İşsizlik ve baskı halkı da ayaklanma noktasına getirdi. İran'da baskıcı teokrasi rejimi artık yıkılmak üzere.

Sevgi gösterisi
Dün sokaklarda ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'e methiyeler yazan rejim taraftarları, sloganlarıyla öğrencileri tahrik etmeye çalıştılar. Ülkenin 20 yıl sonra böylesine bir kaosa girmesinin ardında Batı medyası birçok neden görüyor: İşsizlik, ekonomik çöküş, özgürlüğe duyulan açlık...

İşte dünyanın en ciddi siyasi gazetesi Wall Street Journal'ın başyazısı: Geçtiğimiz günlerde öğrenci hareketleri birkaç kente yayılmış olsun ya da olmasın, bunun sonu ülkedeki rejimin çöküşüyle sonuçlanacaktır. Kimse, İran'ın bir dönüm noktasında olduğunu gözardı etmemeli. İslam Devleti'nde hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Öğrenci gösterilerinde atılan "İslam ya da başka bir şey. Bir devrim olacak" sloganları kolay kolay unutulmaz...

Mollalar da rejimdeki çatırdamanın verdiği korkuyla dün başkent Tahran sokaklarındaydı. 100 bin kişi İslam Devrimi'nin kurucusu Ayetullah Humeyni'ye olan sadakatini dile getirdi. Humeyni ve Ali Hamaney fotoğraflarını taşıyan kalabalığın Cumhurbaşkanı Hatemi'nin fotoğraflarını taşımamaları dikkat çekti.

"Temizlemeyi biliriz"
Ve bir daha rejim karşıtı gösterilerde yakalananların devrimci sıfatıyla tutuklanacağı ve ağır cezalara çarptırılacağı ilan edildi. 1979'da devrilen Şah Rıza Pehlevi'nin İtalya'da yaşayan adaş oğlu da Çin'deki Tiananmen Meydanı olaylarını hatırlattı. "Kan dökülmesin" diyen Pehlevi, "Ülke tarihimizde bir dönem noktasıdır bu olaylar. Bir hata bizi tarihteki büyük hataları tekrarlamamıza neden olur" diye konuştu. Öte yandan İran'da gelişmeleri dikkatle izleyen Amerikalı yetkililer açıklama yaparken ihtiyatlı davranıyorlar. Mollaların sesini yükselterek öğrencilerin hızını kesebileceğine inanan Amerikalılar, bekle-gör politikası uyguluyorlar.

İran gençliği: Devrim karın doyurmuyor
ILIMLI Cumhurbaşkanı Muhammed Seyit Hatemi'nin ülkedeki yargı sistemi ve orduyu elinde tutan ve asla taviz vermek istemeyen mollalara karşı gizli bir ordusu var: Gençler! New York Times gazetesi, İran gençliğinin 6 gündür sokakta olmasının ardındaki nedeni şöyle sıralıyor:

Irak savaşını bilmiyorlar
62 milyonluk nüfusun yüzde 65'i 25 yaşın altındaki gençler oluşturuyor. 1979 İslam Devrimi'nin kuruluşunu bilmiyorlar. Irak'la olan 8 yıllık savaşı neredeyse kimse hatırlamıyor. Bu çocuklar İnternet'i tanıdı. Kaçak uydu antenleriyle Amerikan kanallarını izliyor, iş ve özgürlük istiyorlar. Baskı ve işsizlik endişesi onları bu olayları başlatmalarına neden oldu. Rejimi çatırdatan en önemli faktör ekonomi. Durumun her yıl daha kötüye gittiğini açıklayan ekonomistler, kanıt olarak rakamları gösteriyorlar. İş yok, gelecek belirsiz.

İşsizlik gün geçtikçe artıyor
62 milyonluk ülkede Her yıl 1 milyon kişi iş arıyor. Bu rakamın ancak yarısı iş sahibi olabiliyor. İşsizlik oranı hakkında resmi bir açıklama yapılmazken rakamın yüzde 15-25'lerde olduğunu söylüyorlar... Ve gazete öğrenci hareketi ile Rusya'da 90'lı yılların başındaki Prestroyka dönemi arasında benzerlik kurdu. Hatemi ile Gorbaçov'u birbirine benzeten gazete, "Ancak İran ordusu çok daha fazla kan dökebilir" diye yazdı.

Öğrencilere idam tehdidi
ULUSAL Güvenlik Konseyi'nin Başkan Yardımcısı, dini lider Hamaney'den sonra ikinci adam Hasan Ruhani, aralarında öğrencilerin bulunduğu 200 tutuklunun yargılanıp en ağır cezaya çarptırılacağını ifade etti. Bu cezanın idam olabileceğini belirten Ruhani, "Toplumumuzun havası son birkaç gündür kirlenmiştir. Devrimimiz bu tür olayları daha önceden de görmüştür. Bu yüzden yeni bir temizlik hareketine geçmeliyiz" dedi. Ruhani, öğrencilerin rejim karşıtı hain olarak yargılanacağını dile getirdi.

"Katillerden beter"
Öte yandan öğrenci-polis çatışması sırasında Tahran'da bir kesim dikkatleri çekiyordu: Elleri sopalı üniformasız siviller. Öğrenciler, polisten daha çok bu simsiyah giyinmiş sakallılarla çatışıyordu. Polis daha sonra müdahale ediyordu. Hatta çatışmalar sırasında bu siviller, Ensari Hizbullah'ın sopalı saldırısı, Beşeri militanlarının ateş açması için ortam kurmuştu. Polisin önünde set oluşturan eli sopalı bu sivillerin ardında ülkenin dini lideri Hamaney bulunuyor. New York Times gazetesi muhabirine konuşan bir öğrenci, bu eli sopalıları şöyle tasvir etti: Hiçbir katil onlar kadar acımasız ve vahşi olamaz...