'Her gün bir stanollü yoğurt kolesterolü 15 puan düşürür'

İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü kardiyologlarından Prof. Dr. Murat Ersanlı, yeni dönemde kolesterol düşüren besin maddelerinden biri olarak gösterilen fonksiyonel gıdalarla ilgili soruları yanıtladı:

* Bitkisel stanoller kolesterol değerlerini nasıl düşürüyor?
Bitkisel stanoller kolesterol yapısına benzer yapıda gıda ile alınan doğal ürünlerdir. Muhtemelen ince bağırsakta kolesterol ile rekabete girerek, emilimini engeller ve atılımını hızlandırırlar. Bu şekilde kolesterol seviyesi de azalır. Bitkisel stanoller, vücuda giren kolesterolün daha hızlı atılmasını sağlar.

İLAÇ SAYILMIYORLAR
* Bitkisel stanollerin kolesterol ilaçlarından farkı nedir? Bunlar da ilaç olarak kabul edilebilir mi?
Kolesterol ilaçları esas olarak iki gruba ayrılır. Bir tanesi kolesterol yapılımını azaltır; bunların başlıcası statinlerlerdir. Diğerleri de kolesterol emilimini azaltan ilaçlardır. Stanoller de işte bu gruba benzer etki gösterir. Ancak tam ilaç kategorisine girmezler. Yaşam tarzı değişiklikleri ile ilaçlar arasında bir ara gruptur. İlaç alırken de yanında bunlardan yararlanabilirsiniz.

* Kolesterolü iyi seviyelerde olan biri yine de korumak için bitkisel stanol kullanmalı mı? Ekstra etkisi olur mu?
Bu tamamen ideal kolesterol kavramı ile ilgilidir. Sizin iyi, yeterli kolesterol seviyesi diye bildiğiniz seviye; yapılan çalışmalarla zaman içinde pek de iyi olmayan yüksekçe bir seviye olarak yorumlanabilir. Örneğin kalp hastaları için hedef 'kötü' yani LDL kolesterol seviyesi 100 miligram iken, son yıllarda bu oran 60-70 miligrama indirildi. Bu yönüyle düşünüldüğünde normal kolesterolü olanlarda da bitkisel stanol kullanımının kolesterol düşürücü etkisinin faydası olabilir.

YOĞURT VE SÜT
* Kolesterol ilacının yanında bitkisel stanol içeren ürünler kullanılmasını önerir misiniz?
Evet, günde iki gram stanol alımı ile kolesterol düşürücü tedaviye ilaveten yüzde on civarında kolesterol düşürülebilir. Özellikle kalp hastalarında kolesterol düşürücü statin ilacı tedavisi yüzde 20-30'lar civarında bir düşme sağlarken stanollerle yüzde 15 ilave bir düşüş elde edilebiliyor. Bu tür hastalar için ilacın yanında stanol kullanımı ekstra fayda sağlanabilir.

* Doktorum günde bir tane yoğurt içeceği ya da yoğurt yememi tavsiye etti. Ben daha fazla yersem daha fazla etkisi olur mu?
Fazla yiyerek bir yarar sağlayamazsınız. Amerikan Kalp Birliği Kılavuzu'nda da belirtilen doz, iki gramdır. Bu miktar da stanollü bir kase yoğurt ya da iki bardak sütte bulunuyor zaten.

* Eşimde de, bende de kolesterol var. Oğlum 7 yaşında. Günlük süt verirken, bitkisel stanol içeren süt vereyim mi?
Kolesterol yüksekliğinde soya çekim fazladır. Oğlunuzun da yüksek kolesterol olma ihtimali hayli fazla görünüyor. Bitkisel stanoller beş yaş ve üstü çocuklarda yapılan çalışmalarda faydalı bulunmuşlar. Siz de oğlunuza yedirebilirsiniz.

* Kimler stanollü ürünler kullanamaz?
Bunların kayda değer bir yan etkisi yoktur. Hamile ve emzirenlere ilişkin elimizde yeterli bilgi olmadığı için onlar kullanmamalıdır.