Derbilerin derbisi

Dünya şampiyonluğu maçları her zaman gerilimli olmuştur. Son olarak 2006'da Kramnik-Topalov maçı, tuvalet skandalıyla damgasını vurmuştu. Dünyanın en iyi oyuncuları arasında birçok kez ezeli rekabet yaşandı; fakat Kasparov-Karpov maçlarının satranç tarihinde farklı bir yeri vardır. İki dev oyuncu 1984-1990 arasında beş dünya şampiyonluğu maçı yaptı ve çağdaşlarından bir gömlek üstündüler. 1975'ten beri dünya şampiyonu olan Karpov, 22 yaşındaki genç yıldız Kasparov'la Moskova'da ilk dünya şampiyonluğu maçına çıkarken bile herkes büyük bir rekabetin başladığını hissediyordu. Moskova'da 1984'te oynanan maç dört ay sürdü ve 48 oyun oynandı. Karpov önce 5-0 öne geçtiyse de (maçlarda ilk altı oyun alan taraf maçı kazanıyordu), daha sonra Kasparov 27. oyundan itibaren 21 oyun kaybetmeyip, arada üç oyun kazanınca skor 'beş-üç'e geldi. Bununla birlikte dört aylık zorlu maraton, oyuncuların itirazlarına rağmen FIDE'nin tartışmalı kararıyla yarıda kesildi. 1985'te oynanan ikinci maçta Kasparov, Karpov'u yenerek dünya şampiyonu olurken, 1986'da Londra ve o dönemki adıyla Leningrad'da oynanan maçta da Kasparov unvanını korudu. 1987'de Seville'deki maçta ise Kasparov maçın son partisini kazanarak skoru eşitledi ve kurallara göre beraberlikte unvan şampiyonda kaldığı için unvanını da böylece kurtardı. İki dev, son dünya şampiyonluğu maçlarını 1990'da New York ve Lyon'da oynadı ve Kasparov maçı 12.5-11.5 kazanarak şampiyonluğunu korudu. İki büyük isim de çağdaşlarından bir adım öndeydiler; ancak yoğurdu yeme tarzları da birbirlerinden farklıydı. Karpov satrancı daha stratejik, sabırlı ve sakin oynarken, Kasparov'un daha agresif, sonuca hızlı ulaşmayı isteyen ve enerjik bir stili vardı. Karpov, komünist rejime inanıyordu ve parti üyesiydi. Batı dünyasına sıcak davranan genç Kasparov ise Gorbaçov'un siyasi parolaları glasnost ve perestroykanın satrançta vücuda gelmiş hali gibiydi. Gerek oyunuyla gerekse yaşam tarzı ve Sovyet otoritelerine karşı tavrını (özellikle 1984'teki maçta) ortaya koyuşuyla Karpov'dan farklı bir profil çiziyordu. İlk maçın tatil edilmesinden sonra Kasparov ve Karpov'un arası uzun süre düzelmedi. Birbirleriyle uzun yıllar konuşmadılar. Son yıllarda iki efsane de satranç arenasından çekilince araları düzeldi. Bunun en büyük kanıtı Karpov'un siyasete atılan Kasparov'u geçtiğimiz kasım ayında tutuklandığında ziyaret etmek istemesiydi.