48 bin kişinin kader anı

Mali Sistemi Yeniden Yapılandırma Yasası'yla birlikte kamu bankalarında "devlet memuru" kalmıyor. Özel hukuk sözleşmesine imza atmayan personel için bankacılık artık hayal

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayını bekleyen Mali Piyasaların Yeniden Yapılandırılması Yasası, tam 48 bin kişinin kaderini değiştirecek. Kamu bankalarında devlet memuru kavramını tarihe gömen yeni yasaya göre özel hukuk sözleşmesine imza atmayanlar 50 gün içinde bankacılığa veda edecek.

Kamu Bankaları Ortak Yönetim Kurulu Başkanı Vural Akışık'ın planı, bu çerçevede 18 bin personeli Devlet Personel Dairesi Başkanlığı'na göndermek. Ancak altı ayda Ziraat Bankası'ndan 5 bin, Halk Bankası'ndan ise bin kişinin sözleşmeye imza attığı düşünüldüğünde bu çok kolay olacak gibi görünmüyor. Halen Cumhurbaşkanı'nın onayını bekleyen yasanın yürürlüğe girmesiyle bu yönde oluşan direncin kırılacağı hesaplanıyor. Yine de beklenilen yaklaşık 15 bin kişinin imza atarken, diğerlerinin Personel Daire Başkanlığı'nın yolunu tutması.

AKIŞIK'IN POLİTİKASI
İmza atmak istemeyenlerin çoğunlukta olması Kamu Bankaları Ortak Yönetim Kurulu'nu çeşitli arayışlara itmiş durumda. Geçtiğimiz günlerde sözleşmeye imza atanlara yüzde 30 zam veren yönetim kurulu, özellikle üst kademedeki personele sözleşmeye imza atmaları için yaklaşık iki katı maaş vermeyi taahhüt ediyor.

Vural Akışık, tüzel kişiliğini kaybeden Emlak Bankası, Ziraat ve Halk Bankası'ndaki personel sayısının emekliliğin teşvik edilmesi sonucu 48 bine düşürüldüğünü, bu sayıyı 30 bine kadar indirmeyi planladıklarını ifade ediyor. Akışık'ın kamu bankalarındaki 18 bin personeli tasfiye planı şöyle:

"Daha önce emekliliği teşvik için yüzde 30 daha fazla emeklilik ikramiyesi ödüyorduk. Şimdi yüzde 20 fazla emeklilik ikramiyesi ödeme taahhüdüyle emekliliği teşvik edeceğiz. Bu uygulamayla personel sayısının 2-3 bin civarında azalacağını düşünüyoruz. Kalan 15-16 bin civarındaki fazla personeli Devlet Personel Daire Başkanlığına göndereceğiz."

BANKAMATİK MEMURLAR
Yeni yasaya göre bankaların yönetim kurullarınca, özel hukuk hükümleriyle çalıştırılmak üzere kendisine sözleşme teklif edilen ancak bu şartlarda çalışmayı kabul etmeyenler Devlet Personel Dairesi'ne bildirilecek. Başkanlık da bu listeyi en geç 45 içinde boş kadro ve pozisyonlara atanmalarını sağlamak üzere ilgili kurum veya kuruluşlara yollayacak. Söz konusu kuruluş da bildirimin kendisine ulaştığı tarihten başlayarak en geç 5 iş günü içinde bu personelin atanmalarını yaparak Maliye Bakanlığı ve Personel Başkanlığı ile ilgili bankalara bildirecek.

Özel hukuk sözleşmesine imza atmadıkları için Devlet Personel Dairesi'ne gönderilecek personelin talipleri oldukça fazla. Başta Maliye ve Gümrükler Genel Müdürlüğü olmak üzere, Sağlık Bakanlığı, PTT, SSK ve Emekli Sandığı'nın personel ihtiyacı olduğu yönünde Devlet Personel Dairesi'ne başvurduğu belirtiliyor.

Sözleşme imzalamayanların sayısının çok olması durumunda ise yeni "bankamatik" memurlarının doğacağını da unutmamak lazım. Böyle bir durumda sözleşmeye imza atmayanı gönderen kamu bankalarında yeni eleman alımı gündeme gelecek.

"Maaşım 7 milyar lira"
Zor durumdaki bankalara sermaye desteği öngören yasanın Meclis'te görüşülmesi sırasında MHP Lideri Devlet Bahçeli ve Kemal Derviş arasında "yargı güvencesi" nedeniyle gerginlik konusu olan Kamu Bankaları Yönetim Kurulu Başkanı Vural Akışık, hakkındaki iddialara açıklık getirdi. Banka yönetimindeki 7 murahhas üye arkadaşıyla birlikte 7'şer milyar lira maaş aldıklarını belirten Akışık, kamu bankalarının yönetimindeki üst düzey 23 bürokrata ödenen toplam maaş tutarının 101 milyar lirayı bulduğunu söyledi.

DENİZ BAYKAL'A RİCA ETTİ
Akışık, önceki gün ziyaret ettiği CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ile görüşmesinde, kamu bankalarının mali ve personel durumu ile üzerinde çalıştıkları çözüm yolları hakkında ayrıntılı bir brifing verdikten sonra, "Medyada, kamuoyunda, siyasetçiler arasında bizimle ilgili akla hayale sığmayan iddialar gündeme getiriliyor. Kafanızdan ne geçiyorsa sormanızı istirham ediyoruz. Her sorunuza açık yüreklilikle yanıt vereceğim" diyerek kendisine soru yöneltilmesini bekledi. Akışık'ın bu tavrı, CHP heyetinde memnuniyet yarattı. Akışık, Kamu Bankaları Yönetiminde kendisiyle birlikte "murahhas üye" sıfatıyla toplam 8 kişinin çalıştığını ve kişi başına 7'şer milyar lira maaş aldıklarını bildirdi. Akışık, ayrıca, banka yönetiminde "murahhas üye" dışında 15 üst düzey bürokratın görev yaptığını, bu personele ödenen ortalama aylıkların ise 3 milyar lira dolayında olduğunu belirtti.

Şamil TAYYAR - Hacer GEMİCİ