1983 yılı Ağa Han Mimarlık Ödülü ile Türkiye'de okullu-alaylı tartışmasına yol açan şair ve yapı ustası Nail Çakırhan önceki gün Muğla'da 98 yaşında öldü..
Türkiye'nin yetiştirdiği Cumhuriyet aydınlarından, Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü 1983'te almış olan şair, edebiyatçı Nail Çakırhan (98), önceki gece Muğla'da vefat etti. Çakırhan, Muğla Özel Yücelen Hastanesi'nde 16 gündür kolon kanseri tedavisi görüyordu. 1910'da Ula'da doğan Çakırhan, üç yıl önce kolon kanserine yakalanmıştı. Çakırhan durumunun ağırlaşması üzerine, yakın dostu ve doktoru Dr. Necdet Doğu'ya "Muğla topraklarında ölmek istiyorum'' demişti. Şairin ölümü üzerine Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, eşi Halet Çambel Çakırhan'a bir telgraf göndererek başsağlığı dileğinde bulundu.
CENAZE TÖRENİ YARIN Çakırhan'ın cenazesi, pazartesi günü Akyaka Camisi'nde öğle namazının ardından kılınacak cenaze namazından sonra ailesinin isteği ile Akyaka Mezarlığı'nda toprağa verilecek Nail Çakırhan kendi adıyla anılan iki katlı Ula tipi binada, yörenin doğal kaynaklarından yararlanmıştı. Akyaka'daki Nail Çakırhan evinin yapımı ardından Akyaka'da yaptırılan öteki evler, pansiyonlar hatta bazı oteller de aynı tarzı benimsedi. Çakırhan'ın yakın dostu, Şair Can Yücel, Çakırhan için ''Yüksek mimardan geçilmeyen bu ülkede yüksek olmayan mimar bir tek Mimar Sinan var" diyordum. Bir ikincisi var, yüksek olmayan bir mimar, Nail..'' demişti. Yazar ve eleştirmen Oktay Ekinci'nin bir makalesine göre, 1983'te Çakırhan ödül aldığında, kimi akademisyen - mimarlar buna karşı çıkmışlar ve hatta dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e haber göndererek; 'Bu adam komünisttir, Ağa Han'ın ödülünü siz vermeyin' bile diyenler olmuştu. Nail Çakırhan da sanki bu mimarların tutmunu 'genel bir tavırmış' gibi zannederek Mimarlar Odası'na karşı 'gönlü kırık' bir durumda girmişti. Ancak zaman içinde bu kırgınlık da aşıldı ve İstanbul Mimarlar Odası 1992'de Nail Çakırhan'a 'Mimarlığa Katkı Ödülü' vererek, onu yasal olarak oda üyesi yapamasa da, Türkiye mimarlarının onur üyeliğine getirdi.
SOSYALİZM PEŞİNDE Hayatı boyunca farklı işlerde emek veren Çakırhan, 1934'te 'ortadan kayboldu'. İstanbul'dan Hopa'ya, oradan da bir arkadaşının yardımıyla Sovyetler Birliği'ne gitti. Moskova'da üç ay Rusça öğrendi. Ardından Moskova Doğu Halkları Üniversitesi'ne girdi. Sosyalizm ve ekonomi eğitimi gördü. Stalin, Tito, Ho Şi Min, Krusçev, Dimitrov gibi önemli siyasetçilerin bazılarıyla tanışma fırsatı buldu. 1937'de İstanbul'a dönen ve askerliğini yarıda keserek çürüğe ayrılan Nail Çakırhan, 1938'de Tan gazetesinde çalışmaya başladı. Kitapçılık ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nda muhasebecilik yaptı.