Yüzlerce yıllık Hazine, 2 yıldır mahkeme salonlarında

Lidya Kralı Krezüs'e ait olduğu söylenen ve ''Karun Hazineleri'' olarak adlandırılan 451 parça eserden oluşan paha biçilemeyen koleksiyonun en değerli parçası olan Kanatlı Denizatı Broşu'nun, Uşak Müzesi'nde sahtesiyle değiştirilmesi sonucu başlayan yargı süreci, ikinci yılını doldurdu.

1960'lı yıllarda Uşak-İkiztepe'de Lidya ve Greko-Pers tümülüslerinde yapılan kaçak kazılarda gün yüzüne çıkarılan Karun Hazineleri'nin aynı yıllarda yurt dışına çıkarılmasıyla başlayan serüven, mahkeme salonlarına taşınmadan önce birçok aşama geçirdi.Hazinenin, 1983 yılında ABD'deki Metropolitan Müzesi'nde olduğunun belirlenmesinin ardından Türkiye'nin iadesi için 1987 yılında başlattığı hukuk savaşı altı yıl sürdü. Türkiye'ye iadesi 1990 yılında kararlaştırılan hazine, 1993 yılı sonunda getirilerek Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde ziyarete açıldı. 1996 yılında doğduğu topraklara, Uşak'a getirilen Lidya Kralı Krezüs'ün Hazineleri, Uşak Arkeoloji Müzesi'ne teslim edildi.

Karun Hazineleri'nin Türkiye'den ABD'ye giden bir heyet tarafından Metropolitan Müzesi'nden teslim alınmasından sonra belirlenen eksilme süreci, daha sonra da devam etti. 451 parçalık hazinenin değerli eserleri arasında bulunan MÖ 6. yüzyılın sonuna ait altın kuş şeklinde aplikin, Metropolitan yetkilileri tarafından Türk heyete teslim edilmediği ortaya çıktı. Aplik ve Türkiye'ye gelirken kaybolan diğer parçalar ile ilgili bugüne kadar bir gelişme sağlanamadı.

OLAY İMZASIZ MEKTUPLA ORTAYA ÇIKTI

Uşak Arkeoloji Müzesinde 1996'dan itibaren sergilenmeye başlanan hazinenin bir diğer önemli parçası Kanatlı Deniz Atı Broşu'nun (Hippokampus) sahtesiyle değiştirildiği iddiası, 2005 yılının son aylarında duyuldu.Uşak Valisi Kayhan Kavas'a gelen bir imzasız bir mektupta, müzedeki broşun, sahtesiyle değiştirildiği ihbar edildi. Bunun üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu görevlilerinden oluşan komisyon, Uşak Arkeoloji Müzesi'nde 8 Mart 2006 tarihinde inceleme başlattı. Komisyon yapılan sayım ve inceleme sonucu, broşun sahte olduğuna ilişkin rapor düzenledi.

RAPORDAN

Metropolitan Müzesi gönderi ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi devir teslim listeleriyle Uşak Müzesi'ndeki envanter numaralarının karşılaştırılmasında, ABD'den Türkiye'ye 363 eserin getirildiği, bunlardan ''çok küçük bir tanesinin'' Ankara'dan Uşak'a nakli sırasında kaybolduğunun belirlendiğine yer verilen raporda, Kanatlı Deniz Atı Broşu ile ilgili olarak, ''Yapılan sayım sonrası Karun Hazinesi'nin en tanınmış parçalarından Kanatlı Deniz Atı Broşu'nun detaylı incelemesinde sahte olduğu kesin olarak tespit edilmiştir'' denildi.

SORUŞTURMA AÇILIYOR

Söz konusu olay üzerine emniyet birimleri harekete geçerken, Uşak Valisi Kayhan Kavas, 29 Mayıs 2006 günü gazetecilere yaptığı açıklamada, ''soruşturmanın başladığını, bu kapsamda Uşak Arkeoloji Müzesi'ne 1984 yılında atanan, 1988'de aynı müzenin müdürlüğüne getirilen, Metropolitan Sanat Müzesi'nden Karun Hazineleri'nin Türkiye'ye getirilmesi için görevlendirilen heyette bulunan, 1996 yılında Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nden eserleri Uşak'a getiren heyetin başkanlığını yapan Kazım Akbıyıkoğlu'nun gözaltına alındığını'' açıkladı.

Soruşturma kapsamında Ankara, İstanbul, Yozgat, Afyonkarahisar ve Uşak'ta yapılan operasyonlarda, Akbıyıkoğlu ile aralarında polis memuru B.Y. (46), İ.B. (42), Y.A.G. (25), M.P. (39), F.E. (36), F.İ. (37), D.S.G. (38) ve H.E'nin (42) de bulunduğu toplam 9 kişi gözaltına alınarak, sorgularının tamamlanmasından sonra 31 Mayıs 2006 günü adliyeye sevk edildi. Mahkeme, zanlıların 4'ünü serbest bırakırken, 6'sı tutuklanarak cezaevine gönderildi. Aynı gün soruşturma kapsamında aranan E.K. (36) yakalandı. Operasyon kapsamında O.S, S.Y. ve A.P. hakkında gıyabi tutuklama kararı çıkartıldı. Zanlılar daha sonra değişik ilerde yakalandı.

Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, gazetecilere, Uşak Arkeoloji Müzesi'nin güvenliği konusundaki iddialar nedeniyle üzüntü duyduğunu,
müzenin Türkiye'nin en iyi korunan müzeleri arasında yer aldığını kaydetti.Uşak Valisi Kayhan Kavas, tutuklu bulunan Akbıyıkoğlu'nun Kültür ve Turizm Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla memuriyetine son verildiğini bildirdi.

MAHKEMELERDEN NOTLAR

Uşak Arkeoloji Müzesi eski Müdürü Kazım Akbıyıkoğlu, duruşmalarda verdiği ifadelerde, Karun Hazineleri'nin ABD'den geldiğinde, ölçüleri ve
ağırlıklarının bilinmediğini, o dönemde de bu konuda herhangi bir incelemenin yapılmadığını söyledi.Herhangi bir ödenek ve maddi destek sağlanmadan kendi imkanlarıyla ABD'ye gittiğini, orada olduğu söylenen 363 eseri tek başına ve incelemede bulunmadan teslim aldığını, eserlerin hepsinin sandıklara konulmuş hazır bekletildiğini anlatan Akbıyıkoğlu, Ankara'ya dönüp 4 saat içinde Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne teslim ettiğini, burada da herhangi bir analiz ve işlemin yapılmadığını öne sürdü. Akbıyıkoğlu, ''Zaten Karun Hazineleri'nin tamamı Türkiye'ye getirilmedi. Eserlerin bir kısmı orada kaldı'' dedi.

''UŞAK'A GETİRİLMEMELİYDİ''

Akbıyıkoğlu, mahkemede, Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenen eserlerin 1996 yılında Uşak Arkeoloji Müzesi'ne getirilmesi süreciyle ilgili olarak şunları kaydetti:''Uşak'ta siyasetçisinden vatandaşına kadar Karun Hazineleri'nin Uşak'a getirilip sergilenmesi için yoğun bir kamuoyu oluştu. Buna tek karşı çıkan ise bendim. Çünkü Uşak Arkeoloji Müzesi bu eserlerin sergilenebileceği altyapıya sahip değildi. Alelacele alarm ve güvenlik önlemleri oluşturuldu.''

HALILARIN DA KAYIP OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI

Olayla ilgili dava devam ederken, Eski Uşak Arkeolojisi Müzesi Müdürü Akbıyıkoğlu hakkında, ''zimmet'' suçlamasıyla yeni bir dava daha açıldı.
Uşak İl Jandarma Komutanlığının uyarısı üzerine, ilin merkez ve köylerindeki camilerde bulunan, tarihi değer taşıyan halı, kilim ve
seccadelerin, korunmaları amacıyla 2002 yılında Uşak Arkeoloji Müzesi'ne teslim edildiği, bunlardan 139 adedinin Vakıflar Genel Müdürlüğüne
gönderilirken, tutanaklarda bulunan, ancak Genel Müdürlüğe gelmeyen 118 parça tarihi eserin olduğu Uşak Valiliğine bildirildi.
Valiliğin, durumu Kültür ve Turizm Bakanlığına bildirmesi ve müfettiş talep etmesi üzerine gelen bakanlık müfettişleri, 118 halı, kilim ve
seccadenin, tutanaklarda belirtilmesine rağmen kayıp olduğuna ilişkin raporu hazırladı.Bu arada Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Orhan Düzgün, Uşak Arkeoloji Müzesi'nde envanter bilgilerine göre, 20 bin 566 arkeolojik eser kaydı olması gerektiğini, ancak teftiş sonucunda 122 eserin eksik olduğunun görüldüğünü, bunların hangi dönemde kaybolduklarına ilişkin müfettiş soruşturmasının devam ettiğini açıkladı.Devam eden duruşmalar sonunda olaya adı karışan 13 kişiden İ.B, E.K ve D.S.G hakkında mahkeme takipsizlik kararı verdi. Tutuklu sanık Uşak Arkeoloji Müzesi eski Müdürü Kazım Akbıyıkoğlu dışında 9 kişinin yargılanmasına devam ediliyor.

AA