Maçka Palas sermayenin öyküsü
Ali Esad "Bir Sadakat Hikayesi" kitabını verdiğinde, yalnızca bir binanın tarihini okuyacağımı sanıyordum

Vincenco Caviano, Edirne demiryolunda çalıştığı sırada bulduğu kömür madeninden elde ettiği gelirle, Maçka Palas'ı yaptırır. 'Mösyö Vincenco' Maçka Sanat Okulu'nun (O tarihlerde İtalyan Büyükelçiliği) karşısında bir apartmana ihtiyaç olduğunu görür. Yabancı görevlilerin konuklayacağı değerli bir kira apartmanı olacaktır...Binanın dış cephesi İtalyan Büyükelçiliği'ni de çizen mimar Giulio Mongeri'ye verilir. İçi mühendislere bırakılır. 11 ayda, 64 dairelik (1922) bina biter.

'Mösyö Vincenco' ailesiyle geçinemeyen, pinti ve titiz bir ihtiyardır. Taksiye bindiği 80 yaşında ayağını kırdığında görülmüş....

'Mösyö Vincenzo', 1967'de Feriköy Latin Katolik Mezarlığı'nda anne ve babasının yanına defnedilir. Maçka Palas, Türkiye'de yaşayan tek çocuğu Achille Caivano'ya kalır.

Caivano -Josette çifti, Büyükada'da eşya taşıyan Gülağa ile Güllü'nün kızları Saray ve Saniye' yi yanlarına alıp yetiştirirler.1987'de eşini kaybettikten sonra ancak 1 yıl yaşayabilen Caviano, ölümünden ik ay önce Saray ve Saniye'yi evlat edinerek bir anlamda eşinin vasiyetini yerine getirir.

Maçka Palas artık Sivas Zaralı Saray Barikan ve Saniye Caviano'nundur. Henüz 20'li yaşlardaki kız kardeşler, 1996'da da Maçka Palas'ı Doğuş Grubu'na satarlar.

Sermayenin nasıl el değiştirdiğini ve sosyal hayatı belirlediğini ortaya koyan Maçka Palas'ın renkli dünyasını bir zamanlar ofisi burada olan mimar Ali Esad Göksel yazmış. Göksel'in Caivano ailesiyle dostluğunun pekiştirdiği anılara, sosyolog Mübeccel Kıray, yazar Orhan Pamuk gibi imzalar da destek verince ortaya "Bir Sadakat Hikayesi" kitabı çıkmış...

İlk kazmayı Polat vurdu
Maçka Palas'ın 1972'de alt bahçe, sera, tenis kortları İbrahim Polat'a satıldı. Ve Polat Palas yükseldi. Maçka Palas'ta ilk dükkan kiracısı 1966'da, 12 yaşında hafız olan Necmi Rıza'yı... "Ada Sahilleri" parçasının da okunduğu bir jübile ile sanat yaşamanını kapattıktan sonra, burada çicekçi dükkanına açtı.

'Bir Sadakat Eseri'nde Afife Batur, Giulio Mongeri'nin mimarisini üstlendiği Maçka Palas'ın son hali için "Cephesi korunurken, içi tamamen değişmiş" diyor...

Mongeri de dönemin önemli bir mimarı. Osmanlı Bankası ve İş Bankası'nın Ankara merkezi, Tekel Baş Müdürlüğü, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü, Bursa Çelik Palas Oteli ve 1953'de Venedik'te sonlanan bir yaşam.

Sanatçılar evi gibi...
1800'lerin sonunda II.Abdülhamid'in Yıldız Sarayı'na yerleşmesiyle, Nişantaşı, Maçka, Teşvikiye'de saraya yakın olanlara konaklar yaptırıldı...Vezir Hacı Ali Paşa'ya da burada bir konak düştü.. 1913'de Hacı Ali Paşa'nın konağı, oğlu Mehmet Abdülkadir Paşa'ya kaldı. Konak, 1919'da geçirdiği ikinci yangında kül oldu. Abdülkadir Paşa ipotek borcunu, konağın bulunduğu arsayı Musevi cemaatinden Feliks Nouman'a satarak ödedi. Nouman bu arasayı 1921'de satın alan Caivano Maçka Palas'ı inşa etti.

Maçka Palas'ın en meşhur kiracılarından biri, ilk eşi Fatma Hanım'ın ölümü üzerine kaleme aldığı 'Makber'le yeniden hayatımıza giren (Sertap Erener'in son CD'sinde yer alması nedeniyle) ünlü şair Abdülhak Hamit ve eşi Lüsyen Hanım. Bir ünlü isim de edebiyat dünyasından Kerime Nadir. Kerime Nadir'in kaleme aldığı 'Hıçkırık' romanı Maçka Palas'ta yazılıyor...