S A B A H O N L I N E 12.08.1999

Şu an 12 Ağustos 1999 - Perşembe tarihli sabah.com.tr'yi okumaktasınız.
Bugüne ait sabah.com.tr içeriği için tıklayın »

kapat

12.08.1999

Anasayfa

Win-Turkce US-Ascii

Somun hep baştacı
Ekmek tüketiminde 7.5 milyon dolarlık pazarla Avrupa lideri olan Türkiye'de lüks ve paketli ekmeğin oranı sadece binde 5

Kişi başına ekmek tüketimi Avrupa ülkelerinin iki mislini aşan Türkiye'de lüks ekmeğe talep, arzın çok gerisinde. 7.5 milyar dolarlık ve 9.3 milyon tonluk dev ekmek pazarında, lüks ve paketli ekmek binde 5'ten az bir pazar payına sahip. Tüm dünyada gelişmişliğin göstergelerinden biri olan olan paketli ekmek tüketimi, kişi başına 400 gram ekmek tüketilen Türkiye'de standartların çok altında.

Yüzde 83'ü süpermarketlerde satışa sunulan paketli ve lüks ekmek pazarının cirosu 1999'un ilk yarısında 3 trilyon 244 milyar liraya ulaştı. 1999'un ilk 6 ayında 1998'e göre yüzde 22 oranında büyüme gerçekleşti. Ancak oransal olarak büyük görünen bu rakam, pazarın toplamının küçük olması nedeniyle çok heyecan verici değil. Ac Nielsen Zet'in uzmanlarından Kıvanç Bilgeman'a göre lüks ve paketli ekmekte firmalar bakkallara ulaşabilirlerse pazar daha hızlı büyüyecek. Çünkü, bakkalda satılmayan bir ürünün gıda sektöründe büyümesi çok zor. Bilgeman, yine de Türkiye'de lüks ekmeğin, somun ekmeğe asla rakip olamayacağını belirterek, "Bir öğünde 10 ekmek tüketilen bir ülkede lüks ve paketli ekmeğin ana gıda olması çok zor görünüyor" dedi.

Türkiye'nin ekmeği çok seven bir ülke olması ve ekmek tüketim miktarı, lüks ve paketli ekmekte de arzı artırıyor. Şu anda piyasada Unmaş(Uno), Pita, Beslen, Kareksan, Bahçeşehir, Görgülü, Kumbasar ve Divan en yaygın olan firmalar. Öte yandan hiper ve süpermarket zincirleri de kendi fırınlarını kurarak kendi markalarıyla üretim yapıyor.

Çeşit çok, talep yok
Özellikle hipermarketlerin unlu ürünlere ayrılan reyonları tam bir ekmek cenneti. Sarmısaklı, light, çavdarlı, ayçiçekli, cevizli, soyalı, kahvaltı ekmeği, sütlü, tereyağlı, zeytinli, ruşeymli, sovital... Bu ekmeklerin adedi ya da paketi, 200 bin lira ile 450 bin lira arasında değişiyor. Son olarak Uno, Yeni Ekmek adıyla "kurufasulyenin suyuna banılabilecek" bir ekmek çıkarttı. Pazardaki en büyük pay, Unmaş-Uno'ya ait. Günde ortalama 150 bin adet/paket ekmek üretilen Uno'nun çeşit sayısı da 27'ye ulaştı. Dudullu'daki fabrikada ileri teknolojiyle ekmek üreten Uno'da yeni çeşitlerle ilgili Ar-Ge (Araştırma Geliştirme) çalışmaları da sürüyor. Uno Genel Müdürü Hasip Gencer arzın bu denli hızlı artmasına rağmen talebin geride kalmasını, şu nedenlere bağlıyor:

"Türkiye'de ekmek, beslenme piramidinin en altını dolduran temel besin maddesi. Düşük gelir düzeyine sahip insanlar ucuz olan fırın ekmeğine yöneliyor."

Standart sorunu
Fırıncılar Odası Başkanı Fahri Özer'e göre de ekmekte en önemli sorun, fiyat ve gramaj standardının olmayışı. 1998'in Eylül ayından bu yana ekmekte fiyat ve gramaj tamamen serbest bırakıldı. Şu anda İstanbul'un Gaziosmanpaşa semtinde 40 bin liraya satılan ekmek, Adalar'da 80 bin lira. Standardı olmaması ve fiyatların serbest bırakılması nedeniyle tüketici ekmeğin ne fiyatını ne de gramajını takip edebiliyor.

LÜKS EKMEK PAZARI NİÇİN BÜYÜMÜYOR?
Fırıncılar Odası Başkanı Fahri Özer: Mahalle fırınları talep olsa her türlü ekmeği yapabilir. Kepekli ekmek, çavdar ekmeği işine yavaş yavaş girdik bizler de. Ama tanıtımını da yapmıyoruz. Ertesi güne kaldığında da zarar ediyoruz.

* UNO Genel Müdürü Hasip Gencer: Bu biraz gelir düzeyiyle ilgili. Ekmeği en çok tüketen alt gelir grupları. Onlar da tek tip ve ucuz olan fırın ekmeğine yöneliyor. İzlenen fiyat politikası sonucu da üretici lüks ekmeğe yatırım yapmıyor.

Ekmasan Genel Müdürü Hüseyin Çalık: Bu işin sanayisi ve gelişmemesi ekmek sektörüyle direkt ilgili. Bir kere sektörün üç ayrı sahibi var, İçişleri Bakanlığı, Tarım Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı. Gramajı belediye, makinayı Tarım Müdürlükleri, hijyeni Sağlık Müdürlükleri denetliyor. Buğdayda politik taban fiyatları uygulanıyor, hem ithal ediyoruz hem satıyoruz. Sektörde altyapı yok. Üretim gayrisıhhi şartlarda.

Divan Pastaneleri Genel Müdür Yardımcısı Önder Ertan: Talep artıyor, ama hızlı değil. Bu artışın hızlanması gelire bağlı. Piyasaya yeni giren kuruluşlar da var, arz sürekli artıyor. Ama talep o kadar hızlı artmıyor.

Esen PİŞİRİCİ