| 6 Ocak 2009, Salı |
İLİŞKİLİ HABERLER
İşte Gazze işgaline giden yol
Ceyda KARAASLAN / ANKARA
05.01.2009
Bölgedeki ilk çatışmalar 1948 yılında İsrail devletinin kurulmasıyla başladı. İşte 10 soruda İsrail-Filistin sorunu:..
1- İSRAİL NASIL KURULDU?
İsrail devletinin kurulması çalışmaları 19. yüzyıl sonlarında başladı. Bu politikayı destekleyen İngiltere 1917'de Balfour Deklarasyonu ile Filistin'i manda altına aldı ve burada küçük bir Yahudi kolonisi kurdu. 1948'de İngiltere'nin bölgeden çekilmesiyle Tel-Aviv'de Yahudi devletinin kuruluşu resmen ilan edildi.
2- FİLİSTİN SORUNU NASIL ORTAYA ÇIKTI?
İsrail, kuracağı devlet için yüzbinlerce Yahudi'yi bölgede toplarken 1 milyonu aşkın Filistinli Arap göç etmek zorunda kaldı.
3- İLK ÇATIŞMA NE ZAMAN OLDU?
1948'de Araplar, bu yeni devlete karşı askeri harekâta geçtiler ve beş komşu Arap ülkesi İsrail'e savaş açtı. Ancak Araplar istedikleri sonucu alamadılar.
4- FİLİSTİNLİLER NEDEN ÖRGÜTLENDİ?
1948 ve 1956 savaşlarında Arapların İsrail'i dize getirememeleri, Filistinlileri de mücadelelerinde yeni stratejiler izlemeye sevk etti. Bu tarihe kadar, Filistin mücadelesi Arap devletlerinin önderliğinde yürütülüyordu. Ancak, son 8 yılda yapılan iki Arap-İsrail savaşının olumlu bir sonuç vermemesi, Filistinlileri bir Arap birliğine dayanmaktan ziyade silahlı bir Filistin mücadelesi stratejisine yanaştırdı.
5- FKÖ NASIL KURULDU?
Arap ülkeleri 1967 yılında İsrail'e yeniden saldırdı. Ancak kaybettiler. Bu Filistin mücadelesinde Arap ülkelerine olan güveni biraz daha sarstı. Bunlara ilaveten, savaş sonrasında kurulan yeni Filistin örgütleri, El-Fetih'in yetki ve otoritesini bu yeni örgütlerle paylaşması zorunluluğunu ortaya çıkardı. 1969 yılında toplanan Filistin Ulusal Konseyi'nde, El-Fetih kanadı ağırlığını eskisine nazaran daha fazla hissettirdi ve çeşitli örgütlerin bünyesinde toplandığı Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) El-Fetih'in başkanlığını yapan Yaser Arafat'ı, FKÖ Yürütme Komitesi Başkanlığı'na seçti.
6- ARAFAT NEDEN ÜLKEYİ TERK ETTİ?
1978 yılında ABD, Mısır ve İsrail'in Camp-David'de vardıkları mutabakatla Arap dünyası ikiye bölündü. Mısır'la İsrail uzlaştı ancak Filistinlilerin hakları için somut güvenceler ortaya koymuyordu. 1982 Haziran'ında başlayan savaşta İsrail Lübnan'ı işgal etti. Bu işgal Filistinlilerin askeri gücünün Lübnan'da kırılması ve FKÖ lideri Arafat da dahil olmak üzere 8 bin Filistin gerillasının ülkeyi terk etmesi ile sonuçlandı. İsrail'in Lübnan'ı işgali, Lübnan'daki Filistin askeri hareketine inen büyük bir darbe oldu.
7- ABD'NİN ROLÜ NE OLDU?
1 Ekim 1985 tarihinde İsrail jetleri Tunus'ta bulunan Arafat'ın ikamet ettiği FKÖ karargâhını bombalayarak 50 kişinin ölümüne neden oldular. İsrail saldırının gerekçesini, 25 Eylül'de Kıbrıs'ta bir yatta öldürülen 3 İsraillinin intikamı olarak gösterdi. Bunun üzerine Filistinli komandolar İtalya'ya ait bir gemiyi kaçırarak yolcularını rehin aldılar. Filistinli gerillalar bu eylemden sonra 27 Aralık 1985 tarihinde Roma ve Viyana havaalanlarındaki İsrail Havayolları bürolarına karşı silahlı saldırılarda bulundular. Saldırı, çeşitli ülkelerde yaklaşık 15 kişinin ölümüne, yüzlerce insanın yaralanmasına yol açtı. Ancak, Arafat, son terör eylemlerinden FKÖ'nün sorumlu olmadığını açıkladı.
8- 1985'TEN SONRA SALDIRILAR NEDEN?
İsrail'in kurulmasıyla başlayan 60 yıllık savaş, son 10 yılda çok sayıda barış müzakerelerine ve ateşkes girişimlerine tanık oldu. 1993'de Oslo Anlaşması'yla başlayan barış süreci 1997'de İsrail'in kutsal Haremmüşşerif'de yeni yerleşim birimleri inşasına yeniden başlaması üzerine, Filistin'in müzakereleri askıya almasıyla sekteye uğradı. 2000'de Camp David'de ABD Başkanı Bill Clinton'ın gözetiminde Arafat ve İsrail Başbakanı Ehud Barak, 9 günlük kapalı maraton zirve yaptı ancak anlaşma sağlanamadı. Geçen 18 aylık sürede, çatışma ve saldırılarda Filistin tarafından 1238, İsrail tarafından 366 olmak üzere toplam 1604 kişi öldü.
9- FİLİSTİN NASIL KARŞILIK VERDİ?
Arafat 2004 yılında hayatını kaybetti. ABD Arafat'ın ölümünün bölgeye barış getireceğini düşünmüştü. Ancak tam tersi oldu. Mahmud Abbas'ın yeni yönetimine rağmen İsrail'in işgal topraklarındaki operasyonlarına devam etti. Filistinli militanlar misilleme yaparak sınıra patlayıcı yüklü bir kamyonla girerek 6 İsraillinin ölümüne neden oldu. Abbas terörü dizginleyememekle suçlandı. Olayın ardından İsrail Gazze'ye insani yardım sağlanan bütün geçişleri kapattı, Filistinli yetkililerle bütün ilişkileri durdurdu ve terör bitene kadar durumun değişmeyeceğini açıkladı. 2005 yılında ise beklenen barış geldi. Şaron Hükümeti Gazze'den tamamen çekilme kararı aldı. Ancak bu kararın "geri çekilme değil, savaş manevrası" olduğunu iddia edenlerin öngörüsü gerçek oldu.
10- İSRAİL NEDEN GAZZE'YE SALDIRIYOR?
1994 yılından bu yana Filistinlilere ait olan Gazze Şeridi, Hamas'ın kalesi olarak biliniyor. İsrail, son saldırılarla Hamas'ı etkisiz hale getirmeyi hedefliyor.
İsrail devletinin kurulması çalışmaları 19. yüzyıl sonlarında başladı. Bu politikayı destekleyen İngiltere 1917'de Balfour Deklarasyonu ile Filistin'i manda altına aldı ve burada küçük bir Yahudi kolonisi kurdu. 1948'de İngiltere'nin bölgeden çekilmesiyle Tel-Aviv'de Yahudi devletinin kuruluşu resmen ilan edildi.
2- FİLİSTİN SORUNU NASIL ORTAYA ÇIKTI?
İsrail, kuracağı devlet için yüzbinlerce Yahudi'yi bölgede toplarken 1 milyonu aşkın Filistinli Arap göç etmek zorunda kaldı.
3- İLK ÇATIŞMA NE ZAMAN OLDU?
1948'de Araplar, bu yeni devlete karşı askeri harekâta geçtiler ve beş komşu Arap ülkesi İsrail'e savaş açtı. Ancak Araplar istedikleri sonucu alamadılar.
4- FİLİSTİNLİLER NEDEN ÖRGÜTLENDİ?
1948 ve 1956 savaşlarında Arapların İsrail'i dize getirememeleri, Filistinlileri de mücadelelerinde yeni stratejiler izlemeye sevk etti. Bu tarihe kadar, Filistin mücadelesi Arap devletlerinin önderliğinde yürütülüyordu. Ancak, son 8 yılda yapılan iki Arap-İsrail savaşının olumlu bir sonuç vermemesi, Filistinlileri bir Arap birliğine dayanmaktan ziyade silahlı bir Filistin mücadelesi stratejisine yanaştırdı.
5- FKÖ NASIL KURULDU?
Arap ülkeleri 1967 yılında İsrail'e yeniden saldırdı. Ancak kaybettiler. Bu Filistin mücadelesinde Arap ülkelerine olan güveni biraz daha sarstı. Bunlara ilaveten, savaş sonrasında kurulan yeni Filistin örgütleri, El-Fetih'in yetki ve otoritesini bu yeni örgütlerle paylaşması zorunluluğunu ortaya çıkardı. 1969 yılında toplanan Filistin Ulusal Konseyi'nde, El-Fetih kanadı ağırlığını eskisine nazaran daha fazla hissettirdi ve çeşitli örgütlerin bünyesinde toplandığı Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) El-Fetih'in başkanlığını yapan Yaser Arafat'ı, FKÖ Yürütme Komitesi Başkanlığı'na seçti.
6- ARAFAT NEDEN ÜLKEYİ TERK ETTİ?
1978 yılında ABD, Mısır ve İsrail'in Camp-David'de vardıkları mutabakatla Arap dünyası ikiye bölündü. Mısır'la İsrail uzlaştı ancak Filistinlilerin hakları için somut güvenceler ortaya koymuyordu. 1982 Haziran'ında başlayan savaşta İsrail Lübnan'ı işgal etti. Bu işgal Filistinlilerin askeri gücünün Lübnan'da kırılması ve FKÖ lideri Arafat da dahil olmak üzere 8 bin Filistin gerillasının ülkeyi terk etmesi ile sonuçlandı. İsrail'in Lübnan'ı işgali, Lübnan'daki Filistin askeri hareketine inen büyük bir darbe oldu.
7- ABD'NİN ROLÜ NE OLDU?
1 Ekim 1985 tarihinde İsrail jetleri Tunus'ta bulunan Arafat'ın ikamet ettiği FKÖ karargâhını bombalayarak 50 kişinin ölümüne neden oldular. İsrail saldırının gerekçesini, 25 Eylül'de Kıbrıs'ta bir yatta öldürülen 3 İsraillinin intikamı olarak gösterdi. Bunun üzerine Filistinli komandolar İtalya'ya ait bir gemiyi kaçırarak yolcularını rehin aldılar. Filistinli gerillalar bu eylemden sonra 27 Aralık 1985 tarihinde Roma ve Viyana havaalanlarındaki İsrail Havayolları bürolarına karşı silahlı saldırılarda bulundular. Saldırı, çeşitli ülkelerde yaklaşık 15 kişinin ölümüne, yüzlerce insanın yaralanmasına yol açtı. Ancak, Arafat, son terör eylemlerinden FKÖ'nün sorumlu olmadığını açıkladı.
8- 1985'TEN SONRA SALDIRILAR NEDEN?
İsrail'in kurulmasıyla başlayan 60 yıllık savaş, son 10 yılda çok sayıda barış müzakerelerine ve ateşkes girişimlerine tanık oldu. 1993'de Oslo Anlaşması'yla başlayan barış süreci 1997'de İsrail'in kutsal Haremmüşşerif'de yeni yerleşim birimleri inşasına yeniden başlaması üzerine, Filistin'in müzakereleri askıya almasıyla sekteye uğradı. 2000'de Camp David'de ABD Başkanı Bill Clinton'ın gözetiminde Arafat ve İsrail Başbakanı Ehud Barak, 9 günlük kapalı maraton zirve yaptı ancak anlaşma sağlanamadı. Geçen 18 aylık sürede, çatışma ve saldırılarda Filistin tarafından 1238, İsrail tarafından 366 olmak üzere toplam 1604 kişi öldü.
9- FİLİSTİN NASIL KARŞILIK VERDİ?
Arafat 2004 yılında hayatını kaybetti. ABD Arafat'ın ölümünün bölgeye barış getireceğini düşünmüştü. Ancak tam tersi oldu. Mahmud Abbas'ın yeni yönetimine rağmen İsrail'in işgal topraklarındaki operasyonlarına devam etti. Filistinli militanlar misilleme yaparak sınıra patlayıcı yüklü bir kamyonla girerek 6 İsraillinin ölümüne neden oldu. Abbas terörü dizginleyememekle suçlandı. Olayın ardından İsrail Gazze'ye insani yardım sağlanan bütün geçişleri kapattı, Filistinli yetkililerle bütün ilişkileri durdurdu ve terör bitene kadar durumun değişmeyeceğini açıkladı. 2005 yılında ise beklenen barış geldi. Şaron Hükümeti Gazze'den tamamen çekilme kararı aldı. Ancak bu kararın "geri çekilme değil, savaş manevrası" olduğunu iddia edenlerin öngörüsü gerçek oldu.
10- İSRAİL NEDEN GAZZE'YE SALDIRIYOR?
1994 yılından bu yana Filistinlilere ait olan Gazze Şeridi, Hamas'ın kalesi olarak biliniyor. İsrail, son saldırılarla Hamas'ı etkisiz hale getirmeyi hedefliyor.
İLİŞKİLİ HABERLER
Yayın tarihi: 6 Ocak 2009, Salı
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2009/01/06//haber,EBBB56CAEC2240888392365A2E5ABBF8.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2009, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.
Dünya Haberleri
Son Dakika | Ana Sayfa | Yazarlar | Çizerler | Günün İçinden | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Dosyalar | Günaydın | Televizyon | Astroloji | Sağlık | Magazin | Teknoloji | Otomobil | Turizm Rehberi | Emlak | İşte İnsan | Sabah Çocuk | Mobil Eğlence | Detaylı Arama | Cuma | Cumartesi | Pazar | Kültür-Sanat | EGazete | Gazete Reklam | Internet Reklam | Gizlilik Bildirimi | Künye / İletişim | Bize Ulaşın
 |
Copyright © 2003-2009 Tüm hakları saklıdır. TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş. | 
|