Yurt dışında geçen süreleri ne zaman borçlanabiliriz?

Yurt dışında çalışan işçi sayısının artmasıyla birlikte, sosyal güvenlikte değişik sorunlar doğmaya başlamıştır. Türkiye'nin değişik ülkelerle imzaladığı sosyal güvenlik anlaşmalarının sayısal yetersizliği de sorunların büyümesine yolaçmıştır.

Bu sorunları çözümlemek için 1985 yılında bir yasa çıkarılmıştır. Bu yasaya göre, yurt dışında bulunan Türk vatandaşları, yurt dışında geçen sürelerini borçlanarak sosyal güvenlikleri açısından doğacak kayıpların giderebilmektedirler. Ancak yurtdışı borçlanma hakkı kullanılırken iki kıstasın unutulmaması gerekiyor.

Bunlardan ilki, yurtdışı borçlanma yapabilmek için yurda kesin dönüş yapma zorunluluğudur. Bunun anlamı, borçlanarak kişinin yurt dışında çalışma yaşamını noktalamasıdır.

İkincisi ise, borçlanmak için kesin dönüş tarihinden itibaren iki yıl içinde yazılı olarak başvurma zorunluluğudur. Başvurunun iki yıl içinde yapılmaması halinde kişi yurtdışı borçlanma hakkını yitirmektedir.

Sorular... Yanıtlar...
* "1973 yılında SSK'ya girdim. 806 günüm var. 1988 yılında bir şirketin ortağı oldum ve 11 yıldır Bağ-Kur'a prim ödüyorum. 1955 doğumluyum. 2 yıl yurt dışında çalıştım. Ancak 2 yıl içinde başvurmadığım için hakkımı kaybettim. Bu durumda çok kişi var. Yeni tasarıda bu konuda birşeyler var mı? Önerileriniz nedir?"

M.Emin Turgut - İstanbul

Sayın Turgut, yurt dışı borçlanma şansını kaçırmışsınız. Tasarıda size yeni bir borçlanma olanağı sağlayacak düzenleme yok. Emeklilik için normal koşullarda 9000 gün prim ödemeniz gerekiyor. Bu da 11 yıl daha prim ödemeniz demektir. Tasarıya göre siz 9000 günü doldurmak koşuluyla 56 yaşınızı tamamladığınızda emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması yapmadıysanız, bu borçlanmanızı her zaman yapabilirsiniz.

* "17.1.1995 doğumluyum. İlk kez 1.3.1970'de sigortalı oldum. 1.5.1982'ye kadar toplam 2312 gün prim ödedim. 18.5.1982'den bu yana da devlet memuruyum, 20 ay askerlik süremi de borçlanarak ödedim. Hangi tarihte emekli olabilirim?"

Mustafa Kırık - Bandırma

Sayın Kırık, siz prim ödeme gün sayınızın toplamını 9000'e çıkardığınız gün emekli olabilirsiniz. Tasarı yasalaşsa da sizin için değişen bir şey yok.

* "7.2.1946 doğumluyum. 1.1.1988 tarihinde SSK'lı olarak bir yıl çalıştım. Daha sonra isteğe bağlı olarak sigortalılığımı sürdürüyorum. Bu arada askerlik borçlanmamı da yapıp ödedim. Ne zaman emekli olabilirim?"

Sedat Hassas-İstanbul

Prim ödeme gün sayınızı 3600'e çıkarıp, 56 yaşını doldurduğunuzda emeklilik hakkını almış olacaksınız.

* "1946 doğumlu bayanım. 1.8.1986'da isteğe bağlı olarak Bağ-Kur'lu oldum. Daha sonra SSK'lı olarak bir işyerinde kısa süre çalıştım. 1.9.1989 tarihinden bu yana da primlerimi kesintisiz ödüyorum. Yeni tasarıya göre hangi tarihte ne zaman emekli olabilirim?"

Ayhan Nurhat-Samsun

Sayın Nurhat siz yaş haddi nedeniyle emeklilik hakkınızı kazanmışsınız. Prim ödeme gün sayınızı belirtmemişsiniz ama, 3600 günü doldurduğunuz anlaşılıyor. SSK İl Müdürlüğü'ne başvurarak emekliliğinizi isteyebilirsiniz.

* "1978'de memuriyete başladım. 1985 yılında istifa ettim, 1993 yılının Ağustos ayından itibaren de isteğe bağlı olarak primlerimi ödüyorum. Hizmetlerimi birleştirdim. Yeni yasa çıkarsa ne zaman emekli olacağım?"

Orhan Güngör-Kocaeli

Memuriyete başlangıç tarihinizi ay ve gün olarak vermediğiniz için size iki seçenekli yanıt veriyoruz. Sigortalılık süreniz 21 yıldan fazla ise 46 yaşında, 21 yıldan az ise 48 yaşında emekli olacaksınız. Kuşkusuz, prim ödeme gün sayınız 5000 olmak koşuluyla.