İngilizler'in Bağdat aşkı!

Bu hafta Çanakkale haftası...
1915 yılının bahar ve yaz aylarında Çanakkale'de yaşananlar bir kez daha hatırlanacak.
Boğazı kan ve ateşe kesen büyük ve kahramanca direnişin öyküsü ve her iki tarafta yaşanan trajediler anımsanacak.
Anımsanmalı.. Ama, öne çıkan acıklı öykülerin dışında, yüz binlerce genç insanın heder olup gitmesine yol açan siyasi hesap ve ihtiraslar da insanlığın unutkan belleğine terk edilmemeli..
İngilizler'in "emperyal" hesaplarına ayrı bir not düşülmeli..
Bunlar belki biliniyor.
Lakin.. Çanakkale'de büyük bir bozguna uğrayan İngilizler'in yalnızca bir yıl sonra, çok uzak bir yerde, Türkler tarafından ikinci kez yenilgiye uğratıldığını kaç kişi biliyor?
Ve.. İki binli yıllarda ABD ile birlikte Irak'ı işgale çıkan İngiltere'nin "Bağdat aşkı"nın geçen yüzyılın başlarında filizlendiğini biz unutsak da tarih unutmuyor.
O yıllarda Osmanlı Harbiye Nezareti'nin yayınladığı Harp Mecmuası'nın "Sekizinci Nüsha"sında şöyle anlatılıyor bir yıl içindeki ikinci İngiliz hüsranı:
"Irak seferi, bizim en hazırlıksız bulunduğumuz bir zamanda başlamış ve İngilizler için pek kanlı bir surette hitam bulmuştur.
Geçen senenin sonbaharı ibtidalarında (sonbahar başlangıcında), Çanakkale'den ümidini tamamen kesmiş olan düşman Bağdat önlerine kadar sokulmuş ve bu şehri zabt ile evvelki hezimeti tamir etmek istemişti.
General Townshend ordusu, güzel Bağdat'ın önünde sermest-i hayal iken (Selman Pak) muharebe-i meşhuresiyle yalnız general değil, belki ona rabt-ı kalp etmiş bütün İngiltere'yi inkisar-ı hayale uğrattı. (Özeti, Selman Pak savaşında General Townshend'in ordusu yenilirken bütün İngiltere'yi de düş kırıklığına uğrattı.)
General Townshend'le beraber İngiltere'nin şeref ve haysiyetini kurtarmak için cenuptan ilerlemek isteyen İngiliz Irak ordusu, pek azim zayiata müncer olan anâne hücumlarına rağmen aylarca yerinde saymaya mahkum edilmiş ve Townshend'in akıbetine mani olamamıştır.
Her türlü muavenetten ümidini kesen General Townshend, takriben beş aylık bir hayatı mahsuriyetten sonra nihayet 16 Nisan tarihinde 5 general 551 zabit ve 13300 neferden mürekkep ordusunu pek çok levazım ve teçhizatı harbiyesiyle beraber muzaffer Türk ordusu kumandanı Halil Paşa'ya teslim etti." (Ve özeti şu ki, güneyden de yardım alamayan İngiliz ordusu, beş aylık kuşatmadan sonra teslim oldu..)