Yedi süper adam
Türkiye'de bankacılık sistemini baştan sona düzenleme ve denetleme yetkisi yedi "süper adam" elinde bulunacak. Süper adamlar altı yıl süreyle görev yapacak ve ağır suçlarla hastalıklar dışında süreleri bitmeden görevden alınamayacak. Maaşları Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek olan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu üyelerine, ellerinde bulunduracakları çok büyük yetkiden ötürü "süper adamlar" adını Devlet Bakanı Hikmet Uluğbay ile Plan ve Bütçe Komisyonu üyeleri verdi.

Önceki sabah gün ağarmaya başladığında milletvekilleri Plan ve Bütçe Komisyonunda son kez süper adamları tartıştı. Önergede Bankacılık Kurulu üyeleri için aday gösterecek kuruluşlar şöyle sıralandı:

Kurul üyeleri Hazine Müsteşarlığı'nca önerilecek dört aday arasındak iki, Maliye Bakanlığı, Merkez Bankası, Türkiye Bankalar Birliği, DPT Müsteşarlığı ve SPK tarafından önerilecek ikişer aday arasından birer kişi olmak üzere Bakanlar Kurulunca atanacak.

Kurula atanacaklar bankacılık, finans, ticaret hukuku veya maliye alanında en akademik ünvana haiz bulunanlar içerisinden seçilecek.

Kurul yılbaşında faaliyette
Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen Bankalar Kanun Tasarısı, Merkez Bankası ve Hazine gibi iki dev kurumun denetim ve sigorta birimlerinin evliliğini de sağlayacak. Türkiye'de kamu kurumları arasında ilk kez bu kadar büyük bir evliliğin gerçekleştiğine dikkat çekiliyor.

Hazine'nin denetim birimleriyle, Merkez Bankası'nın Mevduat Sigorta Fonunda görev alanlar, evlilikle oluşturulacak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na geçecek. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde faaliyete geçecek. Hazine'den Sorumlu Devlet Bakanı Hikmet Uluğbay, Kurul'un 2 ay içerisinde oluşturulması ve Kurum'un 1 Ocak 2000 yılında faaliyete geçirilmesinin düşünüldüğünü söyledi.

Denetime müdahale korkusu
Hazine Bankalar Yeminli Murakıpları Kurulu, murakıp yardımcıları, kurulun diğer personeli Bankacılık Denetim Kurumuna devredilecek. Aynı şekilde Merkez Bankası'nın ilgili personeli naklen Kuruma atanacak. Kurumda çalışacak elemanların nitelikleri de son derece yüksek olacak. Hazine'den ve Merkez Bankası'ndan naklen atanacak ilgili personelden, yaş şartı dışındaki şartları taşıyan ve hazırlanacak yönetmeliğe göre yeterli görülenler arasından en az 3 yıllık hizmeti bulunanlar; bankacılık uzmanı, 3 yıldan az hizmeti olanlar bankacılık uzman yardımcısı olarak atanacaklar.

Sansür son anda önlendi
Plan ve Bütçe Komisyonu'nda oluşturulan alt komisyon, sabahlara kadar süren uzun çalışmalar sırasında hatalı bir metin ortaya çıkardı. Öyle ki, çıkarılan metinde gazetelere bir ay yayın durdurma cezası verilmesi gibi ağır bir sansür hükmü de yeralıyordu.

Bu hükmün kaldırılması için ANAP'lı Aydın Ayaydın ve Nesrin Nas bir önerge verdi. Önergeyi DSP'li Masum Türker başta olmak üzere MHP, FP ve DYP'li milletvekilleri de destekleyince sansür kaldırılmış oldu.

Ayaydın, gazeteleri bir ay kapatmakla okurların da cezalandırılmış olacağını söyledi. Masum Türker ise, metnin çağdışı bir sansür uygulamasını hedeflediğine dikkat çekti.

Perde arkasıKurul demokratik kitle örgütü değil!
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Kurul'un oluşumu konusunda tartışmalar yaşında. Kurulun oluşum şekline en çok tepki gösteren FP'li Ali Coşkun'du. Coşkun, Kurul'un Meclis tarafından seçilmesini, TOBB ve TÜRMOB gibi kuruluşlardan da temsilci atanmasını istedi. Ancak ısrarla tekrar tekrar getirilen bu öneriye Bakan Hikmet Uluğbay "Bu bir demokratik kitle örgütü değil, son derece yüksek teknik bilgi ve sorumluluk gerektiren bir kurul olacaktır. O zaman Tabipler Birliği, Tüketici Hakları Dernekleri, Esnaf ve Sanatkar derneklerini de burada sayalım. Böyle ısrarla doğru yere varamayız" diye tepki gösterdi.

İktidar kanadından sadece ANAP'lı Aydın Ayaydın, Kurul'un oluşumuna karşı oy kullandı. Ayaydın, Kurul için atanacak üyelerin hangi kuruluştan olacağının değil, hangi nitelikleri taşıdığının önemli olduğuna dikkat çekti.

Bankazedelerin dramı sona eriyor
Yıllardır sürüncemede bekleyen TYT Bank, Marmara Bankası ve Impexbank'ta parasını batıranlara nihayet ödeme yapılacak. Üç bankada mevduat sahiplerinin toplam 34 trilyon lira civarında alacağı bulunduğu bildiriliyor.

İlgili kanun bu ay içerisinde çıkarılacak ve ödemeler başlatılacak.

Bankazedelerin dramını sona erdirmeyi hedefleyen düzenleme, Bankalar Kanun Tasarısı'na eklenen geçici bir maddeyle sağlanacak.

Bu bankaların mevduat kabul etme izinlerinin kaldırıldığı tarihler itibariyle, bir gerçek kişiye ait Türk Lirası cinsinden tasarruf mevduatı ile tasarruf mevduatı niteliğini haiz döviz tevdiat hesapları toplamının, Fon tarafından sigorta kapsamında yapılan ödemeler düşüldükten sonraki bakiyesinin 1 milyar Türk Lirası'na kadar olan kısmı ödenecek.

Ödemeler, bu bankaların bankacılık yapma izinlerinin kaldırıldığı tarihteki döviz kuru üzerinden dolara çevrilerek, kanunun yayımı tarihinde geçerli Merkez Bankası doları döviz alış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılıkları, Mevduat Sigorta Fonu tarafından hesap sahiplerine verilecek.

Mehmet ÇETİNGÜLEÇ