İki ısrar ve 500 trilyonluk kayıp!..

İki konuda yapılan ısrar, devletin yaklaşık 500 trilyonluk gelir kaybına neden oldu. Yüzbinlerce Sabah okuru da bunun tanığı...

Yaklaşık birbuçuk yıldır, altını çizdiğimiz ve sık sık dile getirerek uyarıda bulunduğumuz iki konu var. Şunları yazmışız;

1- Yürürlükteki yasalara göre, yatırım indirimini stopaja tabi tutamazsınız. Tutarsanız, Danıştay iptal eder.

2- Borsayı vergilendirmede en sağlıklı yol, binde bir oranında alınacak işlem vergisidir. Beyanname yoluyla vergilendirirseniz büyük sorunlar çıkar, gelir de toplayamazsınız.

Şimdi isterseniz, şu anda ortaya çıkan tabloya bakalım.

Yatırım indirimi ve stopaj
Yatırım indiriminin, mevcut yasalara göre, özellikle de 4369 sayılı Yasaya göre stopaja tabi tutulamayacağını, hukuki gerekçelerini de belirterek, Sabah'ta ısrarla yazdık. Yatırım indiriminden stopaj yoluyla vergi ve fon alınacaksa, yasaya bu yönde hüküm konulması gerekiyordu. Yasal düzenleme yerine, kararname ile yasaya ilave yapma yoluna gidildi.

Kararname yayınlanınca da ısrarla yazdık. Anayasa'nın 73. maddesine göre, "vergi, resim ve harç kanunla alınır". Kararname ile vergi alınamaz. Anayasa'nın bu açık hükmüne rağmen, kararname ile vergi alınmak istenildi.

Danıştay, Anayasa'ya aykırı bu düzenlemeyi iptal eder, dedik. Nitekim, geçtiğimiz günlerde, Danıştay, yatırım indiriminin stopaja tabi tutulmasına yani fon payı dahil yüzde 16,5 vergi ödenmesine ilişkin, kararname hükmünü iptal etti. Çünkü, Türkiye hukuk devletiydi ve Türkiye'de yargı vardı...

Israrlı uyarılarımıza rağmen, yasal düzenleme yapılmamasından doğan vergi kaybı, sadece bu yıl için tam 350 trilyon lira!..

Maliye'nin bu konuyu Danıştay Vergi Dava Daireleri'ne götürmesi halinde, "hatada ısrar" nedeniyle, adli tatilin de etkisiyle, yargıda geçen süre uzayacak, yeni yasa çıkmayacak, 2001 yılında da 600 trilyon liralık ilave vergi kaybı olacak...

Borsadaki vergi kaybı
Borsada elde edilen kazançların vergilendirilmesi sözkonusu olunca, bu konuda farklı görüşler ortaya çıkmıştı.

Maliye'nin görüşü, iktisap (edinme) tarihinden itibaren bir yıl içinde satılan hisse senetlerinden elde edilen kazancın, "değer artışı kazancı" olarak vergilendirilmesi yönündeydi. Nitekim yasa da bu şekilde çıktı.

Bizim önerimiz ise, "beyanname olayının yürümeyeceği, mutlaka vergi alınmak isteniyorsa, ciro üzerinden binde bir hatta binde yarımlık bir işlem vergisi alınması" yönündeydi.

Önerimiz o günlerde çok tartışıldı ama nedense itibar edilmedi. Ancak, yasadaki bir yıllık sürenin yürümeyeceği de net olarak anlaşılınca, bu konuda da "geri adım" atıldı ve bir yıllık süre, 2002 yılı sonuna kadar uygulanmak üzere "aç aya" indirildi. (GVK Geçici Md. 56/D-1).

Ancak, evdeki hesap çarşıya uymadı. Geçtiğimiz Cuma, ayrıntılı olarak açıkladığımız gibi "aritmetiğin cilvesi" 2000 yılı borsa kazançlarının tamamı, vergi dışı kaldı. Oysa, önerdiğimiz "işlem vergisi" uygulansaydı, 100-150 trilyon lira vergi toplanırdı...

Yukarıdaki iki ısrar, 500 trilyon lira dolayında vergi geliri kaybına neden oldu. Kuşkusuz, burada asıl kaybeden de, ülke ekonomisi oldu...