Çok çalışan biri çok unutur ama Alzheimer'dan korunmuş olur!

Nörolog Doç. Dr. Serdar Dağ, yaz tatilinde beyni dinlendirmenin en etkin yollarını anlattı. Doç. Dr. Dağ; beyinle ilgili sorunların yol açabileceği hastalıklarla ilgili sorularımızı yanıtladı...

* Çok çalışmaktan beyin kanaması geçirilebilir mi?
Genç ve orta yaşta görülen beyin kanamalarının en sık rastlanan nedeni yüksek tansiyondur. Yoğun iş temposu nedeniyle oluşan aşırı stres ve sinir, normal insanlarda ani tansiyon çıkışlarına sebep olur. Şehir hayatının düzensizliği, uykusuzluk, trafik, hava kirliliği, kötü beslenme gibi etmenler de tansiyon hastalığına zemin hazırlar. Çok çalışmak beyni çok kullanmak demektir. Bir otomobil hızlı giderken nasıl daha fazla yakıt kullanırsa; beynin de aşırı çalışması beyni besleyen kana olan ihtiyacı, tansiyonu yükselterek arttırır. Çok çalışanlarda beynin besin ihtiyacının karşılanması için tansiyon fizyolojik olarak yüksek seviyededir. Yoğun çalışan insanlarda gün içinde oluşan stres ve sinir gibi etkenler, zaten yüksek seyreden tansiyonu daha da yükseltir. Bunun yanında beyinde doğuştan veya sonradan oluşmuş anevrizma (damar baloncuğu) varsa; kanama olasılığı çok daha fazla artar.

EĞER İŞLİYORSA BUNAMAZ
* Çok yoğun çalışmak ileride Alzheimer riskini arttırır mı?
Yoğun çalışmak bir çeşit bunama olan Alzheimer riskini arttırmadığı gibi beyin fazla kullanıldığı yani beyne egzersiz yaptırıldığı için bu hastalıkta koruyucu etki yapar. Ancak çok çalışmak, sinir sisteminin biyokimyasını bozar. Bunun sonucunda oluşan uykusuzluk, sinir, stres, isteksizlik gibi durumlar da dikkatin belli bir noktaya odaklanmasını zorlaştırır. Konsantrasyonu bozulan bu tür insanlarda unutkanlık çok fazla görülür. Özellikle ailelerinde demans olanlar, hemen paniğe kapılır. Bu durum bunama değil sinir sistemi yıpranmasıyla oluşan depresyonun bir sonucudur. Tedaviyle düzelir. İleri yaşlarda oluşan yaşlılık depresyonu da, Alzheimer ile karıştırılır. Ne kadar çok çalışılırsa, beyin fonksiyonları o kadar zinde kalır.

EN ZORU ANNELİK!
* Sürmenaj diye bir hastalık gerçekten var mı?
Sürmenaj çok çalışan insanlarda görülen bir çeşit zihin yorgunluğu ve sinir zayıflamasıdır. Bu kişilerde ruhsal ve bedensel yorgunluk, bıkkınlık, isteksizlik, dikkati toparlayamama, sağlıklı düşünememe, okuduğunu anlayamama gibi belirtiler oluşur. Hastalarda görülen başlıca belirtiler ise unutkanlık ve dalgınlıktır. Bu durum iş kapasitesini azaltır ve hata yapma oranını arttırır. Sürmenajın tedavisi; dinlenmektir.

* Aşırı stres, beyni nasıl etkiler?
Aşırı stres; beyin fonksiyonlarını idare eden kimyasal maddelerin dengesini bozarak, beynin vücudu idare etme gücünü azaltır. Bunun sonucunda sinirlerin kontrolü kaybolur. Aşırı sinirlilik ve kızgınlık hali olan hastalarda ise dikkat zayıflaması ve olaylara karşı takıntı oluşur. Bunun yanında uykusuzluk, çarpıntı, başağrısı, baş dönmesi ve zevk almama gibi belirtiler de gözlenir. Bunlar; toplumumuzda çok sık görülen depresyon ve panikatak gibi yaşam kalitesini bozan hastalıkların öncü belirtileridir.

* Harıl harıl sınavlara hazırlanan bir çocuğun mu, yoğun çalışan bir işadamının mı, yoksa hem çalışıp hem çocuk bakan bir kadının mı beyni daha çok yorulur?
Hem çalışıp, hem de çocuk bakan, bu sorumluluğu üstlenen kadınların beyni daha çok yorulur. Yoğun iş temposundan çıkınca diğer sosyal aktivitelerini yapma imkanı ve zamanı bulabilen bir işadamı, az da olsa iş stresinden kendisini kurtarır. Fakat çocuğu olan kadın, iş stresinden çıkıp aynı oranda stres kaynağı olan ev kadınlığına ve anneliğe adapte olmaya çalışır. Ergenlik dönemine kadar beyinle beraber vücut organlarının gelişimi hızlıdır. Ayrıca vücut ve beynin her türlü hastalığa karşı dirençleri daha yüksektir. Bu yüzden sınava hazırlanan çocuklar sınav stresinden çıktıkları zaman, beyinleri çok kısa bir zaman içinde toparlanmaktadır.