kriziyle birlikte likit petrol gazlı (LPG) araçların kullanımı başladı. Türkiye'de LPG'ler yakıt arayışına verilen ilk yanıt oldu. 1980'li yılların sonunda birçok kişi aracına kaçak bağladığı LPG ile trafiğe çıktı. Birçok 'arka bagajda' birer 'mavi mutfak tüpü' saklanıyordu. LPG, ancak 1995 yılında resmileşebildi. Sanayi Bakanlığı ise LPG'nin resmileşmesinden 4 yıl sonra, 1999 yılında Makine Mühendisleri Odası'nın LPG dönüşümü yapan firmaları denetim yetkisini fesh etti.
HATALAR ZİNCİRİ
O günden sonra Türkiye'de 500'e yakın LPG dönüşümü yapan firma tamamen kontrolsüz kaldı. 170 milyon lira verip LPG dönüşümü yapmanın mümkün olduğu Türkiye'de bugünlerde yetkililerin başıboş bıraktığı LPG'li araçlar birbiri ardına patlıyor. Standart LPG dönüşümü ile kontrolsüz dönüşüm arasındaki 300-500 bin liralık fiyat farkı ardı ardına can alıyor.
SIRRIBERK ARSLAN / DEVRIM İNCE
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
