YTL'den TL'ye geçiş

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz: Geçiş dönemi sona eriyor. 1 Ocak'ta TL piyasada olacak. 1 Ocak'tan itibaren tüm etiketler TL ve kuruş olacak. YTL 31 Aralık 2009'a kadar kullanılabilecek.




Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 2005 yılında paradan altı sıfır atılması ile başına "Yeni" ibaresi alan Türk Lirası'na (TL) 1 Ocak 2009'dan itibaren dönüleceğini açıkladı. Yeni Kuruş da dönüşümle birlikte Kuruş (Kr) haline gelecek. YTL ve YKr bir yıl boyunca TL ve Kr ile birlikte kullanılabilecek.

Banknot TL'de üst kupür 200 olacak. TL'nin ebatları ve tasarımı farklı olacak. Görme engellilerin tanıyabilmesi için kabartma ve her kupürün farklı boyutta olması yöntemleri uygulanacak. Görme engellilerin parayı tanımasında kullanılan para ölçer de Merkez Bankası tarafından ücretsiz olarak dağıtılacak. TL'nin yeni güvenlik önlemleri olacak. Madeni para için de euroya benzemeyecek bir tasarım hazırlandı.

Yılmaz, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Ahmet Büyükkaymaz'ın da katılımı ile Merkez Bankası'nda bir basın toplantısı düzenledi. TL'ye dönüş kampanyasını açıklayan Yılmaz, 1 Ocak 2005'te paradan altı sıfırın kaldırıldığını ve

"Yeni Türk Lirası"na (YTL) geçişin başarıyla gerçekleştirildiğini ifade etti. Para reformunun ikinci ve nihai aşamasına gelindiğini kaydeden Yılmaz, bu aşamada, para birimine geçici bir süre için ve karışıklıkları önlemek

amacıyla eklenen "Yeni" ibaresini kaldırarak, paranın asli ve geleneksel adı olan "Türk Lirası"na döndüklerini belirtti.

Yılmaz, yeniden "Türk Lirası" ve "Kuruş" adını alacak olan banknot ve madeni paraların 1 Ocak 2009'da, yenilenen tasarımları, değişen boyutları ve gelişmiş güvenlik özellikleriyle dolaşıma sunulacağını kaydetti.

DOLAŞIMDAKİ BANKNOT TURARI 29 MİLYAR YTL'Yİ AŞTI

2005-2008 yılları arasında tedavüldeki gelişmeler hakkında bilgi veren Yılmaz, 2008 yılı Temmuz ayı sonunda dolaşımdaki banknot tutarının 2004 yılı sonuna göre yüzde 117 oranında artarak 29 milyar YTL'yi aştığını bildirdi. Emisyon hacmindeki bu artışa rağmen dolaşımdaki banknot adedinin, aynı dönemde, dolaşıma çıkarılan 50 ve 100 YTL'lik üst değerdeki 2 köpürün etkisiyle, yüzde 26 oranında azalarak 1,2 milyar adetten 869 bin adede düştüğü bilgisini veren Durmuş Yılmaz, şunları kaydetti:

"2004 yılında 20 milyon TL'nin hakim olduğu dengesiz kupür dağılımı, operasyon sonrasında makul bir seviyeye gelmiş ve dağılım oranları çan eğrisine benzer bir şekle dönüşmüştür. Birçok gelişmiş ülkede olduğu gibi bizde de orta satın alma gücüne sahip banknotların dolaşım adedi artmıştır. Çarpıcı olan gelişme şudur: En büyük ikinci kupür olan 50 YTL, gerek tutar gerekse adet bazında en çok tercih edilen banknot olurken, 20 YTL'nin payı tutar olarak yüzde 85'ten yüzde 11'e, adet olarak da yüzde 48'den yüzde 18'e kadar gerilemiştir. Bu sayede gerek Bankamızın üretim ve dağıtım işlemlerinde, gerekse finansal sistemin vezne işlemlerinde kolaylık ve maliyet avantajları sağlanmıştır. Bu veriler 50 ve 100 YTL'nin tedavüle çıkarılmasının ne kadar isabetli bir karar olduğunu ve teknik bir konu olan kupür kompozisyonundaki iyileşmeleri göstermektedir."

YTL 2010'A KADAR KULLANILABİLECEK

Son altı yılda halkın kendi parasını kullanmayı daha çok tercih etmeye başladığını ifade eden Yılmaz, bunun ters dolarizasyon sürecinin bir göstergesi olduğunu vurguladı.

TL'ye dönüş ile birlikte sahtecilikle mücadele kapsamında, daha güvenli ve farklı özelliklere sahip yeni banknotların tedavüle çıkarılmasının sağlanacağını kaydeden Yılmaz, TL banknot ve madeni paraların 1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma çıkarılacağını ifade etti. TL ve YTL banknot ve madeni paraların, 2009 yılı boyunca bir yıl süre ile birlikte tedavülde olacağını belirten Yılmaz, "YTL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2010 tarihi itibari ile tedavülden kaldırılacaktır" dedi.

YTL banknotlar tedavülden kaldırıldıktan sonra zaman aşımı süresinin 10 yıl olduğunu ve bu sürenin 31 Aralık 2019 tarihinde sona ereceğini belirten Yılmaz, "Bu süre boyunca YTL banknotlar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şubeleri ve T.C. Ziraat Bankası şubeleri tarafından değiştirilecektir. YTL madeni paraların zaman aşımı süresi ise 31 Aralık 2010'da sona erecektir" bilgisini verdi.

BOYUT, RENK VE TASARIM DEĞİŞİYOR

1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma çıkartılacak olan Türk Lirası banknotlar ile halen dolaşımda bulunan Yeni Türk Lirası banknotlar arasında boyut, tasarım, renk ve güvenlik özellikleri açısından temel değişiklikler olacağını bildiren Yılmaz, Banknotların kupür kompozisyonu ve güvenlik özelliklerinin Ekim ayında açıklanacağını söyledi.Banknot Basım Yönetmeliği'ne işaret eden Yılmaz, banknotların ön yüzünde Atatürk portresinin yer almaya devam edeceğini ifade etti.

GÖRME ENGELLİLER İÇİN ÖZEL TASARIM

Türk Lirası banknotlarda, görme engelliler için Yeni Türk Lirası banknotlardaki mevcut güvenlik özelliklerine ilave olarak, farklı değerdeki banknotların farklı boyutlarda basıldığını kaydeden Yılmaz, ayrıca kabartma baskı özelliğinden etkin bir şekilde yararlanıldığını bildirdi.Yılmaz, görme engellilerin parayı tanıyabilmesi için kullanılan para ölçer ile ilgili çalışmaların da sona geldiğini, para ölçerin TL'nin dolaşıma girmesi ile birlikte ücretsiz olarak dağıtılacağını söyledi.

1 TL YALNIZCA MADENİ PARADA OLACAK

Madeni paralar konusunda, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından açılan Tasarın Yarışmasında madeni para kupür zompozisyonunun YTL madeni paralar ile aynı olacağının açıklandığını ifade eden Yılmaz, şöyle devam etti: "YTL döneminde uyum kolaylığı bakımından hem banknot hem de madeni para olarak basılan 1 YTL bu dönemde sadece madeni para olarak tedavüle verilecek. Zira, düşük satın alma gücüne sahip kupürlerin madeni para olması, uluslararası kabul görmüş bir uygulamadır. Ayrıca, düşük değerdeki kupürlerin Bankamıza geri dönüşü geciktiği için dolaşımdaki banknotların kalitesi de bundan olumsuz yönde etkilenmektedir."

26 MİLYAR TL'LİK PARA BASILACAK

TL banknotlarının üretim ve dağıtımına Mayıs ayında başlandığını açıklayan Yılmaz, ATM'lerin ve para sayma makinelerinin test ve dönüşümlerinin yapılması amacıyla, Ekim ayında banknotların firmalara emanet verileceğini ve gerekli adaptasyon işlemlerine başlanacağını belirtti.TL banknotların bankalara ön yüklemelerine Kasım ayında Başlanacağını kaydeden Merkez Bankası Başkanı, "1 Ocak 2009 tarihinden itibaren bankacılık sistemi tarafından TL banknotların dolaşıma çıkarılması sağlanacaktır" dedi. Yılmaz, yıl sonuna kadar yaklaşık 26 milyar TL değerinde 575 milyon adet banknot üretileceğini, bunun toplam ağırlığının 550 ton civarında olacağını söyledi.

BAŞBAKAN ERDOĞAN TL BANKNOTLARI GÖRDÜ

Öte yandan dün Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, YTL'nin 2009 yılında yerine TL'ye bırakmasıyla ilgili Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a bilgi verdi. Yılmaz'ın, Başbakan Erdoğan'la görüşmesinde TL banknotlarının da örneklerini gösterdiği bildirildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ı kabul ederek bir süre görüştü. Başbakanlık Merkez Bina'da gerçekleşen görüşme yaklaşık 1 saat 15 dakika sürdü. Görüşmede Durmuş Yılmaz, 1 Ocak 2009 tarihinde YTL'den TL'ye geçişle ilgili Başbakan Erdoğan'a bilgi verdi. Durmuş'un TL'ye geçilmesiyle birlikte bastırılacak yöne banknotları Başbakan'a sundu.

Yılmaz, Başbakanlık'tan ayrılırken basın mensuplarının sorularını ise yanıtsız bıraktı. Gazetecilerin görüşmelerin içeriğini ilişkin ısrarlı sorularına karşılık Yılmaz, "Kamuoyu ile ilişkilerden sorumlu müdürümden bilgi alabilirsiniz." demekle yetindi.

Yılmaz, Başbakanlıktan çıkışında makam aracının hazır olmaması nedeniyle gelmesini bir süre ayakta bekledi.