Yaşanacaklara, yapılacaklara, giyileceklere, hatta renklere bile zihinsel sınır koyan "belirli bir yaş" da onar yıllık dilimler halinde kayıyor ileri doğru. Büyükanne flört edebilir, kırmızı da giyebilir. Büyükbaba çevreci protestoya katılabilir, Internet öğrenebilir, vb...
Böylesine hızlı bir "değişmeyen tek şey değişim" ortamında yolun -şimdilik- yarısına vardınızsa nasıl kutlamalı? Arkadaşım Atom Damalı, 1949 yılının olaylarından derlediği bir kitapçık hazırlayıp dostlarına armağan etti 50'nci yaşgününde. 50 yıl öncesi gazetelerinin bulunduğu sayfaları açıp baktım. Gece Postası'ndan bir haber: "Memurlar hakkında yeni kanun tasarısı: Bütün kadrolar beş yıl içinde normal haddine indirilecek" denmiş başlıkta. Bekle! 50 yılda tam tersi yapıldı. Hürriyet'in manşetine gelince: "Türkiye'de şeriati ve irticaı yaşatmayacağız"... Bunu söyleyen D.P Genel Başkanı Celal Bayar. Din bahsi 50 yıl önce de aynı kelimelerle tartışılıyormuş, değişen ise "Şeriatı yaşatmayacağız" diye konuşan siyasetçi pek kalmadı ortalıkta.
Bundan 50 yıl önce Ankara'nın nüfusu 226 bin, İstanbul'unki 860 bin kişiden ibaret. Başlıca ihraç ürünleri tütün, fındık ve pamuk. Sıtmaya karşı Devakin ilacı revaçta, Brezilya ağacından mamül General Electric radyosunu Koç Ticaret ayda 25 lira taksitle pazarlamakta, dolar 1.40'tan 2.81'e çıktı diye kıyamet kopmakta...
Yıl 1949, Türkiye futbol şampiyonu Ankaragücü. Milli Takım Suriye'yi 7-0 yenince Dünya Kupası finallerine giden yolu açıyor ama takımımızı Brezilya'daki finallere götürecek para bulunamıyor. Türk Milli Takımı'nın ilk kez eline geçirdiği Dünya Kupası'nda oynama şansı bu yüzden heba oluyor...
Yıl 1949, Nazım Hikmet Bursa Cezaevinde, Halide Edip DP listesinden bağımsız İzmir milletvekili, Orhan Kemal Ekmek Kavgası'nı yazmış, İbrahim Çallı portreler yapmakta...
Yıl 1949, Türkiye'de kadınların yüzde 77.5'i, erkerlerin yüzde 49.2'si okuma yazma bilmiyor. Üniversitede 25 bin öğrenci var. Devlet Hava Yolları 100 bin yolcu taşıdığı için övünç duymakta, bankalar ise sınırlı mevduatı toplayabilmek için büyük çekilişler yapmakta: İhap Hulisi'nin banka afişinde bir kişiye tam 100 bin lira...
Bütün bunlar olurken dünya da bugünkü gibi yeniden şekil almakta: Yıl 1949, NATO anlaşması imzalanmış, Sovyetler Birliği Doğu Avrupa'da komünist uydu devletleri kurmuş, Çin'de Mao iktidarı ele geçirmiş ve Einstein yeni yerçekimi teorilerini açıklamış...
İster 18, olsun ister 21, ister de 50 ya da 100... Zaman rüzgarında çıkılan yaşam yolculuğunu süsleyen yıldönümlerinden tad almak elimizde, paylaşarak... Ve biraz da zamanın götürdüklerine el koyarak...
