Türkiye, Rusya ve ABD arasında kaldı

The Wall Street Journal'de bir makale kaleme alan Zeyno Baran, Türkiye'nin NATO müttefiki ABD ile komşusu Rusya arasında kaldığını yazdı. Türkiye'nin, NATO'ya üye olduğu 1952'den bu yana ittifak ile kuzey komşusu arasında seçim yapmayı hiç istemediğini belirten Baran, ancak şimdi Ankara'nın tam önünde bu tercihin olduğunu ifade etti. Amerika'nın, Gürcistan'a destek için daha fazla gemi göndermek istediğini aktaran Baran, "Reddedilirse Amerika'nın Gürcistan'a destek çabaları zayıflayacak ve Türkiye, Rusya'nın tarafında yer almış olacak" diye kaydetti.

Hem askerkanatta hem de hükümetteki yetkililerin, ABD'nin Karadeniz'e girmesi yönündeki endişelerini yıllardır açıkladıklarını kaydeden Zeyno Baran, Soğuk Savaş döneminde bile Türkiye ve Rusya etki alanlarını açık bir şekilde belirledikleri için Karadeniz'in barış içinde kaldığına dikkat çekti. Ancak diğer kıyı ülkeleri Romanya ve Bulgaristan'ın NATO'ya girdiğini, Ukrayna ve Gürcistan'ın da Avrupa-Atlantik ittifakına yaklaştığını vurgulayan Baran, "Ankara, potansiyel bir Rus tepkisinden çekindiğini açıkladı." dedi.

Baran, Türkiye'deki düşüncenin ise şu şekilde olduğunu kaydetti: "ABD, NATO'yu Karadeniz'de genişletmek istiyor. Irak'ta olduğu gibi bu durum komşumuzda bir kargaşaya yol açacak, bizi Amerika'nın çekilmesinin ardından ortaya çıkan sonuçlarla uğraşmak zorunda bırakacak. Hepsinin ötesinde eğer Rusya karışırsa, bununla uğraşmak zorunda olan Amerika olmayacak."

Ancak yine de Türkiye'nin, Ukrayna ve Gürcistan'ın NATO'ya davet edilmesinden yana olduğunu hatırlatan Baran, Rusya'nın şimdi bu duruma savaş açtığını ve Türkiye'nin yine bir seçim yapmak zorunda kalacağını dile getirdi. Rusya'nın, Amerikan gemilerinin Karadeniz'e girmesi konusunda Türkiye'yi açıkça uyardığını belirten Baran, Rus Dışişleri Bakanı Lavrov'un da Pazartesi günü Ankara'ya geleceğini hatırlattı.

Rusya'nın, Türkiye'nin en büyük ticari ortağı olduğunu kaydeden Baran, iki ülkenin imparatorluklar döneminden sonra yeni bir dünya düzeni istediklerini kaydederek, Rusya Başbakanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün bu yöndeki açıklamalarını örnek verdi.

Türkiye'nin Kafkaslar için "Kafkas İstikrar ve İşbirliği Platformu" önerisi getirdiğini hatırlatan Baran, Türkiye'nin duruşunun Almanya ve Fransa'nınkilerle aynı olmadığına dikkat çekti.

Öte yandan Baran, Türkiye'nin İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ı İstanbul'da ağırlayarak NATO ülkeleri ile ayrı düştüğünü, yine aynı şekilde NATO ülkeleri tarafından soykırımla suçlanan Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir'i ağırladığının altını çizdi.

Yazısının sonunda "Türkiye nereye gidiyor" diye soran Baran, Türk yetkililerin "bölgedeki çeşitli aktörler arasında arabulucu olarak hareket etmek için çeşitli taraflarla güven temelli ilişkilerini kullandıklarını söylediğini aktardı. Ancak Karadeniz'e daha fazla Amerikan gemisi yaklaştıkça, tercih zamanının da geleceğini kaydetti.

CİHAN