NYT: Türkiye ılımlı Müslüman demokrasi için laboratuvar

Türkiye'de "gururlu laikler" ile "dindar Müslümanlar" arasında bir mücadele yaşandığı, laik kurumların "Atatürk'ten bu yana o kadar zor bir dönem geçirmediği" öne sürüldü. New York Times'in köşe yazarı Roger Cohen, Anayasa mahkemesinin türban kararının AKP'ye "sağlıklı bir meydan okuma" olarak yorumladı ve "Türkiye, ılımlı bir Müslüman demokrasi için bir laboratuvardır, deneyimi acele ettirmeyin, bir türban giymek, çıkartmaktan kolaydır" dedi.

New York Times'in köşe yazarı Roger Cohen, AKP hakkındaki kapatma davası gibi Türkiye'deki son gelişmeleri değerlendirdiği "Türkiye için Mücadele" başlıklı yazısında "Ülkenin ruhu için bir savaş var ve herkes bunu yakından izlemeli çünkü İslam ve demokrasi meselesi büyük bir ölçüde bunun sonucuna bağlıdır" yorumunu yaptı.

Türkiye gibi nüanslarıyla dikkat çeken bir ülkenin, her şeyin "ya biz ya onlar" gibi kutuplaştırıcı etiketlerle değerlendirildiği "Bush dünyası"na uygun bir ülke olmadığını belirten Cohen, Türkiye'de "gururlu laikler" ile "dindar Müslümanlar" arasında devlet ve caminin sınırlarını belirlemek amaçlayan bir mücadele yaşandığını öne sürdü. Cohen şunları yazdı:

"Bu mücadelenin çiğ, yanıltıcı etiketleri var - bir köşede Kemalist düzenin "laik faşistler'i, diğer köşede iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin "İslamofaşistler'i - ancak açık ve canlı."

"TÜRBAN KARARI AKP'NİN SİCİLİNİ KANITLAMASI İÇİN SAĞLIKLI"

Roger Cohen, bu mücadelenin çerçevesinde değerlendirdiği türban değişikliği iptalinin karşısında ikili bir reaksiyon gösterdiğini belirterek özetle şunları yazdı:

"-Birincisi, üniversite yaşındaki kadınların, kendi inançlarına göre istediğini giymelerine izin verilmeli. Bu açıdan mahkemenin kararı kabul edilemez.

"-İkincisi, modern Türkiye'nin laik temelleri, en hoşgörülü Müslüman toplumunun yaratılmasında esas oldu. Mücadele etmeden tehlikeye düşürülmemeli. Bu perspektiften mahkemenin kararı, AKP'ye, liberal sicilini kanıtlamayı sürdürmesi için sağlıklı bir meydan okuma.

"Bakiyeye bakılırsa, mahkemenin yanındayım. Orta vadede, Türk kadınların nerede olursa olsun türban kullanma hakkının olacağına güveniyorum. AKP tarafından beslenen, tırmanan İslamlaşmaya, Erdoğan'ın ısrar ettiği gibi laik demokrasiye sarsılmaz bir bağlılığının eşlik ettiğinden o kadar emin değilim."

"AKP WASHİNGTON VE AB'DE POPÜLER"

Roger Cohen, AKP'nin, gerekirse defalarca mahkeme ile karşı karşıya gelerek, harcını ödenmesi gerektiğini savunurken de "Türkiye, ılımlı bir Müslüman demokrasi için bir laboratuvardır, deneyimi acele ettirmeyin, bir türban giymek, çıkartmaktan kolaydır" yorumunu yaptı.

Başbakan Erdoğan ve AKP'nin Washington ve Avrupa'da "popüler" iken "ordu ve yargıdan oluşan laik kurumların "Atatürk'ten bu yana o kadar zor bir dönem geçirmediği"ni vurgulayan Cohen, Türkiye'de halen başta eğitim ve sağlık gibi devlet kurumlarındaki üst düzey görevlerde "İslamcı sicilin geçerli olduğu"nu belirtti.

"AKP İSLAMOFAŞİST DEĞİL ANCAK RADİKAL EZGİLERİ VAR"

NYT yazarı, Türkiye'de türbanın giderek daha çok yaygınlaştığına, plajlarda haşemanın görünmeye başladığına dikkat çektikten sonra "Şeriat Türkiye'ye gelmekte olduğuna veya AKP'nin kafasında İran'ın bulunduğuna inanmıyorum. İslamofaşist değiller. Ancak aynı zamanda partinin Atatürk'ün yarattığı ülke ile pek bağdaşmayan radikal ezgilerinden yoksun olduğuna da inanmıyorum" yorumunu yaptı.

"MAHKEME AKP'YI YASAKLAMAMALI"

Cohen, AKP'nin kapatılmasının demokrasi açısından olumsuz bir gelişme olacağını savunurken de "Mahkeme, yasaklamaktan kaçınmalı. Ancak tehdidin var olmasından memnunum. Ve eğer yasak gelirse Erdoğan'ın ve belki AKP'nin bir halefinin çok hızlı ortaya çıkacağından eminim" görüşünü dile getirdi.

Roger Cohen, yazısına son verirken de "Türkiye'nin ruhu için yapılan mücadele bitecek gibi değil: Açık yapıldığı sürece sağlıklıdır. Batı, bu açıklığın korunması için elinden gelen her şey yapmalı, zaman zaman bir "laik faşizm' dozu içerirse de" ifadesini kullandı.

(ANKA)