E tipi sarılığı yeni duydum bunun da aşısı var mı?

Hepatit A ve B aşılarım tamam ama E tipi diye yeni bir cinsini duydum. Aşısı var mı? Önder Tek/Bursa

Baştan cevabı vereyim, henüz dağıtımı ve satışı yapılan bir aşı yok ama eli kulağındadır. Sağlığı ile ilgilenen hemen herkes Hepatit A ve Hepatit B'yi (A ve B Tipi Sarılık) bilir, çoğu kişi Hepatit C'yi (C Tipi Sarılık) duymuştur. Ama eminim ki çok azınızın Hepatit E hakkında bilgisi vardır. Karaciğerde hastalık yapıp, sarılığa sebep olan virüsler incelenirken belirleniş sırasına göre Hepatit A Virüsü, Hepatit B Virüsü diye sınıflanmış. Bir grup sarılıkta bakılmış ki, hastalık sebebi bu iki tür etken de değil. Bu gruba da henüz etkenleri belirlenmediği için 'A ve B Olmayan Hepatit' denilmiş. Bulaşma yollarına göre de ikiye ayrılmışlar ve kan yolu ile bulaşan ve ağız yolu ile bulaşan diye alt gruplarda toplanmışlar. Zaman içinde etkenler belirlenince birine Hepatit C, diğerine de Hepatit E denilmiş. Hepatit D nereye gitti derseniz, o başka bir yazı konusu.

TAŞIYICILIK YOKTUR
Hepatit E aynı Hepatit A gibi gıdalar ya da dışkı ile kirlenmiş su ile bulaşır. Bu hastalıkta da hemen hemen hiç kronikleşme görülmez ve taşıyıcılık yoktur. Virüs vücuda girdikten 2 ila 9 hafta sonra hastalık belirtileri ortaya çıkar. Başlangıçta hastada ateş, halsizlik, iştahsızlık, bulantı-kusma, karın ağrısı bulunabilir. Ateşin düşmesini sarılık takip eder; idrar rengi koyulaşmıştır. 8-10 gün sonra sarılık ortadan kalkar ve hasta iyileşmeye başlar.

ERGENLİK HASTALIĞI
Yalnız farklı olarak, Hepatit A daha çok çocukluk hastalığı iken Hepatit E'ye ergenlik çağında ve genç erişkinlerde daha sık rastlanır. Klinik olarak asıl önemi, bu hastalığa yakalanan gebe kadınlarda ölüm riskinin yüzde 20 olmasındadır. Gebe kadınlarda bu hastalık nedeni ile ağır karaciğer yetmezlikleri kolay gelişmekte, hayatı tehdit eden yoğun kanamalar görülebilmektedir. Tedavi için gebeliğin sonlandırılmasına gidilebilmektedir. Daha çok gelişmekte olan ülkelerde görülür. İnsanlarda hastalık yapan virüse çok benzeyen formların domuzlar ve maymunlarda da tespit edilmiş olması Hepatit E'nin insana da bulaşabilen bir hayvan hastalığı olduğunu akla getirmektedir. Son dönemlerde etkili şekilde koruma sağlayan bir aşı geliştirilmiştir ve Nepal'de düzenli olarak kullanılmaya başlanılmıştır.

ÇOK ENDİŞELİ BİR ANNEYİM
Bir çocuk annesiyim ve çok endişeliyim. Hep çocuğuma kötü bir şey olacak gibi geliyor. A.F./İstanbul

Bu cevap verilmesi zor sorulardan biridir. Her anne ve baba sağlıklı bir çocuk yetiştirmek için içgüdüsel olarak onu tüm tehlikelerden korumak üzere çaba gösterir. Bazen bu durum hem onlara hem de çocuğa zarar verecek boyuta varır. Unutulmaması gereken, çocuğunuzu korurken ileriki yaşamında bir birey olarak ayakta durabilecek yeteneği de kazandırmaktır. Peki sınır nedir diye soracak olursanız; bence çevrenizdeki anne babaları örnek alabilirsiniz.

Sağlıkla ilgili sorularınızı SMS (cep telefonu mesajı) yoluyla 4122-ETU'ya iletebilir ya da saglik@sabah.com.tr mail adresine yazabilirsiniz. Ailenizin doktoru sizin için yanıtlayacak.