Adidas da Çin'den kaçıyor yeni rota Laos ve Vietnam

Ucuz üretimin merkezi olarak ün yapan Çin'de artan kalifiye eleman ücretleri yabancı şirketleri kara kara düşündürüyor. Daha 10 yıl önce ülkede bir çalışanın yıllık geliri 946 dolar seviyesinde bulunurken bu rakam son olarak 3 bin 661 doları geride bıraktı. Bu yükseliş 2005 yılına göre yüzde 35, 2000 yılına kıyasla yüzde 166 ve 1997'ye kıyasla ise yüzde 285'lik bir artışa işaret ediyor. Gelirlerin yüksek olduğu Pekin'de ise ortama bir işçinin yıllık maaş toplamı 5 bin 600 dolar seviyesine ulaştı. Bu rakam Şenzen, Ganzu ve Şanghay gibi üretim ağırlıklı kentlerde 2 bin 800 dolar seviyesine geriliyor. Ülkede en iyi kazananlar ise yıllık toplam 14 bin dolarlık gelirle finans ve havacılık sektöründe bulunuyor.

ÜRETİCİLER ZORDA
Bu ücret artışına petrol, elektrik ve kömür giderlerinde yaşanan yüzde 60'lara varan fiyat artışları da eklenince üreticilerin beli iyice büküldü. Bunun üzerine başta ABD'li şirketler olmak üzere çok sayıda kuruluş maaş ve üretim maliyetlerinin daha düşük olduğu ülke arayışına çıktı. Kaçış planı yapan şirketlerin arasında Nokia, Adidas, Samsung, Honda ve Motorola gibi çok sayıda büyük ölçekli çalışan kuruluşun bulunduğu belirtiliyor. Gelen bilgilere göre şirketler yeni ucuz üretim üssü olarak Vietnam, Laos, Kamboçya, Hindistan ve Malezya gibi ülkeleri seçti. Maaş artışlarında Çin hükümetinin Ocak 2008'den itibaren yürürlüğe koyduğu yeni maaş düzenlemesinin de etkisinin olduğu belirtiliyor. Yeni uygulamada eyaletlere göre en düşük maaş seviyesi belirlendi. Bu rakam Ganzu'da aylık 43 dolar, Şanghay'da ise aylık 61 dolardan daha düşük olamıyor.

KALİFİYE ELEMAN YOK
Çin'de işçi maaşlarında görülen artışın diğer nedeni ise kalifiye eleman konusunda yaşanan sıkıntı. Çin'in toplam 800 milyonluk işçi gücü var ancak bunun yalnızca yüzde 8'i kalifiye. Özellikle oyuncak, tekstil ve teknoloji temelli ürün sektöründe çalışacak işçilerin en çok 18- 25 yaşları arasından ve makine kullanımında deneyimi olması gerekiyor. Bu nedenle General Motors, Honda, Motorola ve Intel gibi şirketler hem ucuz hem de bol işgücü bulabilmek için yeni tesislerini Çin'in iç kesimlerine taşımaya başladı. Ancak yapılan açıklamalarda bunun ancak geçici bir çözüm olduğu ve uzun vadede mevcut tesislerin önemli bir kısmının Laos, Vietnam ve Malezya gibi ülkelere kaydırılmasının kaçınılmaz hale geleceği ifade edildi.